Το Κουτί Της Πανδώρας - Κατάθλιψη: Η κοινωνία του Πρόζακ

Μήπως είστε καταθλιπτικός και δεν το ξέρετε;
Η ασθένεια η οποία σε μερικά χρόνια εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει σε ποσοστά ακόμη και τον καρκίνο, αποτελεί ήδη την «μάστιγα» της σύγχρονης εποχής. Περίπου 880.000 Έλληνες και Ελληνίδες εν δυνάμει πάσχουν από κατάθλιψη, χωρίς τις περισσότερες φορές να το γνωρίζουν. Πρόκειται για τη νόσο που σήμερα αποτελεί την τέταρτη συχνότερη ασθένεια στον κόσμο, ενώ οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2020 την ανεβάζουν στην δεύτερη θέση ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας.
Η κατάθλιψη χτυπά την «πόρτα» σε όλους εκείνους που βλέπουν τη ζωή τους να φθείρεται από την υπερπροσπάθεια να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες της καθημερινότητας. Πώς η στενοχώρια και η δυσκολία της στιγμής μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε μόνιμη θλίψη; Πώς ο αδιέξοδος υπερκαταναλωτισμός οδηγεί τον άνθρωπο σε μελαγχολία και σε καταθλιπτικές συμπεριφορές; Πώς μια κοινωνία ανικανοποίητων ανθρώπων επιβιώνει καθημερινά με αντικαταθλιπτικά χάπια που λαμβάνει σαν να είναι καραμέλες;
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης και πως μπορεί να διαγνωστεί; Πώς μπορούμε να προλάβουμε ένα παιδί ή έναν έφηβο που βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάθλιψης με κίνδυνο να οδηγηθεί στην μοναξιά, στην απομόνωση, στην δυστυχία.

ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΣΤΗ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

από eek.gr/

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΡΣΥ ΨΝΑ

ΔΕΝ Θ’ ΑΝΕΧΤΟΥΜΕ ΑΛΛΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΨΝΑ

ΔΕΝ ΜΑΣ ΤΡΟΜΑΖΟΥΝ ΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΛΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΠΟΛΟΓΙΑ

 ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΓΙΑ ΤΟ «ΚΛΕΙΣΙΜΟ» ΤΟΥ ΨΝΑ ΑΠΟ ΤΟ FACEBOOK ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ

 ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΡΑ!

Υστερα από τον γενικό αγωνιστικό συναγερμό, με τον οποίο το ΨΝΑ «υποδέχτηκε» τον περασμένο Νοέμβρη τον νέο Διοικητή, που κατέφθασε με έτοιμα τα πλάνα για άμεσο κλείσιμο του ψυχιατρείου, περνάμε, εδώ και ένα τρίμηνο, μια περίοδο «ακινησίας γεμάτης ανησυχία». Μια περίοδο παθητικής αναμονής για το ποιο θα είναι το επόμενο βήμα τους, καθώς, όπως δήλωσαν, το «κλείσιμο του ΕΟΠΥΥ», που έθεταν σε προτεραιότητα, τους ανάγκαζε να αναβάλλουν για λίγο τις ενέργειες για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων».

Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτό, καθώς το εγχείρημα του βιαστικού κλεισίματος των ψυχιατρείων αποδείχτηκε ότι ξεπερνούσε τις όποιες μανιακόμορφες επιδιώξεις εντεταλμένων υπαλλήλων της τρόικας. Μια «καυτή πέτρα», που πριν την πετάξουν στα άχρηστα, πιθανό να τους κάψει το χέρι.

Αυτό, μακριά από το να σπέρνει τον όποιο εφησυχασμό, ότι, τάχα μου, «δεν μπορούν να το κάνουν», τους κάνει, αντίθετα, όσο λιγότερος χρόνος τους μένει για να εκτελέσουν τις εντολές τους και με δεδομένη την κοπή των ανθρώπων που έχουν πρόθυμα προσφερθεί και επιλεγεί για το «έργο», ακόμα πιο αδίστακτους και επικίνδυνους για ένα πραγματικό «ολοκαύτωμα της ψυχικής υγείας».

