Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΜΥΝΗΜΑ
Αγαπητοί
φίλοι και φίλες του δικτύου
Ενόψει και της νέας χρονιάς το δίκτυο των Ανθρώπων που
Ακούνε Φωνές επιθυμεί να ανοιχτεί στην κοινότητα, να διευρύνει τις συνδέσεις
του και να δημιουργήσει νέες σχέσεις. Ο τελευταίος χρόνος, μετά το Παγκόσμιο
συνέδριο της Θεσσαλονίκης, μας έδειξε τη σημασία που έχει να μένουμε ανοικτοί
στις διαφορετικές προσεγγίσεις γύρω από την εμπειρία των φωνών και της
παράνοιας. Επιπλέον έχουμε συνειδητοποιήσει πως υπάρχουν άνθρωποι σε διάφορα
μέρη που επιθυμούν “να κάνουν κάτι αλλά δεν ξέρουν τι”, όπως και αρκετοί που
επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με άλλους που συμμερίζονται παρόμοιες ανησυχίες
και ενδιαφέροντα.
Στις τελευταίες μας συναντήσεις μιλήσαμε αρκετά για “τα
όσα συμβαίνουν εκεί έξω” και διαπιστώσαμε πως είναι σημαντικό να ανοίξουμε κι
εμείς τις επιθυμίες μας και να ζητήσουμε τη συμμετοχή και συνδρομή σας για μια
σειρά από ζητήματα. Ίσως έτσι συναντηθούμε με δικές σας ανάγκες και επιθυμίες.
Οι θεματικές που κυρίως συζητήθηκαν αφορούν:
Μεταφράσεις
άρθρων, βιβλίων, ενημερωτικών κειμένων και υποτιτλισμούς βίντεο.
Όπως πιθανόν γνωρίζετε ήδη το δίκτυο έχει ξεκινήσει από τα πρώτα χρόνια της
λειτουργίας του μια προσπάθεια για τη δημιουργία σχετικής βιβλιογραφίας στα
ελληνικά. Η συγκεκριμένη παράμετρος είναι εξαιρετικά σημαντική ειδικά λόγω του
γεγονότος ότι η πλειοψηφία των άμεσα ενδιαφερομένων, ανθρώπων με εμπειρία φωνών
και ασυνήθιστων πεποιθήσεων δε γνωρίζουν αγγλικά. Όσοι ενδιαφέρονται να
στηρίξουν τη συγκεκριμένη προσπάθεια ας μας στείλουν ένα σχετικό mail με
στοιχεία επικοινωνίας
Δημιουργία
ομάδων αυτοβοήθειας. Μέσα στους στόχους του δικτύου είναι η
δημιουργία νέων ομάδων στο λεκανοπέδιο είτε μέσα είτε εκτός δομών ψυχικής
υγείας. Για το χαρακτήρα και τη λειτουργία των συγκεκριμένων ομάδων υπάρχει
πλούσια εμπειρία ενώ μπορείτε να βρείτε και σχετικές πληροφορίες στο:
Για το σκοπό αυτό προγραμματίζεται το επόμενο διάστημα
η πραγματοποίηση ενός σεμιναρίου για όσους και όσες ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν
μια ομάδα αυτοβοήθειας στην περιοχή τους.
Διεξαγωγή
σεμιναρίων και παρουσιάσεων του δικτύου και σε άλλους χώρους. Αυτό
χρειάζεται να γίνει για δυο κυρίως λόγους. Από τη μια δεν έχουν όλοι και όλες
τη δυνατότητα να φτάνουν στο κέντρο της Αθήνας, ενώ παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε,
υπάρχει η ανάγκη δικτύωσης (άμεσα ενδιαφερομένων, συγγενών και επαγγελματιών)
και σε άλλες περιοχές. Από την άλλη, όπως πολλοί από εσάς γνωρίζετε, ο χώρος
που μας φιλοξενεί παρουσιάζει δυσκολίες στη διαχείριση του (υπόγειο με υγρασία)
και φυσικά δεν είναι ο πλέον κατάλληλος για να στεγάζει τις εκδηλώσεις και τα
σεμινάρια που οργανώνουμε. Για το λόγο αυτό όποιος/α έχει να προτείνει κάποιο
χώρο που θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν επόμενες εκδηλώσεις του δικτύου ας μας στείλει
σχετικό ενημερωτικό. Επίσης είμαστε ανοικτοί να συζητήσουμε μορφές εκδηλώσεων
και σε άλλες περιοχές της Αθήνας (παρουσίαση βιβλίου, σεμινα΄ρια, συμμετοχή σε
συζήτηση κτλ)
Αναστοχασμός
πάνω στη δουλειά μας – η χρήση της συνέντευξης του Maastricht. Υπάρχει ανάγκη
όσοι και όσες δουλεύουν με ανθρώπους με εμπειρία φωνών, παράνοιας και άλλων
ασυνήθιστων εμπειριών και συμμερίζονται παρόμοιες ανάγκες και αρχές, είτε είναι
επαγγελματίες είτε όχι, να έρθουν σε επαφή και να (ανα)στοχαστούν πάνω στη
δουλειά τους. Αυτή η ενότητα θα αποτελέσει επίσης έναν άξονα που φιλοδοξούμε να
κινηθούμε από το νέο χρόνο παράλληλα με τη δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας.
Ψυχοθεραπευτική
στήριξη μελών δικτύου. Υπάρχουν μέλη του δικτύου τα οποία
επιθυμούν να λάβουν ψυχοθεραπευτική υποστήριξη, η οποία στα πλαίσια που έχουν
βρεθεί είτε δεν επαρκεί (καθώς συχνά προτείνεται αποκλειστικά φαρμακοθεραπεία)
είτε δεν μπορεί να συνεχιστεί λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Αναζητούμε ανθρώπους
που θα ήθελαν να δουλέψουν μαζί τους μιας και οι δυνατότητές μας δεν επαρκούν.
Μεταφράσεις, δημιουργία νέων ομάδων, διασύνδεση επαγγελματιών,
ψυχολογική υποστήριξη και αναζήτηση νέων χώρων για τις εκδηλώσεις μας αποτελούν
πέντε βασικές θεματικές που θα εστιάσουμε το επόμενο διάστημα. Περιμένουμε ένα mail από
όσους/ες ενδιαφέρονται σε πρώτη φάση για την ενίσχυση της ομάδας μεταφράσεων,
για το συντονισμό ομάδων αυτοβοήθειας και τέλος για προτάσεις για πιθανούς
χώρους που θα μπορούσαν να μας φιλοξενήσουν. Κάθε άλλη ιδέα, σχόλιο ή πρόταση
είναι ευπρόσδεκτη.
Με
εκτίμηση
Η
διαχειριστική ομάδα του δικτύου
“Ακούγοντας
Φωνές”
Αθήνας
Hearing The Voice
H Victoria
Patton, συντονίστρια του ερευνητικού σχεδίου ‘Ακούγοντας τη φωνή’
(Hearing The Voice - HtV), μιας ευρείας διεπιστημονικής
μελέτης της εμπειρίας των φωνών με έδρα το Πανεπιστήμιο του Durham (UK) παρουσιάζει τα πρίσματα της μέχρι
σήμερα έρευνας καθώς και για τα όσα θα ακολουθήσουν.
Πληροφορίες
επίσης και στο site:
Η ερευνητική ομάδα απαρτίζεται από περίπου 20
ακαδημαϊκούς από ένα ευρύ πεδίο διαφορετικών ειδικοτήτων όπως επιστημών του νου, ανθρωπιστικών σπουδών,
ανθρωπολογίας, πολιτιστικών σπουδών, αγγλικής λογοτεχνίας, φιλοσοφίας,
ψυχιατρικής, ψυχολογίας και θεολογίας. Το ερευνητικό δίκτυο περιλαμβάνει περί
τους 30 συνεργάτες και συμβούλους σε βρετανικά και διεθνή ιδρύματα, όπως και
επαγγελματίες ψυχικής υγείας, καλλιτέχνες, ανθρώπους με εμπειρία φωνών και
άλλους ειδικούς από εμπειρία (expert by experience). Στόχος
είναι η κατανόηση της εμπειρίας των φωνών. Πώς είναι το να ακούει κανείς φωνές;
Πώς προκύπτουν; Και τι σημαίνουν;
HtV Φάση 1
Η πρώτη
φάση (2012-2015, χρηματοδοτημένη ως
τριετές πρόγραμμα από το Wellcome Trust Strategic Award) εργάστηκε πάνω σε πέντε ερωτήματα:
·
Πώς είναι το να ακούει
κανείς φωνές;
·
Το συμβαίνει στον
εγκέφαλο όταν κανείς ακούει φωνές;
·
Τι σημαίνουν οι φωνές για τους ανθρώπους που τις
ακούνε; Πώς δηλαδή ερμηνεύουν οι ίδιοι την εμπειρία τους;
·
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ανθρώπους που
δυσφορούν με τις φωνές που ακούνε;
·
Και τέλος πώς πρέπει να μελετήσουμε τις φωνές;
Το να
απαντηθούν όλες αυτές οι ερωτήσεις σημαίνει ότι πρέπει να αναζητηθούν πολλές
και διαφορετικές πλευρές της έρευνας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι χρησιμοποιήθηκαν
από ερωτηματολόγια φαινομενολογικής προσέγγισης έως και εφαρμογές για smart phones αλλά και νευροβιολογικές
μελέτες για τη διερεύνηση της υποκείμενης εμπειρίας. Εξεταστήκαν διαφορές σε σχέση με τα
πολιτιστικά, θρησκευτικά και ιστορικά πλαίσια. Μερικοί από τους μελετητές διερεύνησαν την αναπαράσταση των φωνών στο έργο της Virginia Woolf και του Charles Dickens, ενώ άλλοι
επανεπεξργάστηκαν μεσαιωνικές περιγραφές από συναντήσεις με δαίμονες, εξερεύνησαν
τις μυστικιστικές αυτοβιογραφίες της Margery Kempe και της Julian of Norwich διερευνώντας τη σχέση ανάμεσα τις συγκεκριμένες μυστικιστικές
αναφορές του 15ου αιώνα με τη σύγχρονη εμπειρία ακρόασης φωνών.
Στον πυρήνα του
συγκεκριμένου ερευνητικού προγράμματος βρίσκεται διαπίστωση ότι μια
διεπιστημονική προσέγγιση των φωνών είναι αναγκαία προκειμένου να μπορέσει
κανείς να αγγίξει όλο τον πλούτο των πολιτισμικών, προσωπικών και φιλοσοφικών
νοημάτων της εμπειρίας των φωνών ειδικά ως την εποχή που κυριαρχούν αναγωγιστικές
θέσεις που προσπαθούν να κατανοήσουν τις φωνές αποκλειστικά με όρους
εγκεφαλικής λειτουργίας
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διεπιστημονικής
προσέγγισης αποτελεί ο συνδυασμός αναλυτικής φιλοσοφίας και γλωσσολογική πραγματολογία προκειμένου να αναζητηθούν οι λόγοι που συγκεκριμένες θεραπευτικές
παρεμβάσεις για τις φωνές είναι πιο αποτελεσματικές (voice dialogue, relating therapy and avatar therapy)
Σύμφωνα με τη
θέση που ανέπτυξαν οι Sam Wilkinson & Felicity Deamer, πολλές εμπειρίες φωνών μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα ως
εμπειρίες (as experiences
of being communicated with) παρά ως
εμπειρίες ήχων. Η συγκεκριμένη προσέγγιση όχι μόνο δίνει νόημα και στις άηχες
φωνές αλλά επίσης εξηγεί γιατί η αναπαράσταση είναι κλειδί σε πολλές από τις εμπειρίες.
Κι αν οι φωνές νοηματοδοτηθούν ως εμπειρίες προερχόμενες από εσωτερικούς
παράγοντες, των οποίων η συμπεριφορά εξαρτιέται από τον τρόπο με τον οποίο ο
άνθρωπος που τις ακούει σχετίζεται μαζί τους, είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς
το γιατί το να ανταπαντήσει κανείς στις φωνές και το να αλλάξει τη σχέση μαζί
τους μπορεί ενδεχομένως να αλλάξει το περιεχόμενό τους, να δώσει στον άνθρωπο
που τις ακούει μεγαλύτερο έλεγχο και να μειώσει την αναστάτωση που του προκαλούν.
Ένα άλλο
παράδειγμα αφορά τη μελέτη της δημιουργικότητας μέσα από την έρευνα του τρόπου
με τον οποίο συγγραφείς βιώνουν την παρουσία, την ταυτότητα και τις φωνές των
χαρακτήρων τους (Εσωτερικός Διάλογος Συγγραφέων). Ο διευθύνων τη συγκεκριμένη
έρευνα, που ξεκίνησε το 2014 στη διάρκεια του διεθνούς φεστιβάλ βιβλίου στο Εδιμβούργο,
Guy Dodgson πρότεινε τη μελέτη ομοιοτήτων και διαφορών ανάμεσα στις
φωνές που βιώνουν οι συγγραφείς και αυτών που βιώνουν άνθρωποι οι οποίοι
αναζητούν κλινική βοήθεια. Ένα πρώτο συμπέρασμα αφορά το γεγονός ότι και οι δυο
τύποι φωνών βιώνονται ως ξένες αλλά στην περίπτωση των συγγραφέων υπάρχεις μια
εμπρόθετη δημιουργία ενός ‘πλαισίου’ γύρω από την εμπειρία που τους επιτρέπει
να διατηρούν ένα στοχαστικό έλεγχο και
κυριότητα της εμπειρίας ως μέρος μιας δημιουργικής διεργασίας. Η εξερεύνηση των
σχέσεων φωνών και δημιουργικότητας μπορεί επίσης να είναι βοηθητική για:
·
Τη φυσιολογικοποίηση
των φωνών
·
Τον εμπλουτισμό της κλινικής
κατανόησης του τρόπου προσωποποίησης των φωνών
·
Το να βοηθηθούν οι
κλινικοί και οι πελάτες τους στην (συν)κατασκευή υποθέσεων γύρω από την
ανάπτυξη των φωνών και στη μείωση της δυσφορία που αυτές προκαλούν
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση διεπιστημονικής προσέγγισης άφορα
τη συνεργασία με το δίκτυο Ερευνών Βιωμένων Εμπειριών στις ΗΠΑ (Lived Experience
Research Network ή LERN).
Πρόκειται
για τη μεγαλύτερη ως σήμερα ερεύνα πάνω στο ερώτημα «Πώς είναι το να ακούει
κανείς φωνές;» Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο “The Lancet Psychiatry” στο
άρθρο “Woods,
Jones, Alderson-Day, Callard, Fernyhough: ‘Experiences of hearing voices:
analysis of a novel phenomenological survey»
Στη μελέτη συμμετείχαν 150 συμμετέχοντες
(26 εκ των οποίων χωρίς ιστορικό ψυχικής ασθένειας) και περιελάμβανε η
συμπλήρωση ενός ανοικτού τύπου ερωτηματολογίου που μπορούσαν να συμπληρωθεί ανώνυμα.
