Κατάθλιψη: Σημάδια που δε θα πρέπει να αγνοήσετε

από tvxs



Η κατάθλιψη, είναι μια ψυχική ασθένεια που επηρεάζει όλο κι περισσότερα άτομα στις σύγχρονες κοινωνίες. Πολλοί είναι μάλιστα αυτοί που πάσχουν από κατάθλιψη και δεν το γνωρίζουν, καθώς τα συμπτώματα ποικίλουν και μπορεί να είναι από ήπια ως πιο σοβαρά.

Η έγκαιρη αναγνώριση των προειδοποιητικών ενδείξεων είναι απαραίτητη, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα η κατάθλιψη. Δώστε λοιπόν σημασία στις παρακάτω ενδείξεις που θα σας παροτρύνουν να αναζητήσετε τη βοήθεια ειδικού, είτε πρόκειται για τον εαυτό σας, είτε για ένα αγαπημένο σας πρόσωπο.

Οξυθιμία

Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η κατάθλιψη συνδέεται κυρίως με ένα βαρύ αίσθημα λύπης, κάποιες φορές οι άνθρωποι με κατάθλιψη παρουσιάζουν θυμό, ερεθιστικότητα και νεύρα σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι στεναχώρια.

Προβλήματα συγκέντρωσης

Αν δυσκολεύεστε να κράτησε την προσοχή σας εστιασμένη κάπου ή αν ξεχνάτε συχνά, πιθανότατα να πάσχετε από κατάθλιψη. Οι άνθρωποι με κατάθλιψη είναι συχνά “ξεχασιάρηδες” και μοιάζουν να “χάνουν διαρκώς” αντικείμενα, όπως τα κλειδιά ή τα χαρτιά τους.

Προβλήματα στον ύπνο

Μια μικρή δυσκολία στον ύπνο, σίγουρα δεν αποτελεί πρόβλημα ανησυχίας. Αν όμως πάσχετε από συχνές αϋπνίες ή άλλες διαταραχές ύπνου, όπως να ξυπνάτε στη διάρκεια της νύχτα ή να θέλετε να κοιμάστε όλη μέρα, τότε είναι πιθανό να είστε καταθλιπτικοί.

Ανεξήγητοι πόνοι στο σώμα

Υπάρχει στενή σύνδεση ανάμεσα στον εγκέφαλο και το σώμα. Γι’ αυτό και όταν έχετε κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας υπάρχει περίπτωση να εμφανιστούν και διάφοροι σωματικοί πόνοι.

Ενοχές

Δεν είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε ενοχές για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω σας, ακόμα κι όταν δε φέρεται καμία ευθύνη. Το να κατηγορείτε τον εαυτό σας για διάφορα θέματα ίσως σημαίνει ότι βιώνετε τα πρώτα σημάδια της κατάθλιψης.

Αίσθημα κούρασης

Το αίσθημα της κόπωσης και της νωθρότητας είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κατάθλιψης. Ειδικότερα όταν ολόκληρο το σώμα σας είναι βαρύ και απλές εργασίες είναι εξαντλητικές ή παίρνουν περισσότερο από τον αναμενόμενο χρόνο.

Μειωμένη αυτοεκτίμηση και μίσος για τον εαυτό σας

Αν ασκείτε σκληρή κριτική στον εαυτό σας για λάθη τα οποία κάνετε και συχνά βιώνετε δυνατά αισθήματα ανικανότητας.

Απώλεια όρεξης ή διακυμάνσεις βάρους

Αν δεν έχετε κάποιο ορμονικό πρόβλημα τότε πολύ πιθανό η αυξομείωση βάρους μεγαλύτερη του 5% μέσα σε ένα μήνα να σχετίζεται με την κατάθλιψη.

Καθόλου ενδιαφέρον για προηγούμενες συνήθειες και χόμπι

Έχετε χάσει την ικανότητά σας να νιώσετε χαρά και ευχαρίστηση και να κάνετε τα παλιά σας χόμπι στον ελεύθερο χρόνο; Καλό θα ήταν να παρακολουθήσετε και αυτό το σύμπτωμα, γιατί σχετίζεται με την κατάθλιψη.