Υστερα από την ορμητική του είσοδο στο ΨΝΑ και τις πρώτες ψυχρολουσίες που πήρε, ο νέος Διοικητής άρχισε να εφαρμόζει μια τακτική ταυτόχρονου εφησυχασμού και τρομοκρατίας. Γιατί δεν ήταν παρά μια προσπάθεια διασποράς εφησυχασμού η διαβεβαίωση στο σωματείο ότι «κατάλαβαν», οι του Υπουργείου, ότι στα ψυχιατρεία δεν μπορεί να υπάρξει διαθεσιμότητα /κινητικότητα και έτσι δεν θα την κάνουν. Ποιος τους πιστεύει; Είναι στάχτη στα μάτια για να κερδίσουν συμμάχους «από τα κάτω», ή, τουλάχιστον, όχι αντιδράσεις, για τις όποιες κινήσεις (όλο και πιο βιαστικές και βάρβαρες όσο λιγοστεύει ο χρόνος) για το κλείσιμο και μετά θα έλθει η ώρα της πληρωμής, όπως ήλθε για την ΕΡΤ και για όλο το Δημόσιο - σε μια χρονιά που πρέπει να γίνουν 11.000 απολύσεις και 15.000 διαθεσιμότητες. Ταυτόχρονα, κάθε μέρα που περνάει, επιβεβαιώνεται ότι ο νέος Διοικητής «διοικεί» σε μια λογική «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης» : μεταφέρει ακόμα και τα ωράριά του στις απογευματινές και νυχτερινές ώρες, αφού δεν έχει ως στόχο τον διάλογο και την όποια συναινετική διαδικασία, αλλά την δημιουργία ενός σώματος φοβισμένων, ενοχοποιημένων και παθητικοποιημένων υπαλλήλων, έτοιμων να δεχτούν τα πάντα, ακόμα και την απόλυσή τους, χωρίς να διαμαρτυρηθούν - πόσο μάλλον την όποια κακομεταχείριση των ασθενών που συνεπάγεται, ως εκ της φύσεώς του, το βιαστικό άδειασμα του ψυχιατρείου.

Αντί να συζητήσει με τους γιατρούς και τους ψυχολόγους για τα όποια προβλήματα της εφημερίας, προτιμά τις εφόδους και την κλήση σε απολογία. Eνόχλησε τρομερά η λέξη «μπουρδέλο», ως επιθετικός προσδιορισμός του σύγχρονου ελληνικού κράτους, που ξεστόμισε η υπεύθυνη του φαρμακείου, πιεσμένη από την συμπεριφορά του - ένας χαρακτηρισμός επιεικέστατος για το κράτος (αυτό του Αδώνιδος) που μετά μανίας εκπροσωπεί ο νέος Διοικητής, χαρακτηρισμός που συμμερίζεται και χρησιμοποιεί καθημερνά όλος ο ελληνικός λαός.

Πώς αλλιώς να χαρακτηριστεί μια πολιτική που λέει ότι σε έξη μήνες θα έχουν φύγει οι χρόνιοι, που, λίγες μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας, προειδοποιεί ότι, αν δεν φύγουν, θα υπάρχουν «νομικές συνέπειες», ότι βρέθηκαν τα νοσοκομεία όπου θα μεταφερθούν τρεις κλινικές του ΨΝΑ (Σισμανόγλειο, Πολυκλινική, Σωτηρία) και μετά αυτό να «ξεχνιέται» - για να επανέλθουν, με την ντιρεκτίβα να γίνουν (στα γρήγορα και μ’ ένα διοικητικό τρόπο) «διακλαδικές ομάδες» για τα γηροψυχιατρικά και τα τμήματα χρονίων, να μαζευτούν γρήγορα (από τους κοινωνικούς λειτουργούς) στοιχεία για το πού θα πάει ο καθένας κι αν δεν βρεθεί, ν’ αναζητηθούν θέσεις παντού στην ελληνική επικράτεια, όπου υπάρχουν κενά… ενώ και οι ψυχιατρικές κλινικές πρέπει να ξαναετοιμάζονται, ποιά, με ποιά σειρά, να πάει πού και πώς (ίσως της ανακοινωθεί την ημέρα της μετακίνησης). Χωρίς την δημιουργία κοινοτικών υπηρεσιών (ΚΨΥ κλπ), χωρίς τομεοποίηση, χωρίς τίποτε. Ετσι απλώς… κλείσιμο…