Η μελέτη βασίστηκε σε φιλοσοφική φαινομενολογία και σε ιατρική και
ανθρωπιστικές επιστήμες, προκειμένου να καταγραφεί το
πώς βιώνουν όσοι ακούνε φωνές με τα δικά τους λόγια και πάνω σε οποιαδήποτε
πτυχή της εμπειρίας συναισθηματική, σωματική κτλ, σημεία στα οποία σε κλινικά
πλαίσια δε δίνεται ιδιαίτερη σημασία.
Κύρια
συμπεράσματα:
Επιβεβαιωθήκαν
προηγούμενες μελέτες που αμφισβητούν τη θέαση των φωνών αποκλειστικά ως σημάδι
ασθένειας. Άνθρωποι χωρίς ψυχιατρική διάγνωση ακούνε φωνές.
Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη
ποικιλομορφία στις φωνές από όσο τυπικά αναγνωριζότανε. Οι άνθρωποι ακούνε
πολλά και διαφορετικά είδη φωνών, μερικές φορές με περίπλοκα και δυνατά χαρακτηριολογικά στοιχεία
και συχνά παρά τη συσχέτιση με αρνητικά συναισθήματα και βιώματα άγχους, φόβου
και αναστάτωσης για πολλούς είναι βοηθητικές.
Οι φωνές δεν
αποτελούν αποκλειστικά μια ακουστική εμπειρία. Ένα 10% αναφέρει ότι μοιάζει με
σκέψη και ένα 40% αναφέρει ένα μίγμα φωνών, “κάτι σα σκέψη” με χαρακτηριστικά
ήχου.
Αλλαγές στο
συναίσθημα και στις σωματικές αισθήσεις συχνά συνοδεύουν την εμπειρία της
ακρόασης φωνών. Το 66% των συμμετεχόντων ανέφερε αλλαγές στον τρόπο που βίωναν
το σώμα τους όπως αίσθημα μουδιάσματος στα χέρια και τα πόδια. Σχεδόν ένα 20%
των συμμετεχόντων είχε εμπειρία πολύ-αισθητηριακών φωνών, αναφέροντας ότι οι
φωνές γινόντουσαν αντιληπτές από πάνω από έναν αισθητηριακό τρόπο. Είναι
χαρακτηριστικό πω οι φωνές με τις σωματικές επιδράσεις ήταν αυτές που
γινόντουσαν πιο εύκολα κακοποιητικές και βίαιες και σε μερικές περιπτώσεις συσχετίζονταν
με προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες όπως παραμέληση, εκφοβισμός, σωματική και
σεξουαλική κακοποίηση.
Σημαντικά
ευρήματα που προαναγγέλλουν δυνατότητες επιπλέον κλινικών παρεμβάσεων και καινοτόμων θεραπευτικών πρακτικών
Στο σημείο αυτό
είναι σημαντικό να επισημανθεί πως οι άνθρωποι με εμπειρία φωνών συμμετείχαν σε
όλα τα επίπεδα της έρευνας από το σχεδιασμό και την υλοποίησή της μέχρι την
τελική καταγραφή και επεξεργασία. Εξάλλου η Dr Nev Jones, συντονίστρια του LERN, διαθέτει τεράστια εμπειρία στην έρευνα που
πραγματοποιείται από τους ίδιους τους χρήστες ενώ και η ίδια αυτοπροσδιορίζεται
ως άνθρωπος με εμπειρία φωνών. Το είδος τν ερωτήσεων, η σειρά τους καθώς και
οποιαδήποτε ελλείμματα του ερωτηματολογίου συζητήθηκαν και συνδιαμορφώθηκαν με τη
συμμετοχή χρηστών υπηρεσιών υγείας.
Η ερεύνα
κοινοποιήθηκε ταχύτατα τόσο μέσω των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων όσο και μεταξύ
αναρίθμητων μπλογκ και ειδησεογραφικά σάιτ.
HtV Φάση 2
Στο μέλλον η
έρευνα θα εστιάσει στη σχέση μεταξύ φωνών και άλλων αισθητηριακών εμπειριών,
στο πώς οι φωνές σχετίζονται με τη μνήμη και θα επεκταθεί το πρόγραμμα εσωτερικού
Διαλόγου Συγγραφέων στη διερεύνηση του πώς οι συγγραφείς κερδίζουν σε
δημιουργική έμπνευση από τις φωνές που ακούνε. Θα διερευνηθούν επίσης το πώς οι
φωνές μπορούν να γίνουν κατανοητές ως ειδική μορφή επικοινωνιακής δράσεις, γιατί
μερικές φωνές προκαλούν αναστάτωση και πώς οι φωνές μπορούν να λειτουργήσουν ως
κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές δυνάμεις. Με τη συνεργασία του Jo Atkinson από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου θα διερευνηθεί η εμπειρία
φωνών σε κωφούς και θα ξεκινήσει επίσης μια εκτεταμένη φαινομενολογική και
νευροαπεικονιστική μελέτη ανθρώπων με εμπειρία φωνών.
Η κύρια
προτεραιότητα του ερευνητικού πλάνου περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός διαδικτυακού
τόπου όπου όλες οι καινοτόμες ιδέες και τα συμπεράσματα των ερευνών θα κοινοποιούνται:
Ο ιστότοπος θα
περεχεί πληροφορίες σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων πάνω σε θεματικές όπως:
·
Φωνές σε παιδιά και
εφήβους
·
Διάλογος με τις φωνές
·
Θεραπεία εστιασμένη
στο τραύμα
·
Η προσέγγιση
«Ακούγοντας φωνές» και η συνέντευξη του Maastricht
·
Γνωσιοσυμπεριφορική
θεραπεία για φωνές που προκαλούν δυσφορία
·
Φαρμακοθεραπεία
·
Πνευματικές ερμηνείες
·
Φωνές και
δημιουργικότητα
·
Φωνές και σωματική
υγεία
Ο κύριος στόχος είναι η κατανόηση των φωνών και η παροχή πληροφοριών πάνω στη διαχείριση και την περίθαλψη των
φωνών μέσω:
·
Μιας ποικιλίας
διαφορετικών προσεγγίσεων που δεν τείνουν να κατανοήσουν την εμπειρία των φωνών
με αποκλειστικά ιατρικούς όρους. Έτσι ο συγκεκριμένος ιστότοπος θα παρέχει μια
εισαγωγή πάνω στα βασικά φιλοσοφικά, ψυχολογικά, ψυχιατρικά και πνευματικά
πλαίσια κατανόησης των φωνών.
·
Μιας αντικειμενικής
ανασκόπησης των ερευνών για μια σειρά θεραπευτικών παρεμβάσεων χωρίς να
υποστηρίζεται μια συγκεκριμένη παρέμβαση
·
Προσβασιμότητας σε ένα
εκτεταμένο κοινό και ιδιαίτερα σε ανθρώπους που δεν είχαν εύκολα πρόσβαση σε
αυτό το υλικό, κυρίως ανθρώπους με εμπειρία ‘δύσκολων’ φωνών.
·
Είναι δωρεάν έτσι ώστε
και η πιο πρόσφατη έρευνα να είναι προσβάσιμη.
Νιώθουμε ότι
έχοντας μιας διεπιστημονική ματιά είμαστε σε μια προνομιούχα θέση για τη δημιουργία
αυτής της πηγής πληροφοριών. Διαθέτουμε μια ομάδα με ισχυρή εμπειρία πάνω στην
ακαδημαϊκή έρευνα για τις φωνές και ένα εξαιρετικό δίκτυο επικοινωνίας με
εργαζόμενους σε κλινικά πλαίσια, ανθρώπους με εμπειρία φωνών και ερευνητές.
Κυρίως όμως δεν έχουμε κανένα συμφέρον, οικονομικό ή άλλο, προώθησης
οποιασδήποτε προσέγγισης πάνω στη φροντίδα των φωνών που προκαλούν δυσφορία
έτσι ώστε όλες οι πληροφορίες που θα παρατίθενται, με τα υπέρ και τα κατά της κάθε
προσεγγίσεις, να είναι αμερόληπτες.
Τον επόμενο
χρόνο θα πραγματοποιηθεί μια εκτεταμένη έκθεση πάνω στην ‘ακρόαση φωνών’
πιθανότατα με τον τίτλο: “Aκούγοντας
φωνές: Δυσφορία, έμπνευση και καθημερινότητα” που θα διεξαχθεί στο Palace Green Library του Durham από το
Νοέμβριο 2016 έως τον Ιανουάριο του 2017. Η έκθεση θα προσεγγίσει την
εμπειρία των φωνών από ιστορική, λογοτεχνική, θεολογική και ψυχολογική
προοπτική και θα διερευνήσει διαφορετικές όψεις της εμπειρίας των φωνών μέσω έργων
τέχνης, κατασκευών και αφηγήσεων από το μεσαίωνα μέχρι τους μοντέρνους καιρούς.
Οι 4 κύριοι
στόχοι της έκθεσης αποτελούν:
·
Να δειχθεί ότι η
εμπειρία φωνών μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετικά δυσφορική εμπειρία αλλά οι
άνθρωποι μπορούν να τα βγάλουν πέρα
·
Οι φωνές δεν είναι
πάντα αρνητικές και σύμπτωμα σοβαρής ψυχικής διαταραχής
·
Οι φωνές μπορεί να
αποτελέσουν πηγή έμπνευσης (καλλιτεχνική, πνευματική, λογοτεχνική)
·
Η εμπειρία των φωνών είναι
σημαντικό να μην αποτελεί μια μοναχική εμπειρία αλλά αντίθετα ενδέχεται να αποτελέσει
τη βάση για τη δημιουργία κοινότητας
Ανοικτός διάλογος πάνω στην ψυχική υγεία
Αγαπητοί φίλοι και φίλες του δικτύου
Σας κοινοποιούμε μια πρόσκληση για συμμετοχή σε έναν ανοικτό διάλογο πάνω σε θέματα που αφορούν την ψυχική υγεία. Τη διοργάνωση έχει αναλάβει η "Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία" (http://protovouliapsy.
Ακολουθεί η πρόσκληση:
Όπως γνωρίζετε, έχουμε αποφασίσει στα πλαίσια της "Πρωτοβουλίας για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία" τη διοργάνωση μιας σειράς εκπαιδευτικών συναντήσεων/συζητήσεων γύρω από θεματικές ενότητες για τις οποίες υπήρξε έντονο ενδιαφέρον. Η θεματολογία οργανώθηκε με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτή, καθώς πολλά από τα ζητήματα που περιλαμβάνονται έχουν ήδη ανοιχτεί στη διάρκεια των συνελεύσεών μας και αποτέλεσαν αφορμή για να επισημανθούν οι ενίοτε, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο, διαφορετικές οπτικές που έχουμε πάνω στα συγκεκριμένα ζητήματα. Οι συγκεκριμένες συναντήσεις θα είναι ανοικτές σε όλες και όλους που ενδιαφέρονται και η δομή/διαδικασία της καθεμιάς θα καθορίζεται από τους συμμετέχοντες σε αυτή. Σίγουρα θα υπάρχει μια αρχική εισήγηση, ίσως και περισσότερες, και θα ακολουθεί συζήτηση. Θα υπάρχει δυνατότητα, εφόσον προταθεί, κάποια, ή κάποιες, από τις συναντήσεις να πάρει την μορφή εργαστηρίου κτλ. Η πρώτη συνάντηση θα γίνει στο χώρο της οδού Τροίας 44, αλλά είμαστε σε αναζήτηση άλλου, καταλληλότερου χώρου, οπότε κάθε πρόταση και ενέργεια για εξεύρεση κατάλληλου χώρου φιλοξενίας των συναντήσεων είναι δεκτή.
Απευθυνόμαστε σε κάθε συλλογικότητα, πολιτικό και κοινωνικό χώρο που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει καθώς τα ζητήματα της ψυχικής υγείας έχουν σαφέστατα πολιτικές, πολιτισμικές και κοινωνικές διαστάσεις. Κύριο, όμως, ζητούμενο είναι η συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων, ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, καθώς και των οικογενειών τους, ως τα υποκειμένων που κατεξοχήν έχουν βιώσει τα θέματα με τα οποία καταπιανόμαστε. Εξάλλου μια χειραφετητική διαδικασία αυτομόρφωσης δεν μπορεί παρά να έχει στον κεντρικό της πυρήνα το λόγο των άμεσα ενδιαφερομένων.
Η πρώτη εκπαιδευτική συνάντηση θα γίνει την Παρασκευή, 11 Δεκεμβρίου 2015, 19.00-21.00 , με τίτλο:
"Μια σύντομη ιστορία της ψυχιατρικής (ευρωπαϊκής και ελληνικής). Κοινωνία και ψυχική υγεία. Ψυχιατρική και οικονομία. Από το ίδρυμα στην κοινότητα".
Εισηγητής: Θ. Μεγαλοοικονόμου.
Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο χώρο της οδού Τροίας 44.
Οι επόμενες θεματικές, οι οποίες έχουν συζητηθεί και συμφωνηθεί (μια ανά τρεις ή τέσσερις εβδομάδες), είναι οι εξής:
- - Η ακύρωση του βιώματος του υποκειμένου μέσα από την ολοκληρωτική μετάλλαξή του σε νόσο. Ο ρόλος και η λειτουργία των ταξινομικών συστημάτων.
- - Ψυχοφάρμακα : ο ρόλος τους και τα όριά τους. Ποια λογική και ποια συμφέροντα εξυπηρετεί ο μονόδρομος του ψυχοφάρμακου.
- - Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, που ποτέ δεν έγινε, στη Ελλάδα. Τι είναι ως κουλτούρα και πρακτική και σε τι συνίσταται το «ολοκληρωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών» ριζικά εναλλακτικών στον εγκλεισμό. Η Τομεοποίηση και ο ρόλος της ως μιας ουσιαστικής θεραπευτικής παραμέτρου. Λειτουργία των ψυχιατρικών τμημάτων με ανοιχτή πόρτα και χωρίς μηχανικές καθηλώσεις, απομονώσεις, κάμερες. Διεθνείς εμπειρίες.
- - Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και εργασιακή ένταξη.
- - Το υπάρχον νομικό πλαίσιο για την ψυχική υγεία. Η ακούσια νοσηλεία, η δικαστική συμπαράσταση, η επικινδυνότητα, το δικαστικό ψυχιατρείο και οι εναλλακτικές σ΄ αυτό.
- - Τα κινήματα των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και των οικογενειών για ένα άλλο σύστημα Ψυχικής Υγείας.
- - Το πρόβλημα των εξαρτήσεων. Η διπλή διάγνωση.
Τόσο οι εισηγητές όσο και ο τρόπος διεξαγωγής των θεματικών αυτών είναι υπό διαμόρφωση και γενικά καλούνται όλες και όλοι να συμμετάσχουν και να συνεισφέρουν με προτάσεις. Σύντομα θα κοινοποιηθούν πιο συγκεκριμένα στοιχεία για τις αμέσως επόμενες θεματικές.
Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015
«Έχτισαν» την πύλη του Δρομοκαΐτειου οι εργαζόμενοι
από tvxs
Παράσταση διαμαρτυρίας πραγματοποίησαν το πρωί της Πέμπτης οι εργαζόμενοι του Δρομοκαΐτειου, οι οποίοι σε μια συμβολική κίνηση έχτισαν ένα τείχος στην πύλη του νοσοκομείου.