Απεριποίητη εμφάνιση

Τα άτομα με κατάθλιψη δε δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην προσωπική τους εμφάνιση και υγιεινή. Τα αχτένιστα μαλλιά και η κακή στοματική υγιεινή είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Τα οφέλη των διακοπών στην σωματική και ψυχική υγεία

από tvxs




Οι διακοπές είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ανάπαυλα μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Yπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι άνδρες oι οποίοι επί πέντε χρόνια δεν είχαν κάνει καθόλου διακοπές, είχαν 20% υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης καρδιακών παθήσεων - θνησιμότητας, και αντίστοιχα οι γυναίκες, που δεν απολάμβαναν καλοκαιρινό διάλειμμα εμφάνιζαν συχνότερα συμπτώματα κατάθλιψης, περισσότερο άγχος και δυσκολίες στον ύπνο. Τα παραπάνω επισημαίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Άννα Καλυμνιού, μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο για τις ευεργετικές επιδράσεις των διακοπών στη σωματική και ψυχική υγεία.

«Η επαφή με τη φύση είναι ευεργετική για όλους» τονίζει η κ. Καλυμνιού και προσθέτει: «Μελέτες και κλινική εμπειρία έχουν δείξει ότι ένα πολύ ψηλό ποσοστό (94%) ανθρώπων με ψυχική νόσο, παρουσίαζαν βελτίωση των συμπτωμάτων όταν έρχονταν σε επαφή με τα φύση. Εκτιμάται επίσης ότι η φυσική δραστηριότητα (άσκηση) σε εξωτερικούς χώρους, μαζί με την ταυτόχρονη πρόσληψη βιταμίνης D από τον ήλιο συμβάλλουν στη βελτίωση της διάθεσης και τη μείωση της κατάθλιψης. Επιπλέον τονώνονται οι νοητικές λειτουργίες της συγκέντρωσης και της προσοχής, δεδομένου ότι τα ερεθίσματα και οι πληροφορίες από το φυσικό περιβάλλον δεν είναι βομβαρδιστικές όπως είναι στα αστικά κέντρα».

Απαριθμώντας τα οφέλη των διακοπών στη ψυχική και σωματική υγεία αναφέρει ότι:

- Μειώνουν τα επίπεδα των ορμονών του στρες (όπως η κορτιζόλη), με αποτέλεσμα να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα η πίεση και ο καρδιακός ρυθμός.

- Έχει παρατηρηθεί ότι ο σωματικός πόνος (ημικρανίες, πονοκέφαλοι-αυχενικό σύνδρομο) που σχετίζεται με το στρες αμβλύνεται, όπως επίσης και ψυχοσωματικά συμπτώματα.

- Τονώνονται νοητικές λειτουργίες (μνήμη, συγκέντρωση, προσοχή) μέσα από την κοινωνική συναναστροφή και καινούργια ερεθίσματα, όπως όταν πάμε σε ένα καινούριο προορισμό, ή διαβάζοντας ένα βιβλίο.

- Παρέχονται περισσότερες ευκαιρίες για κίνηση και βελτίωση της φυσικής κατάστασης: περπάτημα στη θάλασσα, κολύμπι, χορός.

- Βελτιώνεται η διάθεση με την απουσία των «πρέπει» της καθημερινότητας και με την επαφή με τις επιθυμίες μας (συναναστροφή μας με αγαπημένα πρόσωπα, η επαφή μας με τη φύση, η δυνατότητα να ακολουθήσουμε τους δικούς μας προσωπικούς ρυθμούς και να ασχοληθούμε κυρίως με όσα μας αρέσουν).

- Προλαμβάνουν την επαγγελματική εξουθένωση (burn-out), ειδικά σε όσους ασχολούνται με επαγγέλματα παροχής κοινωνικών υπηρεσιών και υγείας, οι οποίοι είναι πιο επιρρεπείς.

- Μας κάνουν πιο παραγωγικούς (περισσότερες ιδέες μας έρχονται στο νου όταν είμαστε εκτός δουλειάς)

Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί, οι οποίοι για διάφορους λόγους (π.χ. επαγγελματικούς, οικονομικούς κλπ) δεν έχουν τη δυνατότητα να φύγουν για διακοπές, με την έννοια που τις ορίζουν οι περισσότεροι, δηλαδή σε ένα διαφορετικό μέρος, για αρκετές μέρες κλπ.