Κι’ όλα αυτά τη στιγμή που το Δαφνί καταρρέει και οδηγείται στο «κλείσιμο» ακόμα και χωρίς να το «κλείσουν». Με την δραματική έλλειψη προσωπικού, κυρίως νοσηλευτών και ψυχιάτρων. Με την ακραία υποβάθμιση, κάτω από τα όρια της ασφαλούς λειτουργίας, όλων των μονάδων και των δομών του, μέσα και έξω. Με την πρωτοφανή έλλειψη πόρων για τα στοιχειώδη εντός του νοσοκομείου (φάρμακα κλπ), με τον αλματώδη πολλαπλασιασμό των ανασφάλιστων, φτωχών, εξαθλιωμένων και εγκαταλειμμένων ασθενών. Και με μια Διοίκηση που ξέρει μόνο να κραυγάζει, να απειλεί και να τρομοκρατεί.

Φτάσαμε σε τέτοιο σημείο γελοιογραφικής απεικόνισης και ξεπεσμού του «κράτους» που ο εκπρόσωπός του στο ΨΝΑ δεν διστάζει να ασκεί «Διοίκηση» μέσω facebook και να επικοινωνεί τα διάφορα επεισόδια τρομοκράτησης και εκφοβισμού (κατά των γιατρών, της φαρμακοποιού κλπ) μέσω του προσωπικού του λογαριασμού, σε «φίλους/ες».

Όταν το στυλ της επικοινωνίας μέσω facebook και twitter υποκαθιστά την πραγματική επικοινωνία (διάλογο) με τους εργαζόμενους του οργανισμού, τότε είναι φανερό ότι η Διοίκηση ανάγει την λειτουργία της, την μέχρι τώρα κραυγαλέα και «πολυπράγμονα αδράνειά» της, στο επίπεδο του διαδικτυακού κοινωνικού σχολιασμού. Δεν διοικεί, με την έννοια του ν’ αντιμετωπίσει (με όποιο τρόπο, «καλό» ή «κακό») προβλήματα - απλώς διεκπεραιώνει, διευκολύνει την «δημοσιονομική προσαρμογή» (το μνημόνιο). Αν οι ανάγκες αυτής της νεοφιλελεύθερης προσαρμογής απαιτούν Καιάδα για τους ψυχικά ασθενείς και απόλυση του προσωπικού, τότε αυτό θα είναι στην ημερήσια διάταξη για να επιτευχθεί με όποιο τρόπο. Και θα «ανέβει» και στο facebook για «φίλους» και «φίλες»….

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο νέος Διοικητής του ΨΝΑ είναι ο υπεύθυνος της επιτροπής (που φέρει το όνομά του) του Υπουργείου Υγείας που επεξεργάστηκε την διάλυση του ΕΟΠΥΥ, την απόλυση μιας μερίδας των εργαζομένων σ’ αυτόν και τον εξαναγκασμό των υπόλοιπων σε μισθολογική υποβάθμιση, αφήνοντας εκατομμύρια κόσμου χωρίς καμιά δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας.

Καλούμε όλους τους εργαζόμενους του ΨΝΑ σε επαγρύπνηση και άμεση κινητοποίηση. Δεν θα περιμένουμε την ημέρα που θα ανακοινωθεί το κλείσιμο για να κινητοποιηθούμε. Το ψυχιατρείο κλείνει, βουλιάζει με όλο και πιο γοργούς ρυθμούς, κάθε μέρα. Πρέπει εδώ και τώρα να κινητοποιηθούμε, σε συμμαχία με τους ασθενείς, υπερασπίζοντας τα δικαιώματα και την χειραφέτησή τους, με τις οικογένειές τους και όλη την κοινωνία, απαιτώντας προσλήψεις προσωπικού (κυρίως νοσηλευτών και ψυχιάτρων), διαδικασίες ουσιαστικής ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και Αποϊδρυματοποίησης, άμεση εφαρμογή της τομεοποίησης, δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου κοινοτικών υπηρεσιών, με ενεργό και πρωταγωνιστικό τον ρόλο των εργαζομένων και των ασθενών στην όλη διαδικασία του μετασχηματισμού, ενάντια στην όποια λογική και στα όποια άνωθεν λαμβανόμενα μέτρα και διαδικασίες ενός fast track κλεισίματος.