«Η λειτουργία του νοσοκομείου, το οποίο είναι ο στυλοβάτης της ψυχικής υγείας, βρίσκεται κάτω από το όριο ασφαλείας», αναφέρουν οι εργαζόμενοι, σημειώνοντας πως ετησίως γίνονται 3.000 εισαγωγές ασθενών και 15.000 ασθενείς επισκέπτονται τα εξωτερικά ιατρεία.
Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση οδηγούν την ψυχική υγεία σε οριακό σημείο, με επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Οι εργαζόμενοι, που θα συμμετάσχουν στην 24ωρη απεργία της ΠΟΕΔΗΝ στις 2 Δεκεμβρίου, καλούν το υπουργείο Υγείας να ενσκήψει στα προβλήματα της ψυχικής υγείας και αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο και νέων κινητοποιήσεων.
+ από thepressproject
Σε συμβολικό «χτίσιμο» της εισόδου του Δρομοκαΐτειου έχουν προχωρήσει από το πρωί οι εργαζόμενοι, οι οποίοι πραγματοποιούν τρίωρη στάση εργασίας, από τις 9:00 μέχρι τις 12:00 και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πύλη του ψυχιατρείου. Οι εργαζόμενοι δηλώνουν αδυναμία να εξυπηρετήσουν ασθενείς λόγω υποχρηματοδότησης
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), «το ΕΣΥ απαξιώνεται, συρρικνώνεται, ιδιωτικοποιείται και φυσικά η ψυχική υγεία δεν έχει μείνει στο απυρόβλητο.
«Η σημερινή κυβέρνηση, συνεχίζοντας την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων με την υποχρηματοδότηση να αποτελεί κυρίαρχη επιλογή, εγκαταλείπει την ψυχική υγεία στην τύχη της και μεταβιβάζει το βάρος της περίθαλψης στους ίδιους τους ασθενείς και τις οικογένειές τους», ανέφερε μιλώνστας στον τηλεσταθμό Mega, το πρωί της Πέμπτης, ο πρόεδρος των εργαζομένων.
Υποστήριξε ότι το νοσοκομείο κινδυνεύει με κατάργηση από τη συστηματική απαξίωσή του και τόνισε ότι οι εισαγωγές ασθενών υπερδιπλασιάστηκαν τον τελευταίο καιρό, δεν υπάρχουν χρήματα για αγορά υγειονομικού υλικού και το προσωπικό αποδεκατίστηκε.
Το Δρομοκαϊτειο δέχεται πάνω από 3.000 εισαγωγές ανά έτος και 15.000 εξωτερικούς ασθενείς.
Παράσταση διαμαρτυρίας πραγματοποίησαν το πρωί της Πέμπτης οι εργαζόμενοι του Δρομοκαΐτειου, οι οποίοι σε μια συμβολική κίνηση έχτισαν ένα τείχος στην πύλη του νοσοκομείου.
«Η λειτουργία του νοσοκομείου, το οποίο είναι ο στυλοβάτης της ψυχικής υγείας, βρίσκεται κάτω από το όριο ασφαλείας», αναφέρουν οι εργαζόμενοι, σημειώνοντας πως ετησίως γίνονται 3.000 εισαγωγές ασθενών και 15.000 ασθενείς επισκέπτονται τα εξωτερικά ιατρεία.
Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση οδηγούν την ψυχική υγεία σε οριακό σημείο, με επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Οι εργαζόμενοι, που θα συμμετάσχουν στην 24ωρη απεργία της ΠΟΕΔΗΝ στις 2 Δεκεμβρίου, καλούν το υπουργείο Υγείας να ενσκήψει στα προβλήματα της ψυχικής υγείας και αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο και νέων κινητοποιήσεων.
+ από thepressproject
Σε συμβολικό «χτίσιμο» της εισόδου του Δρομοκαΐτειου έχουν προχωρήσει από το πρωί οι εργαζόμενοι, οι οποίοι πραγματοποιούν τρίωρη στάση εργασίας, από τις 9:00 μέχρι τις 12:00 και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πύλη του ψυχιατρείου. Οι εργαζόμενοι δηλώνουν αδυναμία να εξυπηρετήσουν ασθενείς λόγω υποχρηματοδότησης
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), «το ΕΣΥ απαξιώνεται, συρρικνώνεται, ιδιωτικοποιείται και φυσικά η ψυχική υγεία δεν έχει μείνει στο απυρόβλητο.
«Η σημερινή κυβέρνηση, συνεχίζοντας την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων με την υποχρηματοδότηση να αποτελεί κυρίαρχη επιλογή, εγκαταλείπει την ψυχική υγεία στην τύχη της και μεταβιβάζει το βάρος της περίθαλψης στους ίδιους τους ασθενείς και τις οικογένειές τους», ανέφερε μιλώνστας στον τηλεσταθμό Mega, το πρωί της Πέμπτης, ο πρόεδρος των εργαζομένων.
Υποστήριξε ότι το νοσοκομείο κινδυνεύει με κατάργηση από τη συστηματική απαξίωσή του και τόνισε ότι οι εισαγωγές ασθενών υπερδιπλασιάστηκαν τον τελευταίο καιρό, δεν υπάρχουν χρήματα για αγορά υγειονομικού υλικού και το προσωπικό αποδεκατίστηκε.
Το Δρομοκαϊτειο δέχεται πάνω από 3.000 εισαγωγές ανά έτος και 15.000 εξωτερικούς ασθενείς.
Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΤΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ
από ΕΕΚ
Φέλιξ Γκουατταρί, Από τη Λέρο στη Λα Μπορντ, μετάφραση Ελισάβετ Κούκη, πρόλογος Κατερίνα Μάτσα, εκδόσεις Κουκκίδα 1015
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και επίκαιρο βιβλίο στην πολύ ωραία έκδοση ''κουκκίδα'' και την έξοχη μετάφραση της Ελισάβετ Κούκη. Αφορά την Ψυχιατρική, στη βάρβαρη εκδοχή της (Λέρος), όσο και στην χειραφετητική εκδοχή της (Λα Μπορντ). Περιλαμβάνει το ''ημερολόγιο της Λέρου'', που γράφτηκε το 1989, μετά το ταξίδι του Γκουατταρί στο Ψυχιατρείο της Λέρου και μετά στο Δαφνί καθώς και ένα δεύτερο κείμενό του ''Από τη Λέρο στη Λα Μπορντ'' που γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας '80, επ’ ευκαιρία μιας διάλεξής του στη Βραζιλία και αναφέρεται στην πολιτική και κλινική πρακτική της πρότυπης ψυχιατρικής κλινικής Λα Μπορντ, όπου ο ίδιος εργαζόταν μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Γκουατταρί ήταν μια σπουδαία μορφή, φιλόσοφος, ψυχαναλυτής, κλινικός θεραπευτής στη Λα Μπορντ, στρατευμένος στο κίνημα. Συνδύαζε την συμμετοχή στους κοινωνικούς αγώνες με το θεραπευτικό έργο. Μυήθηκε στην Ψυχιατρική από τον σπουδαίο ψυχίατρο Ζαν Ουρύ, ο οποίος μαζί με τον Φρανσουά Κοσκεγιές είναι ο πατέρας της θεσμικής ψυχοθεραπείας και της Λα Μπορντ. Ο Τοσκεγιές ήταν Καταλάνος τροτσκιστής, πολέμησε στον ισπανικό εμφύλιο με το POUM, διέφυγε απ’ τους φασίστες του Φράνκο, πέρασε στη Γαλλία και κατέφυγε στην κλινική Σαιντ Αλμπάν. Εκεί, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κατάφερε όχι μόνο να μην πεθάνουν οι τρόφιμοι από την πείνα, όπως συνέβη στα άλλα ψυχιατρεία της Γαλλίας, αλλά να γίνει το Σαιντ Αλμπάν καταφύγιο κυνηγημένων καλλιτεχνών και άλλων αντιφασιστών. Οι τρόφιμοι, εργαζόμενοι σε αυτό το ψυχιατρείο και αντιφασίστες ζούσαν μαζί, καλλιεργούσαν τον κήπο, αντάλλασσαν με τους χωρικούς της περιοχής πίνακες, που ζωγράφιζαν οι ίδιοι, με τρόφιμα και κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά να δημιουργήσουν τις βάσεις μιας άλλης ψυχιατρικής, ανοιχτής στην κοινωνία και τον πολιτισμό.
Ο Γκουατταρί, στραμμένος σε όλη τη ζωή του, σε τροτσκιστικές, οικολογικές και άλλες οργανώσεις πίστευε ότι η Ψυχιατρική πρέπει να αρθρώνεται στο σύνολό της και χειροπιαστά με αυτά που συμβαίνουν στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Ελεγε χαρακτηριστικά : ''υπάρχει κάτι που θα ΄πρεπε να προσδιορίζει την ομάδα των στρατευμένων στο χώρο της ψυχιατρικής: να είναι στρατευμένοι στους κοινωνικούς αγώνες, αλλά συγχρόνως και αρκετά τρελοί ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν με τρελούς. Διότι υπάρχουν άνθρωποι πολύ καλοί σε πολιτικό επίπεδο, αλλά ανίκανοι να συμμετέχουν σε μια τέτοια ομάδα''. Η δυνατότητα συνύπαρξης με τους τρελούς προϋποθέτει το σπάσιμο του παραδοσιακού συμβολαίου υποταγής σε αυτό που αποκαλείται ''κανονικότητα''. Ο Ζαν Ουρύ, μάλιστα, χρησιμοποίησε τον όρο ''νορμοπαθής'' κατά το ''ψυχοπαθής''.
Κατά τον Γκουατταρί, η ψύχωση αποτελεί μια άλλη σχέση με τον κόσμο. Ο ψυχωτικός, αποξενωμένος από τον εαυτό του και τους άλλους, πρέπει να επανοικειοποιηθεί την ύπαρξή του μέσα από μικρές αλλαγές στην καθημερινή του ζωή, που πραγματοποιούνται δια μέσου της Θεσμικής Ψυχοθεραπείας και της Συλλογικότητας, ως θεμέλιο της θεσμικής ζωής στη Λα Μπορντ. Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι η ανάδειξη της διαφορετικότητας, της μοναδικότητας καθενός, της νέας υποκειμενικότητας, μέσα από την διαρκή επανεπινόηση της ψυχιατρικής, επανεπινόηση της θεραπείας μέσα από τη δημιουργία. Μια πραγματική διαρκή επανάσταση. Ο ρόλος της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι καταλυτικός. Η ψυχιατρική πρέπει να ενθαρρύνει τη δημιουργία. Στη Λα Μπορντ λειτουργούσαν σε σταθερή βάση γύρω στα 40 ατελιέ. ''Η θεραπεία δεν είναι έργο τέχνης, πρέπει ωστόσο να εξελίσσεται σε μια δημιουργικότητα τέτοιας φύσης'', έλεγε ο Γκουατταρί.
Στο βιβλίο γίνεται λόγος για τη Λέρο. Γιατί, όμως, η Λέρος; Η Λέρος ήταν ένα σύμβολο. Συμβόλιζε την απόλυτη φρίκη, μια ψυχιατρική ολοκληρωτική, απάνθρωπη, βάρβαρη, που χάνει τον άνθρωπο πίσω από τα συμπτώματα της αρρώστιας, που τον βλέπει σαν ''πράγμα'' που πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεθόδους καταστολής, που δεν βλέπει ανθρώπινες σχέσεις αλλά διαγνωστικές κατηγορίες.
Η Λέρος, το ''αριστούργημα της ελληνικής ψυχιατρικής'' ήταν ένα πεδίο στο οποίο έπρεπε να δοκιμαστεί η ελληνική ψυχιατρική, η οποία την δημιούργησε. Αλλάζοντας τα πράγματα στη Λέρο θα μπορούσε να αλλάξει και η ίδια τον τρόπο λειτουργίας της. Η Λέρος επιλέχτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σαν τόπος αποασυλοποίησης, εξανθρωπισμού, κατάρριψης του μύθου του ''ανίατου'' της τρέλας. Οταν ξέσπασε στην δεκαετία του ‘80 το λεγόμενο ''σκάνδαλο της Λέρου'', έγινε δηλαδή, πρωτοσέλιδο σε μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες η εικόνα των γυμνών, εγκαταλελειμμένων στη μοίρα τους τροφίμων της, που ζούσαν σαν ζώα, χωρίς δικαιώματα, τότε δόθηκε μια γενναία χρηματοδότηση για την υλοποίηση προγραμμάτων αποασυλοποίησης με ευρωπαϊκή και ελληνική συμμετοχή. Το θέμα έσπασε τα στενά ελληνικά σύνορα και βγήκε στην Ευρώπη μέσα από τις κινητοποιήσεις μιαq μειοψηφίας γιατρών και άλλων λειτουργών της υγείας, που εργάζονταν στη Λέρο, καθώς και μικρών ριζοσπαστικών ομάδων σε μεγάλα ψυχιατρεία. Η επίσημη Ψυχιατρική ενδιαφερόταν μονάχα για την αποσυμφόρηση των μεγάλων ψυχιατρείων από το ''στάσιμο χρόνιο υλικό'', από τους τρόφιμους χωρίς επισκεπτήριο, από τους αποκαλούμενους ''αζήτητους''. Στο νησί της Λέρου, στις ιταλικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπου το μετεμφυλιοπολεμικό κράτος της Δεξιάς είχε εξορίσει πολιτικούς κρατούμενους, είχε στείλει στα ''Ιδρύματα της Φρειδερίκης'' τα παιδιά των αριστερών που χάθηκαν στον εμφύλιο, έστειλε τώρα τους πλεονάζοντες ''τρελούς''. Από το 1958, που λειτούργησε η λεγόμενη ''αποικία ψυχοπαθών Λέρου'', μέχρι το 1981, που σταμάτησαν οι διακομιδές από το Δαφνί, το Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης και Χανίων, μεταφέρθηκαν περί τις 4.500 ασθενείς. Το 1981 το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου είχε 2.750 ασθενείς! Ο μετασχηματισμός αυτού του ''θεσμού της βίας'', όπως ονόμαζε τα ολοκληρωτικά ψυχιατρικά ιδρύματα ο πατέρας της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, ο Ιταλός ψυχίατρος Φράνκο Μπαζάλια, ήταν το μεγάλο στοίχημα για την Ψυχιατρική στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η μεγάλη πρόκληση. Δημιουργήθηκαν τότε ομάδες από Ιταλούς, Ολλανδούς, Γερμανούς και κάποιους φωτισμένους Ελληνες που στρατεύτηκαν στη Λέρο και κατάφεραν σημαντικές αλλαγές, όχι μόνο να ''ντύσουν'' τους τρελούς, όχι μόνο να εξανθρωπίσουν τους όρους ζωής τους αλλά και να δημιουργήσουν εξωνοσοκομειακές δομές, διαμερίσματα μέσα στην κοινότητα και να τους εγκαταστήσουν και να εκπαιδεύσουν το φυλακτικό προσωπικό ώστε να λειτουργήσει θεραπευτικά. Στα πλαίσια μιας τέτοιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας οργανώθηκε και το ταξίδι του Γκουατταρί μαζί με μια αντιπροσωπεία γνωστών ''μεταρρυθμιστών'' της Ψυχιατρικής, στη Λέρο το 1989. Ο ίδιος ήταν αντίθετος στο να ''κλείσει η Λέρος'', όπως απαιτούσε μια μεγάλη μερίδα της επίσημης, της κατεστημένης Ψυχιατρικής. Στο ''ημερολόγιο της Λέρου'' περιγράφει το ταξίδι και όλα όσα είδε στη Λέρο. Η εικόνα που δίνει είναι συγκλονιστική: ''χέρια που απλώνονται, χαμόγελα που ζωγραφίζονται, καμιά φορά μέχρι ξεσπάσματα παιδιάστικης χαράς μας προσγειώνουν σε μια πραγματικότητα από την οποία, δειλοί, πολύ θα θέλαμε να στρέψουμε το βλέμμα: βεβαίως και είναι ανθρώπινα πλάσματα, βεβαίως και δεν είναι αγρίμια! Και παραδόξως η συγκίνηση γίνεται αβάσταχτη τη στιγμή που, σε ένα κρεβάτι, στο μισοσκόταδο, στο λαιμό ενός σώματος κουβαριασμένου κάτω από μια κουβέρτα, διακρίνουμε να κουρνιάζει μια γάτα, λες και αυτή ξέρει καλύτερα απ’ τον καθένα την αλήθεια της ανθρώπινης ζεστασιάς'' (σελ. 49).