Σε όσους δεν μπορούν να πάνε κάπου για διακοπές η κ. Καλυμνιού συνιστά να εντάξουν στην καθημερινότητά τους μικρές διακοπές - «διαλείμματα» με τη μορφή δραστηριοτήτων που τους ευχαριστούν, ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους. Όπως για παράδειγμα μία βόλτα κοντά στη θάλασσα, ποδηλασία, επισκέψεις και έξοδοι με φίλους, μικρές εξορμήσεις τα Σαββατοκύριακα σε κοντινούς προορισμούς, συμμετοχή σε κοινωνικά - πολιτιστικά δρώμενα που οργανώνονται μέσα στην πόλη κλπ.

«Χρειάζεται να τονίσουμε δύο πράγματα: Πρώτον, ότι οι διακοπές χρειάζεται να είναι εξατομικευμένες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στον τρόπο ζωής του καθένα και δεύτερον ότι συχνά κάτι που μας "χαλάει" τις διακοπές είναι οι υπέρμετρες προσδοκίες που έχουμε από αυτές: ότι πρέπει να πάμε στο καλύτερο μέρος, με το καλύτερο ξενοδοχείο, ότι θα ξεκουραστούμε τόσο, που μετά στη δουλειά μας δεν θα έχουμε καμιά δυσκολία, ότι θα ερωτευτούμε κεραυνοβόλα και θα αλλάξει η ζωή μας. Οι προσδοκίες αυτές ενισχύονται από το lifestyle που μας επιτάσσουν τα ΜΜΕ αλλά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας μην ξεχνάμε ότι οι διακοπές δεν είναι κάτι εξωπραγματικό, αλλά είμαστε εμείς οι ίδιοι σε πιο χαλαρή διάθεση. Τέλος, είναι σημαντικό να φροντίζουμε και κατά τη διάρκεια της χρονιάς να περνάμε όμορφα και να επιδιώκουμε μικρες διακοπές-αποδράσεις από την καθημερινότητα, ώστε να μην καταλήγουμε να υπερ-επενδύουμε αποκλειστικά στις καλοκαιρινές μας διακοπές».

Το στρες εμφανίζεται από τη σύλληψη και μας ακολουθεί ως τον θάνατο

από tvxs




Το στρες εμφανίζεται από τη σύλληψη και την εμβρυική ηλικία και ακολουθεί τον άνθρωπο μέχρι το θάνατο.

Στην περίπτωση που το στρες είναι χρόνιο καθίσταται καταστροφικό καθώς ο οργανισμός υπερπαράγει κορτιζόλη η οποία έχει αρνητική επίδραση στην υγεία.

Ωστόσο κάθε μορφή στρες δεν είναι καταστροφική. Καταστροφικό είναι μόνο το χρόνιο στρες ενώ το οξύ στρες, αυτό δηλαδή που μπορεί να έχει κανείς για κάποιο περιορισμένο χρονικό διάστημα, δεν βλάπτει.

Η χρήση φαρμάκων για την αντιμετώπιση του στρες από ανθρώπους που δεν αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχιατρικό πρόβλημα, δεν είναι καλή λύση καθώς κάποια από αυτά δημιουργούν εθισμό.

Η καλύτερη λύση είναι η συμπεριφορική και γνωσιακή αναδόμηση, δηλαδή να καταλάβει κανείς τι σημαίνει το στρες και πως αυτό βλάπτει την υγεία του. Χρειάζεται αλλαγή σκέψης και τρόπου ζωής. Το 1/3 των ανθρώπων καταφέρνουν να διαχειριστούν μόνοι τους το στρες αλλά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού χρειάζεται βοήθεια κάποιου ειδικού.

Τα παραπάνω επισημαίνει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Χρούσος, με αφορμή την κεντρική ομιλία του με θέμα "Νόσος και στρες" στο συνέδριο Ογκολογίας που διοργανώνει η Ερευνητική Εταιρεία Ουρογεννητικής Ογκολογίας στη Θεσσαλονίκη.