24/2/2014

ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ (ΑΡΣΥ) ΨΝΑ

Ψυχιατρείο και Νοσοκομείο Φυλακών Κορυδαλλού: Εικόνες που με κατατρέχουν

από UNFOLLOW

Μου παίρνει πάντα χρόνο να συνέλθω από επισκέψεις σε κέντρα κράτησης και φυλακές. Από την τελευταία επίσκεψη που κάναμε, ως επιτροπή της Βουλής για το σωφρονιστικό, την Τρίτη 21 Ιανουαρίου, στο νοσοκομείο και το ψυχιατρείο των φυλακών του Κορυδαλλού, οι εικόνες μένουν ανεξίτηλες, με κυνηγούν…

Της Βασιλικής Κατριβάνου *

Francis Bacon, «Χωρίς τίτλο», 1952

Στο ψυχιατρείο των φυλακών Κορυδαλλού. Με παιδεύει η εικόνα ενός ανθρώπου ψυχικά ασθενούς, κλεισμένου σε ένα δωμάτιο απομόνωσης, με τοίχους επενδυμένους με νοβοπάν (υλικό μαλακότερο από το τσιμέντο για να μη σπάσει το κεφάλι του, αλλά αρκετά σκληρό για να μην το ξηλώσει), γυμνός –για να μην προξενήσει, λέει, κακό στον εαυτό του, προσπαθώντας π.χ. να επιχειρήσει να στραγγαλιστεί–, στο πάτωμα, χωρίς στρώμα. Στην ερώτησή μου πόσο μπορεί να μείνει εκεί, ένας φύλακας μου απάντησε ίσως και πέντε μέρες. Αν θέλει να πάει τουαλέτα και είναι σε θέση να κτυπήσει την πόρτα βγαίνει, αλλιώς τουαλέτα γίνεται το δωμάτιο. Υπάρχουν τρία τέτοια δωμάτια απομόνωσης, γνωστά και ως «μπλε δωμάτια».

Η πρακτική να μπαίνουν στην απομόνωση σε τέτοια δωμάτια άνθρωποι που βρίσκονται σε ψυχική διέγερση εφαρμόζεται και σε κάποια ψυχιατρεία, στη χώρα μας και το εξωτερικό. Είναι αμφιλεγόμενο αν είναι προτιμότερη από την πρακτική της καθήλωσης, στην οποία έχουμε καλύτερη επιτήρηση και όχι τέτοια απομόνωση· σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να χρησιμοποιείται σε ακραίες περιπτώσεις, με αυστηρούς όρους και πρωτόκολλο. Στις άλλες δομές που εφαρμόζεται, ο άνθρωπος δεν είναι γυμνός, υπάρχει στρώμα στο πάτωμα και δεν παραμένει στην απομόνωση για τόσο καιρό. Η εγκατάλειψη του ανθρώπου στον εαυτό του δεν είναι θεραπεία· είναι απλώς ένας τρόπος διαχείρισης της κατάστασης της διέγερσης, όταν δεν ξέρεις τι να τον κάνεις.

Η νοσηλεύτρια μάς είπε ότι οι κρατούμενοι δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους στο προσωπικό, φιλώντας του τα χέρια. Εγώ σκέφτομαι ότι αυτές είναι βάναυσες πρακτικές ασύλου. Ένας άνθρωπος τρελαίνεται ή αποτρελαίνεται, αν μένει απομονωμένος για μέρες σε τέτοιες συνθήκες. Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα, καθώς υπάρχουν καταγγελίες ότι η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται ως καψόνι ή τρόπος «πειθάρχησης». Πρόκειται για μια πρακτική που έχει τα χαρακτηριστικά της απομόνωσης του ψυχιατρείου και της πειθαρχικής απομόνωσης του κελιού. Οι άνθρωποι υπόκεινται στις δυσμένειες και των δύο, χωρίς τα δικαιώματα ούτε του ψυχικά ασθενούς ούτε του ποινικού κρατούμενου.