Μετά τη Λέρο επισκέπτεται το Δαφνί, το μεγαλύτερο ψυχιατρείο της χώρας, που εκτιμά ότι δεν είναι καλύτερο από τη Λέρο, μολονότι βρίσκεται τόσο κοντά στην Αθήνα. Περιγράφει μάλιστα με τα μελανότερα χρώματα το περίπτερο 11, που επισκέφτηκε μετά από προτροπή μιας ομάδας Ιταλών που έδιναν τη μάχη της αποασυλοποίησης σε ένα ψυχιατρικό περίπτερο στο Δαφνί: «Tο περίπτερο 11, η απόλυτη φρίκη. Στοιβαγμένοι 95 ''άνδρες'' ουρλιάζουν, κάποιοι ολότελα γυμνοί, άλλοι δεμένοι. Φεύγουμε από κει εντελώς αηδιασμένοι». Στη συνέχεια περιγράφει μια ''όαση'' όπως λέει μέσα στο Δαφνί, μια κλινική πρότυπο, το 18 άνω και τη συζήτηση με την Κ. Μάτσα για τη Λέρο, που η αλλαγή της αφορά το σύνολο της ελληνικής ψυχιατρικής.
Αυτό που γίνεται είναι ότι η περίφημη ψυχιατρική μεταρρύθμιση ήταν ένα εγχείρημα που έμεινε στον αέρα, γιατί δεν υπήρχε κοινωνικό και πολιτικό κίνημα αμφισβήτησης του ψυχιατρικού θεσμού, δεν έγινε καμιά αλλαγή του ''επιστημονικού παραδείγματος'', δεν αναπτύχθηκε καμιά κουλτούρα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Υπήρξαν βέβαια, μειοψηφικά ριζοσπαστικά εγχειρήματα στον ψυχιατρικό χώρο, που η επιστημονική κοινότητα της κατεστημένης ψυχιατρικής φρόντιζε να απομονώνει και να περιθωριοποιεί.
Τί είναι σήμερα το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου; Κάποια ερείπια κτιρίων στα οποία ο Δήμαρχος και οι υποστηρικτές του θέλουν να εγκαταστήσουν τους πρόσφυγες που φτάνουν στο νησί, για να συνεχίσει η Λέρος να είναι τόπος εξορίας για τους απόκληρους του κόσμου τούτου. Πάνω στα ερείπια του ψυχιατρείου της Λέρου είναι σωριασμένα τα ερείπια του οράματος της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Ακόμα και στις νέες δομές που δημιουργήθηκαν η οπισθοδρόμηση είναι σήμερα φανερή, τα σημάδια της χρονιότητας και της νεο-ασυλοποίησης κάνουν εμφανή την παρουσία τους. Η Κινητή Μονάδα για όλα τα Δωδεκάνησα σταμάτησε να λειτουργεί, τα τμήματα οξέων έκλεισαν.
Αλλά και στο Δαφνί, παρ’ ότι μείωσε τις κλίνες του, δημιούργησε δεκάδες ξενώνες και οικοτροφεία για τη μετεγκατάσταση των ασθενών στην κοινότητα, η κυρίαρχη κουλτούρα παραμένει: αυτή του εγκλεισμού, του στιγματισμού, της απομόνωσης και του αποκλεισμού του πάσχοντος, του αποκλίνοντος, ''επικίνδυνου'' για την κυρίαρχη ψυχιατρική, που προτείνει δημιουργία ''Δικαστικών Ψυχιατρείων''. Καθηλωμένοι στο 7ο ψυχιατρικό τμήμα στο Δαφνί πέθαναν, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2015, από αναθυμιάσεις τρεις ασθενείς μετά από πυρκαγιά, ενώ ένας τέταρτος κατέληξε ύστερα από μερικές ημέρες. Η πόρτα ήταν κλειδωμένη και η νοσηλεύτρια της βάρδιας μόνη της.
Mέσα στην κρίση που μαστίζει σήμερα την κοινωνία οργανώνονται οι αντιστάσεις ενάντια σε κάθε μορφή βαρβαρότητας. Ενάντια σε αυτό το έγκλημα της Ιδρυματικής Ψυχιατρικής πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη πορεία στο Χαϊδάρι όπου βρίσκονται και τα δύο μεγάλα ψυχιατρεία, το Δαφνί και το Δρομοκαΐτειο, με χίλια περίπου άτομα από συλλογικότητες, λαϊκές συνελεύσεις, αυτόνομα κινήματα καθώς και την ''πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα για την Ψυχική Υγεία''. Το τελευταίο οργάνωσε και μια σπουδαία εκδήλωση για τον ίδιο λόγο, μέσα στο Δαφνί, με συζήτηση και θεατρική παράσταση το έργο της Άννα Ζέγκερς ''Η εκδρομή των κοριτσιών που χάθηκαν'' με την ακτιβίστρια ηθοποιό και σκηνοθέτη Ιωάννα Μπιλίρη.
Μένουν πολλά να γίνουν σε αυτόν τον αγώνα που αφορά όλους. Το βιβλίο του Γκουατταρί συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του σχετικού προβληματισμού και διαλόγου. Γιατί ''η ελευθερία είναι θεραπευτική''.
Κατερίνα Μάτσα
Φέλιξ Γκουατταρί, Από τη Λέρο στη Λα Μπορντ, μετάφραση Ελισάβετ Κούκη, πρόλογος Κατερίνα Μάτσα, εκδόσεις Κουκκίδα 1015
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και επίκαιρο βιβλίο στην πολύ ωραία έκδοση ''κουκκίδα'' και την έξοχη μετάφραση της Ελισάβετ Κούκη. Αφορά την Ψυχιατρική, στη βάρβαρη εκδοχή της (Λέρος), όσο και στην χειραφετητική εκδοχή της (Λα Μπορντ). Περιλαμβάνει το ''ημερολόγιο της Λέρου'', που γράφτηκε το 1989, μετά το ταξίδι του Γκουατταρί στο Ψυχιατρείο της Λέρου και μετά στο Δαφνί καθώς και ένα δεύτερο κείμενό του ''Από τη Λέρο στη Λα Μπορντ'' που γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας '80, επ’ ευκαιρία μιας διάλεξής του στη Βραζιλία και αναφέρεται στην πολιτική και κλινική πρακτική της πρότυπης ψυχιατρικής κλινικής Λα Μπορντ, όπου ο ίδιος εργαζόταν μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Γκουατταρί ήταν μια σπουδαία μορφή, φιλόσοφος, ψυχαναλυτής, κλινικός θεραπευτής στη Λα Μπορντ, στρατευμένος στο κίνημα. Συνδύαζε την συμμετοχή στους κοινωνικούς αγώνες με το θεραπευτικό έργο. Μυήθηκε στην Ψυχιατρική από τον σπουδαίο ψυχίατρο Ζαν Ουρύ, ο οποίος μαζί με τον Φρανσουά Κοσκεγιές είναι ο πατέρας της θεσμικής ψυχοθεραπείας και της Λα Μπορντ. Ο Τοσκεγιές ήταν Καταλάνος τροτσκιστής, πολέμησε στον ισπανικό εμφύλιο με το POUM, διέφυγε απ’ τους φασίστες του Φράνκο, πέρασε στη Γαλλία και κατέφυγε στην κλινική Σαιντ Αλμπάν. Εκεί, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κατάφερε όχι μόνο να μην πεθάνουν οι τρόφιμοι από την πείνα, όπως συνέβη στα άλλα ψυχιατρεία της Γαλλίας, αλλά να γίνει το Σαιντ Αλμπάν καταφύγιο κυνηγημένων καλλιτεχνών και άλλων αντιφασιστών. Οι τρόφιμοι, εργαζόμενοι σε αυτό το ψυχιατρείο και αντιφασίστες ζούσαν μαζί, καλλιεργούσαν τον κήπο, αντάλλασσαν με τους χωρικούς της περιοχής πίνακες, που ζωγράφιζαν οι ίδιοι, με τρόφιμα και κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά να δημιουργήσουν τις βάσεις μιας άλλης ψυχιατρικής, ανοιχτής στην κοινωνία και τον πολιτισμό.
Ο Γκουατταρί, στραμμένος σε όλη τη ζωή του, σε τροτσκιστικές, οικολογικές και άλλες οργανώσεις πίστευε ότι η Ψυχιατρική πρέπει να αρθρώνεται στο σύνολό της και χειροπιαστά με αυτά που συμβαίνουν στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Ελεγε χαρακτηριστικά : ''υπάρχει κάτι που θα ΄πρεπε να προσδιορίζει την ομάδα των στρατευμένων στο χώρο της ψυχιατρικής: να είναι στρατευμένοι στους κοινωνικούς αγώνες, αλλά συγχρόνως και αρκετά τρελοί ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν με τρελούς. Διότι υπάρχουν άνθρωποι πολύ καλοί σε πολιτικό επίπεδο, αλλά ανίκανοι να συμμετέχουν σε μια τέτοια ομάδα''. Η δυνατότητα συνύπαρξης με τους τρελούς προϋποθέτει το σπάσιμο του παραδοσιακού συμβολαίου υποταγής σε αυτό που αποκαλείται ''κανονικότητα''. Ο Ζαν Ουρύ, μάλιστα, χρησιμοποίησε τον όρο ''νορμοπαθής'' κατά το ''ψυχοπαθής''.
Κατά τον Γκουατταρί, η ψύχωση αποτελεί μια άλλη σχέση με τον κόσμο. Ο ψυχωτικός, αποξενωμένος από τον εαυτό του και τους άλλους, πρέπει να επανοικειοποιηθεί την ύπαρξή του μέσα από μικρές αλλαγές στην καθημερινή του ζωή, που πραγματοποιούνται δια μέσου της Θεσμικής Ψυχοθεραπείας και της Συλλογικότητας, ως θεμέλιο της θεσμικής ζωής στη Λα Μπορντ. Στόχος της ψυχοθεραπείας είναι η ανάδειξη της διαφορετικότητας, της μοναδικότητας καθενός, της νέας υποκειμενικότητας, μέσα από την διαρκή επανεπινόηση της ψυχιατρικής, επανεπινόηση της θεραπείας μέσα από τη δημιουργία. Μια πραγματική διαρκή επανάσταση. Ο ρόλος της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι καταλυτικός. Η ψυχιατρική πρέπει να ενθαρρύνει τη δημιουργία. Στη Λα Μπορντ λειτουργούσαν σε σταθερή βάση γύρω στα 40 ατελιέ. ''Η θεραπεία δεν είναι έργο τέχνης, πρέπει ωστόσο να εξελίσσεται σε μια δημιουργικότητα τέτοιας φύσης'', έλεγε ο Γκουατταρί.
Στο βιβλίο γίνεται λόγος για τη Λέρο. Γιατί, όμως, η Λέρος; Η Λέρος ήταν ένα σύμβολο. Συμβόλιζε την απόλυτη φρίκη, μια ψυχιατρική ολοκληρωτική, απάνθρωπη, βάρβαρη, που χάνει τον άνθρωπο πίσω από τα συμπτώματα της αρρώστιας, που τον βλέπει σαν ''πράγμα'' που πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεθόδους καταστολής, που δεν βλέπει ανθρώπινες σχέσεις αλλά διαγνωστικές κατηγορίες.