Ο Γ. Χρούσος ορίζει το στρες ως "τη διαταραχή στη "δυναμική ισορροπία" ή "ομοιόσταση" ενός πολύπλοκου συστήματος, όπως είναι ο ανθρώπινος οργανισμός ή η ανθρώπινη κοινωνία". Ως "στρεσογόνο ερέθισμα" ορίζει "τη "δύναμη η οποία προκαλεί τη διαταραχή αυτή" ενώ ως "προσαρμοστική απόκριση" ορίζει την εσωτερική δύναμη του πολύπλοκου αυτού συστήματος, η οποία επαναφέρει την ομοιόστασή του στο φυσιολογικό επίπεδο.

"Στην περίπτωση του ανθρώπινου οργανισμού, η προσαρμοστική απόκριση εξυπηρετείται από ένα εξειδικευμένο σύστημα στον εγκέφαλο και στο σώμα, το "σύστημα του στρες", το οποίο ενεργοποιείται για να μας βοηθήσει να αντεπεξέλθουμε το στρες όταν ένα στρεσογόνο ερέθισμα οποιουδήποτε τύπου υπερβεί ένα συγκεκριμένο όριο το οποίο είναι διαφορετικό σε κάθε άνθρωπο" επισημαίνει ο Γ. Χρούσος.

Ερ.Τι συμβαίνει στον οργανισμό όταν έχουμε στρες;

Απ. Εάν ένα στρεσογόνο ερέθισμα ξεπερνάει ένα ορισμένο όριο, το οποίο είναι διαφορετικό στον άνθρωπο, τότε ο οργανισμός αρχίζει και υπερπαράγει μια ορμόνη, την κορτιζόλη. Και την παράγει κάθε μέρα, κυρίως τις βραδινές ώρες με το αποτέλεσμα να αναπτύσσονται τα προβλήματα που παθαίνει κάποιος όταν έχει αυξημένη κορτιζόλη.

Πχ οι ασθενείς με νόσο Cushing ή οι ασθενείς που παίρνουν κορτιζόνη για διάφορες παθήσεις αναπτύσσουν όλα αυτά τα χρόνια προβλήματα εξαιτίας του φαρμάκου αυτού. Στον φυσιολογικό άνθρωπο όταν υπάρχει χρόνιο στρες υπερπαράγεται αυτή την ορμόνη η οποία δημιουργεί τα προβλήματα.

Σήμερα ξέρουμε ότι το χρόνιο στρες το οποίο είναι και πάρα πολύ συχνό επηρεάζει, επιταχύνει πολλά νοσήματα από αυτά που μας ταλαιπωρούν.

Ερ. Πως επηρεάζει το στρες τη νόσο;

Απ: Αυτό καθ’ αυτό το στρες, όταν αντιμετωπίζεται επιτυχώς από την προσαρμοστική απόκριση, είναι ουδέτερο ή ακόμη και επωφελές, είτε πρόκειται για ένα οργανισμό είτε μια κοινωνία.

Σε αντίθεση, η δυναμική κατάσταση κατά την οποία η προσαρμοστική απόκριση αποτυγχάνει να επαναφέρει πλήρως την ομοιόσταση κατά το στρες, την οποία ορίζουμε ως "δυσομοιόσταση" ή πιό σωστά "κακόσταση", μπορεί να έχει καταστροφικές επιδράσεις.

Στα ανθρώπινα όντα, οι κύριες επωφελείς ορμόνες οι οποίες ενεργοποιούνται για να επαναφέρουν την ομοιόσταση, οι καλούμενοι "διαμεσολαβητές της ομοιόστασης ή του στρες", (συμπεριλαμβανομένης της κορτικοτροπινοεκλυτικής ορμόνη, της αδρεναλίνης, της νοραδρεναλίνης, της κορτιζόλης και της φλεγμονώδους κυτοκίνης ιντερλευκίνης-6), είναι επιπρόσθετα και, παράδοξα, υπεύθυνες σε ένα σημαντικό βαθμό για τη βλάβη που υφίσταται ο οργανισμός όταν τελεί υπό κακόσταση.