Στο Ψυχιατρείο της φυλακής του Κορυδαλλού νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή 259 άτομα, ενώ η χωρητικότητα είναι 160. Ανάμεσά τους υπάρχουν και 4 ανήλικοι, που κρατούνται μαζί με τους ενήλικους.

Υπάρχουν και βαριά περιστατικά -τάσεις αυτοκτονίας, σχιζοφρένεια, βαριά κατάθλιψη, διπλή διάγνωση (ψυχιατρική και τοξικοεξάρτησης)-, αλλά δεν υπάρχει μόνιμος ψυχίατρος· μόνο εφημερεύοντες και μια ομάδα από γιατρούς, που επισκέπτονται τους ασθενείς δύο φορές την εβδομάδα. Αδιανόητο είναι ένα ψυχιατρείο χωρίς ψυχίατρο. Και επίσης χωρίς ψυχολόγο. Σ’ έναν τέτοιο χώρο, οι ασθενείς χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση, ψυχολογική φροντίδα, υποστήριξη, σε πολλές περιπτώσεις και ψυχοθεραπεία – και όχι απλώς συνταγογράφηση. Υπάρχουν μόνο τρεις νοσοκόμοι, ο ένας από τους οποίους ηλικιωμένος, και έτσι κάποιοι σωφρονιστικοί τελούν χρέη νοσοκόμου.

Για τους τοξικοεξαρτημένους δεν υπάρχουν προγράμματα απεξάρτησης, παρά μόνο συνταγογράφηση και άπειρα ηρεμιστικά για τη διαχείριση των ανθρώπων. Ας σημειωθεί ότι το 18 ΑΝΩ, εδώ και πολλά χρόνια, λειτουργεί ομάδα στο ψυχιατρείο με τοξικοεξαρτημένους, με στόχο την ευαισθητοποίηση, την ψυχολογική στήριξή τους και  τη διαμόρφωση αιτήματος θεραπείας τους. Πρόκειται για μια συμβολή ιδιαίτερα σημαντική, και κατά τη γνώμη μου θα ήταν απαραίτητο να λειτουργήσουν  και προγράμματα απεξάρτησης.

Συνοψίζοντας, συνολικά, η κατάσταση  στο Ψυχιατρείο των φυλακών δεν πληροί τους όρους της νοσηλείας και της θεραπείας, αλλά περισσότερο του στοιβάγματος των ανθρώπων και της διαχείρισής τους.

Στο νοσοκομείο των φυλακών. Νοσηλεύονται σ’ αυτό 209 ασθενείς, ενώ υπάρχουν μόνο 60 κλίνες. Πώς γίνεται αυτό το μαγικό; Οι 128 οροθετικοί στοιβάζονται σε διπλά κρεβάτια, πάνω-κάτω, με ελάχιστη απόσταση μεταξύ τους. Σε ένα δωμάτιο με προδιαγραφές για 7 άτομα νοσηλεύονταν 17 οροθετικοί, οι οποίοι μπορεί και να εκτίσουν όλο το διάστημα της ποινής στους σ’αυτό τον χώρο. Οι οροθετικοί, λόγω των μειωμένων αντιστάσεων του ανοσοποιητικού τους συστήματος, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι: η γρίπη ή η ίωση του ενός εξαπλώνεται σε όλους, καθώς βέβαια και η ηπατίτιδα. Είδαμε ασθενείς να τρώνε στο κρεβάτι, μιας και στους θαλάμους δεν υπάρχουν αρκετές καρέκλες και τραπέζια. Κάποιος ασθενής μάς έδειξε ένα ρολό πεπιεσμένου χαρτιού πάνω στο οποίο καθόταν, αντί καρέκλας.

Πολλοί μας μίλησαν για τις μεγάλες καθυστερήσεις. Αργούν πολύ, μας είπαν, να φτάσουν τα φάρμακά τους ή τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους. Και, όπως ξέρουμε, είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία ενός οροθετικού να διακόψει τη θεραπεία, γιατί δεν έχει έρθει έγκαιρα το φάρμακό του.