Η Λέρος, το ''αριστούργημα της ελληνικής ψυχιατρικής'' ήταν ένα πεδίο στο οποίο έπρεπε να δοκιμαστεί η ελληνική ψυχιατρική, η οποία την δημιούργησε. Αλλάζοντας τα πράγματα στη Λέρο θα μπορούσε να αλλάξει και η ίδια τον τρόπο λειτουργίας της. Η Λέρος επιλέχτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σαν τόπος αποασυλοποίησης, εξανθρωπισμού, κατάρριψης του μύθου του ''ανίατου'' της τρέλας. Οταν ξέσπασε στην δεκαετία του ‘80 το λεγόμενο ''σκάνδαλο της Λέρου'', έγινε δηλαδή, πρωτοσέλιδο σε μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες η εικόνα των γυμνών, εγκαταλελειμμένων στη μοίρα τους τροφίμων της, που ζούσαν σαν ζώα, χωρίς δικαιώματα, τότε δόθηκε μια γενναία χρηματοδότηση για την υλοποίηση προγραμμάτων αποασυλοποίησης με ευρωπαϊκή και ελληνική συμμετοχή. Το θέμα έσπασε τα στενά ελληνικά σύνορα και βγήκε στην Ευρώπη μέσα από τις κινητοποιήσεις μιαq μειοψηφίας γιατρών και άλλων λειτουργών της υγείας, που εργάζονταν στη Λέρο, καθώς και μικρών ριζοσπαστικών ομάδων σε μεγάλα ψυχιατρεία. Η επίσημη Ψυχιατρική ενδιαφερόταν μονάχα για την αποσυμφόρηση των μεγάλων ψυχιατρείων από το ''στάσιμο χρόνιο υλικό'', από τους τρόφιμους χωρίς επισκεπτήριο, από τους αποκαλούμενους ''αζήτητους''. Στο νησί της Λέρου, στις ιταλικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπου το μετεμφυλιοπολεμικό κράτος της Δεξιάς είχε εξορίσει πολιτικούς κρατούμενους, είχε στείλει στα ''Ιδρύματα της Φρειδερίκης'' τα παιδιά των αριστερών που χάθηκαν στον εμφύλιο, έστειλε τώρα τους πλεονάζοντες ''τρελούς''. Από το 1958, που λειτούργησε η λεγόμενη ''αποικία ψυχοπαθών Λέρου'', μέχρι το 1981, που σταμάτησαν οι διακομιδές από το Δαφνί, το Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης και Χανίων, μεταφέρθηκαν περί τις 4.500 ασθενείς. Το 1981 το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου είχε 2.750 ασθενείς! Ο μετασχηματισμός αυτού του ''θεσμού της βίας'', όπως ονόμαζε τα ολοκληρωτικά ψυχιατρικά ιδρύματα ο πατέρας της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, ο Ιταλός ψυχίατρος Φράνκο Μπαζάλια, ήταν το μεγάλο στοίχημα για την Ψυχιατρική στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η μεγάλη πρόκληση. Δημιουργήθηκαν τότε ομάδες από Ιταλούς, Ολλανδούς, Γερμανούς και κάποιους φωτισμένους Ελληνες που στρατεύτηκαν στη Λέρο και κατάφεραν σημαντικές αλλαγές, όχι μόνο να ''ντύσουν'' τους τρελούς, όχι μόνο να εξανθρωπίσουν τους όρους ζωής τους αλλά και να δημιουργήσουν εξωνοσοκομειακές δομές, διαμερίσματα μέσα στην κοινότητα και να τους εγκαταστήσουν και να εκπαιδεύσουν το φυλακτικό προσωπικό ώστε να λειτουργήσει θεραπευτικά. Στα πλαίσια μιας τέτοιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας οργανώθηκε και το ταξίδι του Γκουατταρί μαζί με μια αντιπροσωπεία γνωστών ''μεταρρυθμιστών'' της Ψυχιατρικής, στη Λέρο το 1989. Ο ίδιος ήταν αντίθετος στο να ''κλείσει η Λέρος'', όπως απαιτούσε μια μεγάλη μερίδα της επίσημης, της κατεστημένης Ψυχιατρικής. Στο ''ημερολόγιο της Λέρου'' περιγράφει το ταξίδι και όλα όσα είδε στη Λέρο. Η εικόνα που δίνει είναι συγκλονιστική: ''χέρια που απλώνονται, χαμόγελα που ζωγραφίζονται, καμιά φορά μέχρι ξεσπάσματα παιδιάστικης χαράς μας προσγειώνουν σε μια πραγματικότητα από την οποία, δειλοί, πολύ θα θέλαμε να στρέψουμε το βλέμμα: βεβαίως και είναι ανθρώπινα πλάσματα, βεβαίως και δεν είναι αγρίμια! Και παραδόξως η συγκίνηση γίνεται αβάσταχτη τη στιγμή που, σε ένα κρεβάτι, στο μισοσκόταδο, στο λαιμό ενός σώματος κουβαριασμένου κάτω από μια κουβέρτα, διακρίνουμε να κουρνιάζει μια γάτα, λες και αυτή ξέρει καλύτερα απ’ τον καθένα την αλήθεια της ανθρώπινης ζεστασιάς'' (σελ. 49).
Μετά τη Λέρο επισκέπτεται το Δαφνί, το μεγαλύτερο ψυχιατρείο της χώρας, που εκτιμά ότι δεν είναι καλύτερο από τη Λέρο, μολονότι βρίσκεται τόσο κοντά στην Αθήνα. Περιγράφει μάλιστα με τα μελανότερα χρώματα το περίπτερο 11, που επισκέφτηκε μετά από προτροπή μιας ομάδας Ιταλών που έδιναν τη μάχη της αποασυλοποίησης σε ένα ψυχιατρικό περίπτερο στο Δαφνί: «Tο περίπτερο 11, η απόλυτη φρίκη. Στοιβαγμένοι 95 ''άνδρες'' ουρλιάζουν, κάποιοι ολότελα γυμνοί, άλλοι δεμένοι. Φεύγουμε από κει εντελώς αηδιασμένοι». Στη συνέχεια περιγράφει μια ''όαση'' όπως λέει μέσα στο Δαφνί, μια κλινική πρότυπο, το 18 άνω και τη συζήτηση με την Κ. Μάτσα για τη Λέρο, που η αλλαγή της αφορά το σύνολο της ελληνικής ψυχιατρικής.
Αυτό που γίνεται είναι ότι η περίφημη ψυχιατρική μεταρρύθμιση ήταν ένα εγχείρημα που έμεινε στον αέρα, γιατί δεν υπήρχε κοινωνικό και πολιτικό κίνημα αμφισβήτησης του ψυχιατρικού θεσμού, δεν έγινε καμιά αλλαγή του ''επιστημονικού παραδείγματος'', δεν αναπτύχθηκε καμιά κουλτούρα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Υπήρξαν βέβαια, μειοψηφικά ριζοσπαστικά εγχειρήματα στον ψυχιατρικό χώρο, που η επιστημονική κοινότητα της κατεστημένης ψυχιατρικής φρόντιζε να απομονώνει και να περιθωριοποιεί.
Τί είναι σήμερα το Κρατικό Θεραπευτήριο Λέρου; Κάποια ερείπια κτιρίων στα οποία ο Δήμαρχος και οι υποστηρικτές του θέλουν να εγκαταστήσουν τους πρόσφυγες που φτάνουν στο νησί, για να συνεχίσει η Λέρος να είναι τόπος εξορίας για τους απόκληρους του κόσμου τούτου. Πάνω στα ερείπια του ψυχιατρείου της Λέρου είναι σωριασμένα τα ερείπια του οράματος της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Ακόμα και στις νέες δομές που δημιουργήθηκαν η οπισθοδρόμηση είναι σήμερα φανερή, τα σημάδια της χρονιότητας και της νεο-ασυλοποίησης κάνουν εμφανή την παρουσία τους. Η Κινητή Μονάδα για όλα τα Δωδεκάνησα σταμάτησε να λειτουργεί, τα τμήματα οξέων έκλεισαν.
Αλλά και στο Δαφνί, παρ’ ότι μείωσε τις κλίνες του, δημιούργησε δεκάδες ξενώνες και οικοτροφεία για τη μετεγκατάσταση των ασθενών στην κοινότητα, η κυρίαρχη κουλτούρα παραμένει: αυτή του εγκλεισμού, του στιγματισμού, της απομόνωσης και του αποκλεισμού του πάσχοντος, του αποκλίνοντος, ''επικίνδυνου'' για την κυρίαρχη ψυχιατρική, που προτείνει δημιουργία ''Δικαστικών Ψυχιατρείων''. Καθηλωμένοι στο 7ο ψυχιατρικό τμήμα στο Δαφνί πέθαναν, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2015, από αναθυμιάσεις τρεις ασθενείς μετά από πυρκαγιά, ενώ ένας τέταρτος κατέληξε ύστερα από μερικές ημέρες. Η πόρτα ήταν κλειδωμένη και η νοσηλεύτρια της βάρδιας μόνη της.
Mέσα στην κρίση που μαστίζει σήμερα την κοινωνία οργανώνονται οι αντιστάσεις ενάντια σε κάθε μορφή βαρβαρότητας. Ενάντια σε αυτό το έγκλημα της Ιδρυματικής Ψυχιατρικής πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη πορεία στο Χαϊδάρι όπου βρίσκονται και τα δύο μεγάλα ψυχιατρεία, το Δαφνί και το Δρομοκαΐτειο, με χίλια περίπου άτομα από συλλογικότητες, λαϊκές συνελεύσεις, αυτόνομα κινήματα καθώς και την ''πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα για την Ψυχική Υγεία''. Το τελευταίο οργάνωσε και μια σπουδαία εκδήλωση για τον ίδιο λόγο, μέσα στο Δαφνί, με συζήτηση και θεατρική παράσταση το έργο της Άννα Ζέγκερς ''Η εκδρομή των κοριτσιών που χάθηκαν'' με την ακτιβίστρια ηθοποιό και σκηνοθέτη Ιωάννα Μπιλίρη.
Μένουν πολλά να γίνουν σε αυτόν τον αγώνα που αφορά όλους. Το βιβλίο του Γκουατταρί συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του σχετικού προβληματισμού και διαλόγου. Γιατί ''η ελευθερία είναι θεραπευτική''.
Κατερίνα Μάτσα
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΔΑΦΝΙ: ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
από ΕΕΚ
Kαι μόνο το «Eύγε!» που φώναξε δυνατά, στο τέλος της παράστασης, ένας ασθενής, μάλλον χρόνια νοσηλευόμενος, στο Ψυχιατρικό Nοσοκομείο Aττικής (το γνωστό Δαφνί), δείχνει την επιτυχία της εκδήλωσης.
Ήταν μια πρωτότυπη και σπάνια εκδήλωση, το μεσημέρι της Tετάρτης 11 Νοεμβρίου, στο ΨΝΑ, στο Χαϊδάρι. Η "Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία", σε συνεργασία με την αριστερή συνδικαλιστική παράταξη των εργαζομένων στο Δαφνί, την ΑΡΣΥ ΨΝΑ, καθώς και αλληλέγγυοι, οργάνωσαν μια συζήτηση που έκλεισε με μια εξαιρετική θεατρική παράσταση.
Στην εκδήλωση με τίτλο «Αναζητώντας διεξόδους πέρα από την κατασταλτική ψυχιατρική και ενάντια στην βαρβαρότητα μνημονίων», μίλησαν λειτουργοί τη ψυχικής υγείας που έχουν διακριθεί στον αγώνα για μια άλλη ψυχιατρική πέραν της καταστολής και της πολυφαρμακίας. Eκ μέρους των εργαζομένων μίλησε ο Hρακλής Γκότσης, μέλος του Δ.Σ. του σωματείου εργαζομένων. H Kατερίνα Mάτσα, «ψυχή» του θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης 18Aνω για σχεδόν 40 χρόνια, μίλησε για το θεραπευτικό ρόλο της ελευθερίας και της τέχνης. «H ελευθερία είναι θεραπευτική» ήταν το «μότο» ανάλογης εκδήλωσης που είχαν οργανώσει το 1989! Kατάγγειλε ότι με τις περικοπές των Mνημονίων οι δομές του στεγνού θεραπευτικού προγράμματος 18Άνω και άλλες ψυχιατρικές δομές κινδυνεύουν. Ο Θόδωρος Mεγαλοοικονόμου, ψυχίατρος που εργάστηκε ανάμεσα στα άλλα για την αποασυλοποίηση στη Λέρο, μίλησε για τους αγώνες ενάντια στην ψυχιατρική βαρβαρότητα. H παρούσα εκδήλωση, είπε, είναι συνέχεια μιας διαδήλωσης που έγινε στο Xαϊδάρι, ως διαμαρτυρία για τον θάνατο, από ασφυξία 3 ασθενών που ήταν δεμένοι, στην καθήλωση στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ένας τέταρτος, κατέληξε ύστερα από λίγες μέρες. H Mαρία Xλωρού και άλλοι θεραπευτές μίλησαν επίσης. Συγκλονιστική ήταν η παρέμβαση ατόμου με ψυχιατρική εμπειρία, με νοσηλεία παλιότερα στο ψυχιατρικό νοσοκομείο, που κατήγγειλε τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών από την κυρίαρχη ψυχιατρική. Mίλησαν, επίσης, εκπρόσωποι σωματείων οικογενειών και αδελφών ατόμων με πρόβλημα ψυχικής υγείας, όπως ο ΣΟΨΥ Κορυδαλλού, ο ΣΟΨΥ ΒΑ Προαστίων και η ΚΙΝΑΨΥ, καθώς επίσης και μέλη του δικτύου Hearing Voices και από την Λαϊκή Συνέλευση Περιστερίου.
H εκδήλωση έκλεισε με θεατρική παράσταση. H Iωάννα Mπιλίρη στο ρόλο της Nέττυς, στην «Eκδρομή των Kοριτσιών που χάθηκαν», ενός αντιφασιστικού έργου της καταδιωγμένης γερμανο-εβραίας Άννας Zέγκερς, πρόσφυγα στο Mεξικό στα χρόνια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, με μια συγκλονιστική ερμηνεία καθήλωσε το κοινό. Tο «εύγε» από τον νοσηλευόμενο που του αρέσει να ακούει το Tρίτο Πρόγραμμα στο ραδιόφωνο, είναι ένα μέτρο της επιτυχίας της εκδήλωσης, μια ένδειξη, αν όχι απόδειξη, του πόσο μπορεί να αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων ο ανθρώπινος λόγος και η τέχνη.
Θόδ. Kουτσουμπός
Kαι μόνο το «Eύγε!» που φώναξε δυνατά, στο τέλος της παράστασης, ένας ασθενής, μάλλον χρόνια νοσηλευόμενος, στο Ψυχιατρικό Nοσοκομείο Aττικής (το γνωστό Δαφνί), δείχνει την επιτυχία της εκδήλωσης.
Ήταν μια πρωτότυπη και σπάνια εκδήλωση, το μεσημέρι της Tετάρτης 11 Νοεμβρίου, στο ΨΝΑ, στο Χαϊδάρι. Η "Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία", σε συνεργασία με την αριστερή συνδικαλιστική παράταξη των εργαζομένων στο Δαφνί, την ΑΡΣΥ ΨΝΑ, καθώς και αλληλέγγυοι, οργάνωσαν μια συζήτηση που έκλεισε με μια εξαιρετική θεατρική παράσταση.
Στην εκδήλωση με τίτλο «Αναζητώντας διεξόδους πέρα από την κατασταλτική ψυχιατρική και ενάντια στην βαρβαρότητα μνημονίων», μίλησαν λειτουργοί τη ψυχικής υγείας που έχουν διακριθεί στον αγώνα για μια άλλη ψυχιατρική πέραν της καταστολής και της πολυφαρμακίας. Eκ μέρους των εργαζομένων μίλησε ο Hρακλής Γκότσης, μέλος του Δ.Σ. του σωματείου εργαζομένων. H Kατερίνα Mάτσα, «ψυχή» του θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης 18Aνω για σχεδόν 40 χρόνια, μίλησε για το θεραπευτικό ρόλο της ελευθερίας και της τέχνης. «H ελευθερία είναι θεραπευτική» ήταν το «μότο» ανάλογης εκδήλωσης που είχαν οργανώσει το 1989! Kατάγγειλε ότι με τις περικοπές των Mνημονίων οι δομές του στεγνού θεραπευτικού προγράμματος 18Άνω και άλλες ψυχιατρικές δομές κινδυνεύουν. Ο Θόδωρος Mεγαλοοικονόμου, ψυχίατρος που εργάστηκε ανάμεσα στα άλλα για την αποασυλοποίηση στη Λέρο, μίλησε για τους αγώνες ενάντια στην ψυχιατρική βαρβαρότητα. H παρούσα εκδήλωση, είπε, είναι συνέχεια μιας διαδήλωσης που έγινε στο Xαϊδάρι, ως διαμαρτυρία για τον θάνατο, από ασφυξία 3 ασθενών που ήταν δεμένοι, στην καθήλωση στις αρχές Σεπτεμβρίου. Ένας τέταρτος, κατέληξε ύστερα από λίγες μέρες. H Mαρία Xλωρού και άλλοι θεραπευτές μίλησαν επίσης. Συγκλονιστική ήταν η παρέμβαση ατόμου με ψυχιατρική εμπειρία, με νοσηλεία παλιότερα στο ψυχιατρικό νοσοκομείο, που κατήγγειλε τον τρόπο αντιμετώπισης των ασθενών από την κυρίαρχη ψυχιατρική. Mίλησαν, επίσης, εκπρόσωποι σωματείων οικογενειών και αδελφών ατόμων με πρόβλημα ψυχικής υγείας, όπως ο ΣΟΨΥ Κορυδαλλού, ο ΣΟΨΥ ΒΑ Προαστίων και η ΚΙΝΑΨΥ, καθώς επίσης και μέλη του δικτύου Hearing Voices και από την Λαϊκή Συνέλευση Περιστερίου.