Αυτοί οι διαμεσολαβητές του στρες όταν δεν εκκρίνονται σωστά μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη φυσιολογία των κυττάρων μας, να προκαλέσουν διαταραχή στη μεταβολική τους δραστηριότητα, να αυξήσουν τη φλεγμονώδη απόκρισή τους και να διεγείρουν τις οξειδωτικές τους λειτουργίες, όλες δυναμικά καταστροφικές μεταβολές, οι οποίες με μαθηματική ακρίβεια επιταχύνουν τη γήρανση, προκαλούν ψυχοσωματικά προβλήματα, άγχος, κατάθλιψη, παχυσαρκία, μεταβολικά προβλήματα και οστεοπόρωση, προάγουν την αθηροσκλήρυνση και καρδιαγγειακή νόσο, διαταράσσουν την ανοσιακή λειτουργία και αυξάνουν την πιθανότητα λοίμωξης και καρκινογένεσης στον οργανισμό.

Πέραν των χρονίων μη μεταδιδόμενων νοσημάτων, το χρόνιο στρες έχει πολλές άλλες καταστροφικές επιδράσεις. Επηρεάζει αρνητικά την αύξηση και την ανάπτυξη του ανθρώπου, τον ύπνο, το συναίσθημα, την οικογενειακή και κοινωνική ζωή, αυξάνει την παραβατική συμπεριφορά, τα βίαια ατυχήματα, την κατάχρηση ουσιών και την εξάρτηση από ουσίες ή συμπεριφορές.

Ερ. Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το χρόνιο στρες;

Απ. Η μόνη ψυχιατρική θεραπεία για το στρες που ξέρουμε σήμερα είναι η συμπεριφορική και γνωσιακή αναδόμηση. Κατ΄αρχάς πρέπει να καταλάβουμε τι σημαίνει στρες και πως μας βλάπτει. Αυτό είναι το γνωσιακό μέρος. Εφόσον καταλάβουμε τι είναι και πως βλάπτει πρέπει να κάνουμε τις κατάλληλες αλλαγές στη ζωή μας ώστε να αποφύγουμε τις αρνητικές συνέπειες του χρόνιου στρες.

Αναμφίβολα, χρειάζεται αλλαγή του τρόπου σκέπτεσθαι και του τρόπου ζωής. Η καλή διαχείριση του στρες οδηγεί στον έλεγχο και στην καλύτερη ζωή. Το 1/3 των ανθρώπων βρίσκουν μόνοι τους τόπο να διαχειριστούν το στρες με μια δραστηριότητα που τους ευχαριστεί ή με ένα χόμπυ ή με κάποιον άλλο τρόπο. Όμως μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν μπορεί και χρειάζεται βοήθεια για να το διαχειριστεί πχ life coaching.

Eρ. Τα αγχολυτικά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν;

Απ. Κατά τη γνώμη μου τα αγχολυτικά δεν είναι καλή λύση. Είναι μόνο παροδική λύση, δηλαδή κάτι σου συμβαίνει και δεν μπορείς κοιμηθείς, τότε μπορείς να τα πάρεις για λίγο. Αλλά αν τα παίρνεις μονίμως δεν δουλεύει το σύστημα.

Μερικά από αυτά δημιουργούν σοβαρό εθισμό μετά δεν μπορείς να κοιμηθείς χωρίς να τα πάρεις . Η λύση των φαρμάκων κατά τη γνώμη μου είναι είτε για λίγο καιρό είτε για ανθρώπους που πάσχουν από ψυχιατρική νόσο.

Όταν πχ υπάρχει αγχώδης διαταραχή ή κατάθλιψη, σε αυτές τις περιπτώσεις μετά από ένα ορισμένο σημείο δεν βοηθάει μόνο η αλλαγή τρόπου ζωής, πρέπει να πάρεις και φάρμακα και να κάνεις και ψυχοθεραπεία ταυτόχρονα. Αλλά για τον πολύ κόσμο που δεν έχει ψυχιατρικό πρόβλημα αλλά είναι απλώς στρεσαρισμένος ορισμένες βασικές συμβουλές είναι αποτελεσματικές.