H εκδήλωση έκλεισε με θεατρική παράσταση. H Iωάννα Mπιλίρη στο ρόλο της Nέττυς, στην «Eκδρομή των Kοριτσιών που χάθηκαν», ενός αντιφασιστικού έργου της καταδιωγμένης γερμανο-εβραίας Άννας Zέγκερς, πρόσφυγα στο Mεξικό στα χρόνια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, με μια συγκλονιστική ερμηνεία καθήλωσε το κοινό. Tο «εύγε» από τον νοσηλευόμενο που του αρέσει να ακούει το Tρίτο Πρόγραμμα στο ραδιόφωνο, είναι ένα μέτρο της επιτυχίας της εκδήλωσης, μια ένδειξη, αν όχι απόδειξη, του πόσο μπορεί να αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων ο ανθρώπινος λόγος και η τέχνη.
Θόδ. Kουτσουμπός
Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2015
Zώντας με φωνές στη φιλοσοφία, στην τέχνη, στην καθημερινότητα. Δύο κείμενα σε διάλογο. (αφιέρωμα στον ήχο)
Αγαπητοί φίλοι και φίλες του δικτύου σας καλούμε την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου, στις 20:00, στο TWIXTlab, Εμπεδοκλέους 19, Παγκράτι (πλ. Βαρνάβα), όπου το βιβλίο “Ζώντας με φωνές-50 ιστορίες ανάρρωσης” (“Living with voices: 50 stories”) των Marius Romme, Sandra Escher, Jacqui Dillon, Peter Bullimore, Mervyn Morris παρουσιάζεται σε διάλογο με το κείμενο της Αθηνάς Μιράσγεζη «Η τρέλα ως τεχνική στη φιλοσοφία και στην τέχνη». Τη συζήτηση θα συντονίσει η Ε.Ρίκου.
Ζώντας με φωνές –Χαράζοντας διαδρομές ανάρρωσης και κοινωνικής χειραφέτησης
Λυκούργος Καρατζαφέρης & Μαρίνα Λυκοβουνιώτη (μέλη του δικτύου Hearing Voices Network)
“Πρόκειται για μια καινοτόμα ανάλυση της εμπειρίας των φωνών πέρα από το νοσολογικό μοντέλο, αποτέλεσμα της αποδοχής τους και της νοηματοδότησης τους. Η μελέτη των 50 ιστοριών συγκροτεί ένα τεκμήριο επιτυχημένης προσέγγισης προκειμένου να δουλέψει κανείς με τις φωνές. Το βιβλίο επισημαίνει επίσης ότι είναι εφικτό να υπερνικήσει κανείς τα προβλήματα που σχετίζονται με τις φωνές και να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του. Δείχνει ένα μονοπάτι ανάρρωσης δουλεύοντας με τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ακούνε φωνές δηλαδή τις απειλές, τα συναισθήματα αδυναμίας, το άγχος ότι τρελαίνεσαι και τους βοηθά να επιστρέψουν στα συναισθήματά και την πνευματικότητά τους ώστε να υλοποιήσουν τα όνειρά τους.
Η τρέλα ως τεχνική στη φιλοσοφία και στην τέχνη.
Αθηνά Δ. Μιράσγεζη (διδάσκει φιλοσοφία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο)
Γνωρίζουμε πολλές περιπτώσεις όπου η τρέλα διέλυσε ένα καλλιτεχνικό έργο, και μια περίπτωση όπου διέλυσε ένα φιλοσοφικό έργο. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που το έστησε; Η ερώτηση είναι διπλή: Εάν ήταν εκείνη που το έστησε πριν το διαλύσει· εάν έστησε άλλα χωρίς να τα διαλύσει. Εάν η απάντηση είναι καταφατική, η ερώτηση που θα πρέπει να θέσουμε θα είναι, ποια είναι η τεχνική της τρέλας; Ποιανού βήματα ακολουθεί; Τα πράγματα περιπλέκονται αν εξετάσουμε στην ίδια κατηγορία τέχνη και φιλοσοφία. Γιατί αν η τέχνη δικαιωματικά ανήκει στο ασυνείδητο, η φιλοσοφία είναι παιδί του ορθολογισμού.
Για την κάλυψη των αναγκών του χώρου θα υπάρξει είσοδος 2 ευρώ.
Περιλήψεις
Ζώντας με φωνές –Χαράζοντας διαδρομές ανάρρωσης και κοινωνικής χειραφέτησης
Λυκούργος Καρατζαφέρης & Μαρίνα Λυκοβουνιώτη (μέλη του δικτύου Hearing Voices Network)
“Πρόκειται για μια καινοτόμα ανάλυση της εμπειρίας των φωνών πέρα από το νοσολογικό μοντέλο, αποτέλεσμα της αποδοχής τους και της νοηματοδότησης τους. Η μελέτη των 50 ιστοριών συγκροτεί ένα τεκμήριο επιτυχημένης προσέγγισης προκειμένου να δουλέψει κανείς με τις φωνές. Το βιβλίο επισημαίνει επίσης ότι είναι εφικτό να υπερνικήσει κανείς τα προβλήματα που σχετίζονται με τις φωνές και να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του. Δείχνει ένα μονοπάτι ανάρρωσης δουλεύοντας με τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ακούνε φωνές δηλαδή τις απειλές, τα συναισθήματα αδυναμίας, το άγχος ότι τρελαίνεσαι και τους βοηθά να επιστρέψουν στα συναισθήματά και την πνευματικότητά τους ώστε να υλοποιήσουν τα όνειρά τους.
Η τρέλα ως τεχνική στη φιλοσοφία και στην τέχνη.
Αθηνά Δ. Μιράσγεζη (διδάσκει φιλοσοφία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο)
Γνωρίζουμε πολλές περιπτώσεις όπου η τρέλα διέλυσε ένα καλλιτεχνικό έργο, και μια περίπτωση όπου διέλυσε ένα φιλοσοφικό έργο. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που το έστησε; Η ερώτηση είναι διπλή: Εάν ήταν εκείνη που το έστησε πριν το διαλύσει· εάν έστησε άλλα χωρίς να τα διαλύσει. Εάν η απάντηση είναι καταφατική, η ερώτηση που θα πρέπει να θέσουμε θα είναι, ποια είναι η τεχνική της τρέλας; Ποιανού βήματα ακολουθεί; Τα πράγματα περιπλέκονται αν εξετάσουμε στην ίδια κατηγορία τέχνη και φιλοσοφία. Γιατί αν η τέχνη δικαιωματικά ανήκει στο ασυνείδητο, η φιλοσοφία είναι παιδί του ορθολογισμού.
Για την κάλυψη των αναγκών του χώρου θα υπάρξει είσοδος 2 ευρώ.
και για την πρόσβαση σε αυτό: https://twixtlab.wordpress.
Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015
Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015
Ρόμπερτ Ένκε: Η απόγνωση, η κατάθλιψη, η αυτοκτονία
από sdna
Στις 10 Νοεμβρίου 2009, ο Ρόμπερτ Ένκε αποχαιρέτησε τη σύζυγό του και την 10 μηνών υιοθετημένη κόρη τους. Ένα φιλί στο στόμα στην Τερέσα, ένα στο μέτωπο της Λέιλα. Τους είπε ότι πηγαίνει στην προπόνηση. Και έφυγε. Είπε ψέματα...
Δεν είχε προπόνηση το Ανόβερο εκείνη την ημέρα. Ο Ένκε μπήκε στο αυτοκίνητό του και επί οκτώ ώρες γυρνούσε στους δρόμους. Πήρε τηλέφωνο στο τοπικό νοσοκομείο για να ακυρώσει το ραντεβού με τον γιατρό που τον παρακολουθούσε. Είπε πως ήταν καλύτερα. Δεν ήταν. Χαμένος ήταν. Οι ώρες περνούσαν, έφτασε απόγευμα, είχε ήδη πέσει το σκοτάδι. Σταμάτησε τη μαύρη Μερσέντες όταν βρέθηκε σε μια σιδηροδρομική διάβαση. Κατέβηκε από το αυτοκίνητο, άφησε στο κάθισμα του συνοδηγού το πορτοφόλι του και το κινητό τηλέφωνό του, το οποίο είχε απενεργοποιήσει ώρες πριν. Πέρασε τις κατεβασμένες μπάρες και στάθηκε στις ράγες. Στο βάθος ακουγόταν η μηχανή του τρένου. Πλησίαζε... Αυτά ήταν τα τελευταία δευτερόλεπτα της ζωής του...
Ο Ρόμπερτ Ένκε αυτοκτόνησε. Ήταν 32 χρόνων, ήταν βυθισμένος στην κατάθλιψη, δεν έβρισκε διέξοδο, δεν έβρισκε λόγο για να ζει. Ο Ρόμπερτ Ένκε πέθανε, στην ψυχή, δύο χρόνια νωρίτερα, όταν έχασε το 2006 την δίχρονη κόρη του, η οποία γεννήθηκε με δυσπλασία στην καρδιά. Το κορμάκι της Λάρα δεν άντεξε τις συνεχείς επεμβάσεις και τα βαριά φάρμακα, ο πατέρας της δεν άντεξε τον χαμό της.
Δεν είχε σημασία αν κέρδιζε τίτλους, πρωταθλήματα και κύπελλα, αν θα ήταν ο βασικός τερματοφύλακας της Γερμανίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, αν θα είχε λεφτά και δόξα.
Ήδη από το 2002 ο Ένκε είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει την κατάθλιψη. Ήταν στη Μπαρτσελόνα, αλλά ένιωθε άχρηστος, πίστευε ότι δεν τον καταλάβαιναν και δεν του έδιναν ευκαιρίες. Toν Σεπτέμβριο του 2002 κλήθηκε να υπεραπσιτεί την εστία των Καταλανών σε ένα παιχνίδι Κυπέλλου κόντρα στην Νοβέλδα, ομάδα τρίτης κατηγορίας. Η Μπαρτσελόνα θα ηττηθεί με 3-2, ο Φρανκ Ντε Μπουρ θα γίνει τόσο έξαλλος μαζί του που θα αρχίσει να του ουρλιάζει από το κέντρο του γηπέδου. Ο Ένκε τον κοίταξε, χαμήλωσε το βλέμμα και δεν είπε τίποτα. Ο Ολλανδός θα του αποδώσει δημόσια, μιλώντας στους δημοσιογράφους, την ευθύνη για την ήττα. «Τον έριξαν στον λάκο με τα λιοντάρια» θα πει μετά το θάνατό του Ένκε ο Βίκτορ Βαλδές.
Με μια σύζυγο που τον λάτρευε στο πλευρό του, ακολουθώντας τις συμβουλές ενός ειδικού ψυχίατρου, με τη μεταγραφή στο Ανόβερο και κυρίως με τη γέννηση της Λάρα το 2004, ο Ένκε έκανε προσπάθεια να βγάλει από μέσα του το φάντασμα που τον στοίχειωνε. Οι ψυχολόγοι του Ανόβερου τον ρωτούσαν συχνά πως ένιωθε. Απαντούσε πως είναι καλά. Ήταν καλά, ήταν η κόρη του το κίνητρο για να ζει.
Ο θάνατός της ήταν η αρχή του δικού του τέλους. Βυθίστηκε και πάλι στην κατάθλιψη, ήρθε αντιμέτωπος με το κενό. Γεννήθηκε στις 24 Αυγούστου 1977 και άρχισε την καριέρα του στην Ιένα. Αγωνίστηκε σε Γκλάντμπαχ, Μπενφίκα, Μπαρτσελόνα, Φενέρμπαχτσε και Τενερίφη, προτού ενταχθεί στο δυναμικό του Αννόβερου το 2004. Το 2007 κλήθηκε στην εθνική ομάδας της Γερμανίας. Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 2009. Άφησε πίσω την Τερέζα και την Λέιλα. Πήγε να αναζητήσει τη Λάρα. Πήγε να αναζητήσει τη λύτρωσή του... Δεν επέλεξε την αυτοκτονία. Απλά ένιωθε ότι ο πόνος που είχε μέσα του ήταν πιο βαρύς από τον τρόπο που είχε για να τον αντιμετωπίσει.
Στις 10 Νοεμβρίου 2009, ο Ρόμπερτ Ένκε αποχαιρέτησε τη σύζυγό του και την 10 μηνών υιοθετημένη κόρη τους. Ένα φιλί στο στόμα στην Τερέσα, ένα στο μέτωπο της Λέιλα. Τους είπε ότι πηγαίνει στην προπόνηση. Και έφυγε. Είπε ψέματα...
Δεν είχε προπόνηση το Ανόβερο εκείνη την ημέρα. Ο Ένκε μπήκε στο αυτοκίνητό του και επί οκτώ ώρες γυρνούσε στους δρόμους. Πήρε τηλέφωνο στο τοπικό νοσοκομείο για να ακυρώσει το ραντεβού με τον γιατρό που τον παρακολουθούσε. Είπε πως ήταν καλύτερα. Δεν ήταν. Χαμένος ήταν. Οι ώρες περνούσαν, έφτασε απόγευμα, είχε ήδη πέσει το σκοτάδι. Σταμάτησε τη μαύρη Μερσέντες όταν βρέθηκε σε μια σιδηροδρομική διάβαση. Κατέβηκε από το αυτοκίνητο, άφησε στο κάθισμα του συνοδηγού το πορτοφόλι του και το κινητό τηλέφωνό του, το οποίο είχε απενεργοποιήσει ώρες πριν. Πέρασε τις κατεβασμένες μπάρες και στάθηκε στις ράγες. Στο βάθος ακουγόταν η μηχανή του τρένου. Πλησίαζε... Αυτά ήταν τα τελευταία δευτερόλεπτα της ζωής του...
Ο Ρόμπερτ Ένκε αυτοκτόνησε. Ήταν 32 χρόνων, ήταν βυθισμένος στην κατάθλιψη, δεν έβρισκε διέξοδο, δεν έβρισκε λόγο για να ζει. Ο Ρόμπερτ Ένκε πέθανε, στην ψυχή, δύο χρόνια νωρίτερα, όταν έχασε το 2006 την δίχρονη κόρη του, η οποία γεννήθηκε με δυσπλασία στην καρδιά. Το κορμάκι της Λάρα δεν άντεξε τις συνεχείς επεμβάσεις και τα βαριά φάρμακα, ο πατέρας της δεν άντεξε τον χαμό της.
Δεν είχε σημασία αν κέρδιζε τίτλους, πρωταθλήματα και κύπελλα, αν θα ήταν ο βασικός τερματοφύλακας της Γερμανίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, αν θα είχε λεφτά και δόξα.
Ήδη από το 2002 ο Ένκε είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει την κατάθλιψη. Ήταν στη Μπαρτσελόνα, αλλά ένιωθε άχρηστος, πίστευε ότι δεν τον καταλάβαιναν και δεν του έδιναν ευκαιρίες. Toν Σεπτέμβριο του 2002 κλήθηκε να υπεραπσιτεί την εστία των Καταλανών σε ένα παιχνίδι Κυπέλλου κόντρα στην Νοβέλδα, ομάδα τρίτης κατηγορίας. Η Μπαρτσελόνα θα ηττηθεί με 3-2, ο Φρανκ Ντε Μπουρ θα γίνει τόσο έξαλλος μαζί του που θα αρχίσει να του ουρλιάζει από το κέντρο του γηπέδου. Ο Ένκε τον κοίταξε, χαμήλωσε το βλέμμα και δεν είπε τίποτα. Ο Ολλανδός θα του αποδώσει δημόσια, μιλώντας στους δημοσιογράφους, την ευθύνη για την ήττα. «Τον έριξαν στον λάκο με τα λιοντάρια» θα πει μετά το θάνατό του Ένκε ο Βίκτορ Βαλδές.
Με μια σύζυγο που τον λάτρευε στο πλευρό του, ακολουθώντας τις συμβουλές ενός ειδικού ψυχίατρου, με τη μεταγραφή στο Ανόβερο και κυρίως με τη γέννηση της Λάρα το 2004, ο Ένκε έκανε προσπάθεια να βγάλει από μέσα του το φάντασμα που τον στοίχειωνε. Οι ψυχολόγοι του Ανόβερου τον ρωτούσαν συχνά πως ένιωθε. Απαντούσε πως είναι καλά. Ήταν καλά, ήταν η κόρη του το κίνητρο για να ζει.
Ο θάνατός της ήταν η αρχή του δικού του τέλους. Βυθίστηκε και πάλι στην κατάθλιψη, ήρθε αντιμέτωπος με το κενό. Γεννήθηκε στις 24 Αυγούστου 1977 και άρχισε την καριέρα του στην Ιένα. Αγωνίστηκε σε Γκλάντμπαχ, Μπενφίκα, Μπαρτσελόνα, Φενέρμπαχτσε και Τενερίφη, προτού ενταχθεί στο δυναμικό του Αννόβερου το 2004. Το 2007 κλήθηκε στην εθνική ομάδας της Γερμανίας. Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 2009. Άφησε πίσω την Τερέζα και την Λέιλα. Πήγε να αναζητήσει τη Λάρα. Πήγε να αναζητήσει τη λύτρωσή του... Δεν επέλεξε την αυτοκτονία. Απλά ένιωθε ότι ο πόνος που είχε μέσα του ήταν πιο βαρύς από τον τρόπο που είχε για να τον αντιμετωπίσει.
Ποδόσφαιρο και κατάθλιψη: Μια μάστιγα κρυμμένη καλά...
από sdna
Το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό φαινόμενο δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από τον εφιάλτη της κατάθλιψης. Έξι χρόνια μετά την αυτοκτονία του Ρόμπερτ Ένκε, το SDNA γράφει για την μάστιγα της κατάθλιψης που συνεχίζει να χτυπά.
Aκριβώς πριν από έξι χρόνια, το 2009, ο 32χρονος Γερμανός τερματοφύλακας του Ανόβερο, Ρόμπερτ Ένκε, πελαγωμένος μέσα στην κατάθλιψη, αποφασίζει να κόψει το νήμα της ζωής του, πέφτοντας στις ράγες του σιδηρόδρομου. Η απώλεια της κόρης του είχε συμβάλει καθοριστικά στο να τον βυθίσει ακόμα περισσότερο στην κατάθλιψη, η οποία τον «λύγισε». Παρότι ο Ένκε βρισκόταν υπό παρακολούθηση, αρκετοί δεν γνώριζαν το πρόβλημά του. Και εκείνη τη μέρα, στις 10 Νοεμβρίου του 2009, ο ποδοσφαιρικός κόσμος «πάγωσε» στα νέα της αυτοκτονίας του.
Ο θάνατος του Ένκε εξ αιτίας της κατάθλιψης αποτέλεσε αφορμή προκειμένου στο γερμανικό ποδόσφαιρο το συγκεκριμένο ζήτημα να τεθεί σε διαφορετική βάση. Πλέον κάθε γερμανικός ποδοσφαιρικός σύλλογος έχει πρόσβαση σε ψυχιατρική θεραπεία για τους ποδοσφαιριστές του, αν αυτό κριθεί σκόπιμο, ενώ έχει δημιουργηθεί και 24ωρη γραμμή βοήθειας για τους παίκτες οι οποίοι μπορεί να υποφέρουν και να χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη. Στη Γερμανία άλλωστε ο εφιάλτης της αυτοκτονίας του Ένκε αναβίωσε το καλοκαίρι του 2014 με τον 33χρονο ποδοσφαιριστή Αντρέας Μπίρμαν να βάζει επίσης τέλος στη ζωή του, έπειτα από σκληρή εσωτερική πάλη με την κατάθλιψη.
Βγήκαν και μίλησαν
Το πρόβλημα της κατάθλιψης βασανίζει τους ποδοσφαιριστές, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις φοβούνται να βγουν δημόσια και να μιλήσουν για αυτό. Το κρύβουν καλά μέσα τους. Ο Μπίρμαν μάλιστα, μερικές μέρες μετά την αυτοκτονία του Ένκε, είχε παραδεχτεί πως και ο ίδιος υποφέρει από κατάθλιψη. Μάλιστα ο Γερμανός ποδοσφαιριστής είχε γράψει και βιβλίο με τίτλο «Κατάθλιψη: Κόκκινη Κάρτα», στο οποίο έκανε γνωστό σε όλους το πρόβλημα που τον ταλαιπωρούσε για χρόνια. Τελικώς έχασε τη μάχη, βαδίζοντας κι αυτός στο αδιέξοδο μονοπάτι του Ένκε, κόβοντας με τη σειρά του το νήμα της ζωής, κι ενώ ήδη είχε επιχειρήσει τρεις ανεπιτυχείς προσπάθειες αυτοκτονίας.
Στην Αγγλία, σε μία επίσης χώρα που το πρόβλημα της κατάθλιψης στο ποδόσφαιρο αντιμετωπίστηκε με μεγάλη προσοχή, πρώην ποδοσφαιριστές, όπως οι Κλαρκ Κάρλαϊλ και Σταν Κόλιμορ, βγήκαν ανοικτά και μίλησαν για το θέμα που αντιμετώπιζαν, βοηθώντας τόσο τους ίδιους όσο και πολύ κόσμο, εντός και εκτός ποδοσφαίρου, να δώσει τη δική του μάχη, ζητώντας βοήθεια.
Η αυτοκτονία του Γκάρι Σπιντ, του τεχνικού της Εθνικής Ουαλίας το 2011, όταν και βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του, ήταν ένα σοκαριστικό περιστατικό που άνοιξε τη συζήτηση για την κατάθλιψη στο ποδόσφαιρο. Αυτή εμφάνισε ιστορίες που ήταν καλά κρυμμένες επί χρόνια. Ο Σπιντ άλλωστε δεν είχε μιλήσει ποτέ για την κατάθλιψη που τον έσφιγγε ολοένα και περισσότερο από τον λαιμό. Φοβόταν, όπως βγήκε την επιφάνεια, τον στιγματισμό.
Οι Καρλάιλ και Κόλιμορ μίλησαν δημόσια, χωρίς υπεκφυγές. Ο πρώτος αποκάλυψε πως στα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα είχε προσπαθήσει να βάλει τέλος στη ζωή του. Ο Καρλάιλ με σοκαριστικό τρόπο είχε περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο κατανάλωσε έναν μεγάλο αριθμό από χάπια με ένα κουτί μπύρας, αλλά μεταφερόμενος εγκαίρως στο νοσοκομείο πέρασε ξυστά από τον θάνατο. Το ίδιο μάλιστα είχε προσπαθήσει να κάνει και πριν από ένα χρόνο πέφτοντας μπροστά σε μία νταλίκα σε αυτοκινητόδρομο της Βόρειας Αγγλίας. Ευτυχώς, για αυτόν, τη γλίτωσε και αυτή τη φορά με εκδορές.
Το ίδιο και ο Κόλιμορ, ο οποίος μέσω των social media σε μια συγκλονιστική παραδοχή, αποκάλυψε πως η κατάθλιψη τον βασάνιζε μέσα στη μοναξιά του, δημιουργώντας ένα τεράστιο πρόβλημα στην κοινωνική του ζωή. Απομονωμένος στο σπίτι του και με τρομερές διαταραχές ύπνου, ο Κόλιμορ είχε μπλεχτεί σε έναν κυκεώνα σκέψεων, οι οποίες τον πίεζαν αφόρητα. Η δημόσια παραδοχή του τον βοήθησε να οπλιστεί με τις κατάλληλες δυνάμεις προκειμένου να παλέψει με την κατάθλιψη, παρακινώντας κι άλλους συνανθρώπους του να μιλήσουν και να σωθούν από τον εφιάλτη.
Τα στοιχεία σοκάρουν
Το φαινόμενο της κατάθλιψης στο ποδόσφαιρο και το γεγονός ότι βγήκε επιτέλους στην επιφάνεια οδήγησε σε μελέτες που απέδειξαν πως το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο απ' όσο αρκετοί θα φαντάζονταν. Πολλοί, σκεπτόμενοι τα πλουσιοπάροχα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών, θεωρούν πως η ευτυχία είναι δεδομένη. Αυτή η σκέψη μένει να αποδειχτεί αφελής. Άλλωστε τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία, κι αυτό η πρόσφατη έρευνα της Ένωσης Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών πάνω στην κατάθλιψη το αντανακλά.
Από τους 607 εν ενεργεία ποδοσφαιριστές που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη έρευνα, το 38% παρουσίασε προβλήματα διαταραχής στην ψυχολογία του κάποια στιγμή μέσα στην ποδοσφαιρική του καριέρα, ενώ το ποσοστό πρώην ποδοσφαιριστών που αντιμετώπισαν συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους άγγιξε το 35%, σε δείγμα 219 ατόμων. Αν συγκρίνουμε αυτά με το αντίστοιχο ποσοστό που αντιμετωπίζει πρόβλημα εκτός ποδοσφαίρου (13%-17%), αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του ζητήματος.
Επιπλέον η έρευνα μελέτησε τις διαταραχές ύπνου με 23% των ενεργεία ποδοσφαιριστών που έλαβαν μέρος στην έρευνα να παρουσιάζει τέτοια συμπτώματα, κάτι που παραδέχτηκε επίσης το 28% των παλαίμαχων παικτών που έδωσαν απαντήσεις στο δείγμα. Οι τελευταίοι μάλιστα παραδέχτηκαν σε ποσοστό 25%, ένας στους τέσσερις δηλαδή, πως ταλαιπωρούνται και από αλκοολισμό, φαινόμενο άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό της κατάθλιψης.
Μάλιστα αξίζει να αναφερθεί πως σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, οι ποδοσφαιριστές που είχαν στην καριέρα τους τρεις ή περισσότερους σοβαρούς τραυματισμούς, είχαν δύο με τέσσερις περισσότερες φορές πιθανότητα να παρουσιάσουν προβλήματα ψυχικής διαταραχής.
Η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις
Το ποδόσφαιρο, ως κομμάτι της κοινωνίας, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από μάστιγες που πλήττουν την κοινωνία στο σύνολό της. Φαινόμενα όπως οι διακρίσεις, ο ρατσισμός, η βία ήταν γνωστά και στον χώρο του ποδοσφαίρου εδώ και χρόνια. Η κατάθλιψη όμως, όπως δείχνουν τα περιστατικά και τα στοιχεία που ήρθαν στο φως, ανέδειξαν ένα πρόβλημα στο ποδόσφαιρο και κατ' επέκταση στον αθλητισμό που κρυβόταν καλά θαμμένο κάτω από το χαλάκι, κι απ' ό,τι φαίνεται διαθέτει γερές ρίζες. Στο χέρι όσων αθλητών το αντιμετωπίζουν, αλλά και στις ίδιες τις ομάδες, βρίσκεται ώστε να ξεριζωθεί, όσο αυτό είναι δυνατόν. Γιατί η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις.
Το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό φαινόμενο δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από τον εφιάλτη της κατάθλιψης. Έξι χρόνια μετά την αυτοκτονία του Ρόμπερτ Ένκε, το SDNA γράφει για την μάστιγα της κατάθλιψης που συνεχίζει να χτυπά.
Aκριβώς πριν από έξι χρόνια, το 2009, ο 32χρονος Γερμανός τερματοφύλακας του Ανόβερο, Ρόμπερτ Ένκε, πελαγωμένος μέσα στην κατάθλιψη, αποφασίζει να κόψει το νήμα της ζωής του, πέφτοντας στις ράγες του σιδηρόδρομου. Η απώλεια της κόρης του είχε συμβάλει καθοριστικά στο να τον βυθίσει ακόμα περισσότερο στην κατάθλιψη, η οποία τον «λύγισε». Παρότι ο Ένκε βρισκόταν υπό παρακολούθηση, αρκετοί δεν γνώριζαν το πρόβλημά του. Και εκείνη τη μέρα, στις 10 Νοεμβρίου του 2009, ο ποδοσφαιρικός κόσμος «πάγωσε» στα νέα της αυτοκτονίας του.
Ο θάνατος του Ένκε εξ αιτίας της κατάθλιψης αποτέλεσε αφορμή προκειμένου στο γερμανικό ποδόσφαιρο το συγκεκριμένο ζήτημα να τεθεί σε διαφορετική βάση. Πλέον κάθε γερμανικός ποδοσφαιρικός σύλλογος έχει πρόσβαση σε ψυχιατρική θεραπεία για τους ποδοσφαιριστές του, αν αυτό κριθεί σκόπιμο, ενώ έχει δημιουργηθεί και 24ωρη γραμμή βοήθειας για τους παίκτες οι οποίοι μπορεί να υποφέρουν και να χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη. Στη Γερμανία άλλωστε ο εφιάλτης της αυτοκτονίας του Ένκε αναβίωσε το καλοκαίρι του 2014 με τον 33χρονο ποδοσφαιριστή Αντρέας Μπίρμαν να βάζει επίσης τέλος στη ζωή του, έπειτα από σκληρή εσωτερική πάλη με την κατάθλιψη.
Βγήκαν και μίλησαν
Το πρόβλημα της κατάθλιψης βασανίζει τους ποδοσφαιριστές, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις φοβούνται να βγουν δημόσια και να μιλήσουν για αυτό. Το κρύβουν καλά μέσα τους. Ο Μπίρμαν μάλιστα, μερικές μέρες μετά την αυτοκτονία του Ένκε, είχε παραδεχτεί πως και ο ίδιος υποφέρει από κατάθλιψη. Μάλιστα ο Γερμανός ποδοσφαιριστής είχε γράψει και βιβλίο με τίτλο «Κατάθλιψη: Κόκκινη Κάρτα», στο οποίο έκανε γνωστό σε όλους το πρόβλημα που τον ταλαιπωρούσε για χρόνια. Τελικώς έχασε τη μάχη, βαδίζοντας κι αυτός στο αδιέξοδο μονοπάτι του Ένκε, κόβοντας με τη σειρά του το νήμα της ζωής, κι ενώ ήδη είχε επιχειρήσει τρεις ανεπιτυχείς προσπάθειες αυτοκτονίας.
Στην Αγγλία, σε μία επίσης χώρα που το πρόβλημα της κατάθλιψης στο ποδόσφαιρο αντιμετωπίστηκε με μεγάλη προσοχή, πρώην ποδοσφαιριστές, όπως οι Κλαρκ Κάρλαϊλ και Σταν Κόλιμορ, βγήκαν ανοικτά και μίλησαν για το θέμα που αντιμετώπιζαν, βοηθώντας τόσο τους ίδιους όσο και πολύ κόσμο, εντός και εκτός ποδοσφαίρου, να δώσει τη δική του μάχη, ζητώντας βοήθεια.
Η αυτοκτονία του Γκάρι Σπιντ, του τεχνικού της Εθνικής Ουαλίας το 2011, όταν και βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του, ήταν ένα σοκαριστικό περιστατικό που άνοιξε τη συζήτηση για την κατάθλιψη στο ποδόσφαιρο. Αυτή εμφάνισε ιστορίες που ήταν καλά κρυμμένες επί χρόνια. Ο Σπιντ άλλωστε δεν είχε μιλήσει ποτέ για την κατάθλιψη που τον έσφιγγε ολοένα και περισσότερο από τον λαιμό. Φοβόταν, όπως βγήκε την επιφάνεια, τον στιγματισμό.
Οι Καρλάιλ και Κόλιμορ μίλησαν δημόσια, χωρίς υπεκφυγές. Ο πρώτος αποκάλυψε πως στα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα είχε προσπαθήσει να βάλει τέλος στη ζωή του. Ο Καρλάιλ με σοκαριστικό τρόπο είχε περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο κατανάλωσε έναν μεγάλο αριθμό από χάπια με ένα κουτί μπύρας, αλλά μεταφερόμενος εγκαίρως στο νοσοκομείο πέρασε ξυστά από τον θάνατο. Το ίδιο μάλιστα είχε προσπαθήσει να κάνει και πριν από ένα χρόνο πέφτοντας μπροστά σε μία νταλίκα σε αυτοκινητόδρομο της Βόρειας Αγγλίας. Ευτυχώς, για αυτόν, τη γλίτωσε και αυτή τη φορά με εκδορές.
Το ίδιο και ο Κόλιμορ, ο οποίος μέσω των social media σε μια συγκλονιστική παραδοχή, αποκάλυψε πως η κατάθλιψη τον βασάνιζε μέσα στη μοναξιά του, δημιουργώντας ένα τεράστιο πρόβλημα στην κοινωνική του ζωή. Απομονωμένος στο σπίτι του και με τρομερές διαταραχές ύπνου, ο Κόλιμορ είχε μπλεχτεί σε έναν κυκεώνα σκέψεων, οι οποίες τον πίεζαν αφόρητα. Η δημόσια παραδοχή του τον βοήθησε να οπλιστεί με τις κατάλληλες δυνάμεις προκειμένου να παλέψει με την κατάθλιψη, παρακινώντας κι άλλους συνανθρώπους του να μιλήσουν και να σωθούν από τον εφιάλτη.
Τα στοιχεία σοκάρουν
Το φαινόμενο της κατάθλιψης στο ποδόσφαιρο και το γεγονός ότι βγήκε επιτέλους στην επιφάνεια οδήγησε σε μελέτες που απέδειξαν πως το πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο απ' όσο αρκετοί θα φαντάζονταν. Πολλοί, σκεπτόμενοι τα πλουσιοπάροχα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών, θεωρούν πως η ευτυχία είναι δεδομένη. Αυτή η σκέψη μένει να αποδειχτεί αφελής. Άλλωστε τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία, κι αυτό η πρόσφατη έρευνα της Ένωσης Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών πάνω στην κατάθλιψη το αντανακλά.
Από τους 607 εν ενεργεία ποδοσφαιριστές που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη έρευνα, το 38% παρουσίασε προβλήματα διαταραχής στην ψυχολογία του κάποια στιγμή μέσα στην ποδοσφαιρική του καριέρα, ενώ το ποσοστό πρώην ποδοσφαιριστών που αντιμετώπισαν συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους άγγιξε το 35%, σε δείγμα 219 ατόμων. Αν συγκρίνουμε αυτά με το αντίστοιχο ποσοστό που αντιμετωπίζει πρόβλημα εκτός ποδοσφαίρου (13%-17%), αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του ζητήματος.
Επιπλέον η έρευνα μελέτησε τις διαταραχές ύπνου με 23% των ενεργεία ποδοσφαιριστών που έλαβαν μέρος στην έρευνα να παρουσιάζει τέτοια συμπτώματα, κάτι που παραδέχτηκε επίσης το 28% των παλαίμαχων παικτών που έδωσαν απαντήσεις στο δείγμα. Οι τελευταίοι μάλιστα παραδέχτηκαν σε ποσοστό 25%, ένας στους τέσσερις δηλαδή, πως ταλαιπωρούνται και από αλκοολισμό, φαινόμενο άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό της κατάθλιψης.
Μάλιστα αξίζει να αναφερθεί πως σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, οι ποδοσφαιριστές που είχαν στην καριέρα τους τρεις ή περισσότερους σοβαρούς τραυματισμούς, είχαν δύο με τέσσερις περισσότερες φορές πιθανότητα να παρουσιάσουν προβλήματα ψυχικής διαταραχής.
Η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις
Το ποδόσφαιρο, ως κομμάτι της κοινωνίας, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από μάστιγες που πλήττουν την κοινωνία στο σύνολό της. Φαινόμενα όπως οι διακρίσεις, ο ρατσισμός, η βία ήταν γνωστά και στον χώρο του ποδοσφαίρου εδώ και χρόνια. Η κατάθλιψη όμως, όπως δείχνουν τα περιστατικά και τα στοιχεία που ήρθαν στο φως, ανέδειξαν ένα πρόβλημα στο ποδόσφαιρο και κατ' επέκταση στον αθλητισμό που κρυβόταν καλά θαμμένο κάτω από το χαλάκι, κι απ' ό,τι φαίνεται διαθέτει γερές ρίζες. Στο χέρι όσων αθλητών το αντιμετωπίζουν, αλλά και στις ίδιες τις ομάδες, βρίσκεται ώστε να ξεριζωθεί, όσο αυτό είναι δυνατόν. Γιατί η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις.
Ρόμπερτ Ενκε: Η κατάθλιψη έγραψε την τελευταία του σελίδα
από gazzetta.gr
Σαν σήμερα το 2009, ο Ρόμπερτ Ένκε νικήθηκε από τη μάχη με την κατάθλιψη, που τελικά τον... έσπρωξε στην αυτοκτονία!
Το 2011 το βιβλίο με τίτλο «A Life Too Short» παίρνει το βραβείο «William Hill Sport Βοοκ».
Εναν χρόνο αργότερα στη Βρετανία αναδεικνύεται κορυφαίο βιβλίο αθλητικού περιεχομένου.
Τίποτα απ' αυτά δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί. Την 10η μέρα του Νοέμβρη ο Ρόμπερτ Ένκε δεν θα έπρεπε να δεχτεί το «μοιραίο γκολ». Η κατάθλιψη τον νίκησε, τα ψυχολογικά προβλήματα από όταν έχασε την κόρη του ήταν εκείνα που έβαλαν την υπογραφή τους στο βιβλίο του Ρόναλντ Ρενγκ.
Ο 32χρονος τότε Ενκε, είπε στη σύζυγό του ότι θα πάει στην προπόνηση. Δεν το έκανε ποτέ. Ύστερα από ώρες... χαμένης οδήγησης κατέληξε να στέκεται σε μια ισόπεδη διάβαση τρένου στο Neustadt am Rübenberge. Εν τέλει δεν έμεινε απλά να κοιτάζει. Επεσε. Αυτό ήταν. Από το 2006, που η κόρη του έφυγε από τη ζωή, μαζί έχει χαθεί και εκείνος. Πνευματικά. Πλέον ήταν και σωματικά.
Η σύζυγός του Τερέζα, οι ψυχολόγοι που τον παρακολουθούσαν κι η υιοθετημένη κόρη του δεν μπόρεσαν να του δείξουν ξανά το νόημα της ζωής. Όχι πως φταίνε εκείνες. Το μυαλό σταμάτησε να κάνει ευχάριστα παιχνίδια. Τα πάντα είχαν επισκιαστεί από το πέπλο του θανάτου.
Η είδηση του θανάτου έστειλε χιλιάδες φίλους της Ανόβερο στην «AWD-Arena» για να ανάψουν ένα κεράκι και να δου δείξουν ότι το αστέρι του δεν θα σβήσει. Θα είναι εκεί πάνω στον ουρανό να φωτίζει την πορεία της ομάδας τους.
Δεν τον ξέχασαν!
Η καριέρα του Ενκε ξεκίνησε το 1985 στις ακαδημίες της Carl Zeiss Jena, παίζοντας στην πρώτη ομάδα το 1995.
Εναν χρόνο αργότερα ήρθε στην πορεία του η Γκλάντμπαχ και από εκεί γνώρισε την ιβηρική χερσόνησο, παίζοντας από το 1999 μέχρι το 2002 στην Μπενφίκα και μετά μέχρι το 2004 φόρεσε τη φανέλα της Μπαρτσελόνα. Φενέρμπαχτσε και Τενερίφη δεν μπόρεσαν να του προσφέρουν αυτό που ήθελε επαγγελματικά και το Ανόβερο από το 2004 ήταν κάτι παραπάνω από το σπίτι του. Ήταν αρχηγός της ομάδας μέχρι το τέλος. Στην τελευταία του παράσταση, δύο μέρες πριν το τέλος της ζωής του, η ομάδα του αναδείχθηκε ισόπαλη (2-2) με το Αμβούργο. Τη σεζόν 2007-2008 αναδείχθηκε κορυφαίος τερματοφύλακας στη Budesliga. Με την εθνική έπαιξε για τελευταία φορά κόντρα στο Αζερμπαϊτζάν στις 12/8 του 2009 όπου και κράτησε ανέπαφη την εστία του.
Όταν «έφυγε», ο τότε γενικός διευθυντής της εθνικής Γερμανίας, Όλιβερ Μπίρχοφ δήλωσε: «Είμαστε όλοι σοκαρισμένοι. Είμαστε χαμένοι στις λέξεις». Λέξεις που τότε απαγορεύτηκε να βγουν από τα χείλη των διεθνών, ενώ ακυρώθηκαν οι προπονήσεις και το φιλικό με την Χιλή.
Ενός λεπτού σιγή κρατήθηκε από την Μπαρτσελόνα, την Μπενφίκα αλλά και σ' όλα τα γήπεδα της Γερμανίας το διήμερο 21-22/11.
Σαν σήμερα το 2009, ο Ρόμπερτ Ένκε νικήθηκε από τη μάχη με την κατάθλιψη, που τελικά τον... έσπρωξε στην αυτοκτονία!
Το 2011 το βιβλίο με τίτλο «A Life Too Short» παίρνει το βραβείο «William Hill Sport Βοοκ».
Εναν χρόνο αργότερα στη Βρετανία αναδεικνύεται κορυφαίο βιβλίο αθλητικού περιεχομένου.
Τίποτα απ' αυτά δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί. Την 10η μέρα του Νοέμβρη ο Ρόμπερτ Ένκε δεν θα έπρεπε να δεχτεί το «μοιραίο γκολ». Η κατάθλιψη τον νίκησε, τα ψυχολογικά προβλήματα από όταν έχασε την κόρη του ήταν εκείνα που έβαλαν την υπογραφή τους στο βιβλίο του Ρόναλντ Ρενγκ.
Ο 32χρονος τότε Ενκε, είπε στη σύζυγό του ότι θα πάει στην προπόνηση. Δεν το έκανε ποτέ. Ύστερα από ώρες... χαμένης οδήγησης κατέληξε να στέκεται σε μια ισόπεδη διάβαση τρένου στο Neustadt am Rübenberge. Εν τέλει δεν έμεινε απλά να κοιτάζει. Επεσε. Αυτό ήταν. Από το 2006, που η κόρη του έφυγε από τη ζωή, μαζί έχει χαθεί και εκείνος. Πνευματικά. Πλέον ήταν και σωματικά.
Η σύζυγός του Τερέζα, οι ψυχολόγοι που τον παρακολουθούσαν κι η υιοθετημένη κόρη του δεν μπόρεσαν να του δείξουν ξανά το νόημα της ζωής. Όχι πως φταίνε εκείνες. Το μυαλό σταμάτησε να κάνει ευχάριστα παιχνίδια. Τα πάντα είχαν επισκιαστεί από το πέπλο του θανάτου.
Η είδηση του θανάτου έστειλε χιλιάδες φίλους της Ανόβερο στην «AWD-Arena» για να ανάψουν ένα κεράκι και να δου δείξουν ότι το αστέρι του δεν θα σβήσει. Θα είναι εκεί πάνω στον ουρανό να φωτίζει την πορεία της ομάδας τους.
Δεν τον ξέχασαν!
Η καριέρα του Ενκε ξεκίνησε το 1985 στις ακαδημίες της Carl Zeiss Jena, παίζοντας στην πρώτη ομάδα το 1995.
Εναν χρόνο αργότερα ήρθε στην πορεία του η Γκλάντμπαχ και από εκεί γνώρισε την ιβηρική χερσόνησο, παίζοντας από το 1999 μέχρι το 2002 στην Μπενφίκα και μετά μέχρι το 2004 φόρεσε τη φανέλα της Μπαρτσελόνα. Φενέρμπαχτσε και Τενερίφη δεν μπόρεσαν να του προσφέρουν αυτό που ήθελε επαγγελματικά και το Ανόβερο από το 2004 ήταν κάτι παραπάνω από το σπίτι του. Ήταν αρχηγός της ομάδας μέχρι το τέλος. Στην τελευταία του παράσταση, δύο μέρες πριν το τέλος της ζωής του, η ομάδα του αναδείχθηκε ισόπαλη (2-2) με το Αμβούργο. Τη σεζόν 2007-2008 αναδείχθηκε κορυφαίος τερματοφύλακας στη Budesliga. Με την εθνική έπαιξε για τελευταία φορά κόντρα στο Αζερμπαϊτζάν στις 12/8 του 2009 όπου και κράτησε ανέπαφη την εστία του.
Όταν «έφυγε», ο τότε γενικός διευθυντής της εθνικής Γερμανίας, Όλιβερ Μπίρχοφ δήλωσε: «Είμαστε όλοι σοκαρισμένοι. Είμαστε χαμένοι στις λέξεις». Λέξεις που τότε απαγορεύτηκε να βγουν από τα χείλη των διεθνών, ενώ ακυρώθηκαν οι προπονήσεις και το φιλικό με την Χιλή.
Ενός λεπτού σιγή κρατήθηκε από την Μπαρτσελόνα, την Μπενφίκα αλλά και σ' όλα τα γήπεδα της Γερμανίας το διήμερο 21-22/11.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)