Νοσηλεύονται, ακόμα, άνθρωποι με πολυανθεκτική φυματίωση, η οποία θεραπεύεται δύσκολα και ενδέχεται να είναι θανατηφόρα. Κινδυνεύουν να κολλήσουν άλλοι κρατούμενοι και το σωφρονιστικό προσωπικό, ενώ ιδιαίτερα κινδυνεύουν οι οροθετικοί. Υπάρχουν, επιπλέον, περιπτώσεις φυματικών που συγχρόνως είναι και οροθετικοί.

Υπάρχει και η συνέχεια. Όταν έρθει η στιγμή να αποφυλακιστεί κάποιος που εκτίει την ποινή του στο νοσοκομείο, πάσχοντας από πολυανθεκτική φυματίωση, αν είναι φτωχός και ανασφάλιστος, όπως συμβαίνει πολύ συχνά, βγαίνει από τη φυλακή χωρίς καμία μέριμνα και δυνατότητα να συνεχίσει τη θεραπεία του, με κίνδυνο για τη δική του υγεία και ζωή, αλλά και του περίγυρού του.

Σοβαρό επίσης είναι το πρόβλημα με την ηπατίτιδα C, με αυξημένο αριθμό κρουσμάτων, και στους κρατούμενους και στους σωφρονιστικούς υπαλλήλους.

Όπως μας ενημέρωσαν οι γιατροί, στην πρότασή τους όλοι οι κρατούμενοι να κάνουν εξέταση αίματος όταν μπαίνουν στη φυλακή, το Υπουργείο απαντάει ότι δεν υπάρχει το ανάλογο κονδύλι και εργαστήρια. Και, ακόμα, λέει, ότι μετά δεν θα ξέρουν τι να κάνουν τους (πολλούς) οροθετικούς που θα προκύψουν! Ας σημειωθεί, μόνο, ότι η εξέταση αίματος στοιχίζει μόλις 2,5 ευρώ ανά άτομο, την ίδια στιγμή που διατίθενται μεγάλα κονδύλια για τη δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας…

Επίσης, οι γιατροί θεωρούν απαραίτητο οι ασθενείς κατά την εισαγωγή να κάνουν οπωσδήποτε εξέταση πτυέλων και ακτινογραφία θώρακος, πράγμα που δεν συμβαίνει. Και, βέβαια, όλοι τονίζουν την αναγκαιότητα περαιτέρω φροντίδας και θεραπείας όσων απολύονται με φυματίωση και είναι ανασφάλιστοι.

Κατά τη γνώμη των γιατρών, από τους 128 οροθετικούς, οι 110 θα μπορούσε να μη βρίσκονται στο νοσοκομείο, αλλά να παραμένουν στη φυλακή, σε καλές συνθήκες διαβίωσης, να παρακολουθούνται από μονάδες λοιμώξεων του νοσοκομείου της περιοχής, να τους βλέπουν οι δικοί τους και να μην απομονώνονται.

* * *

Μετά απ’ αυτήν την εμπειρία μόνο αγανάκτηση νιώθω ακούγοντας τον συνεχή θόρυβο περί ασφάλειας, για την ανάγκη δημιουργίας φυλακών υψίστης ασφαλείας, παρακολουθώντας την όλη τρομολαγνία και τον «ηθικό πανικό» για το ζήτημα των αδειών. Αγανάκτηση, γιατί η πραγματική ασφάλεια έγκειται στην αλλαγή των απάνθρωπων και εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης, καθώς και στην εξασφάλιση της υγείας των φυλακισμένων, του σωφρονιστικού προσωπικού και της δημόσιας υγείας συνολικά.

* Η Βασιλική Κατριβάνου είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Γιατί οι απόκριες είναι το "φάρμακο" της ψυχής

από koutipandoras.gr

Από τη Μυρσίνη Κωστοπούλου 

Από την αρχαία Ελλάδα, οι τελετές της μεταμφίεσης επέτρεπαν στους ανθρώπους να αποδεσμεύονται από τα κοινωνικά και ηθικά δεσμά και να εκφράζονται μέσα από τον λόγο και την πράξη μιας απόλυτης ελευθερίας. Οι μάσκες ανέκαθεν προσέφεραν την ασφάλεια της ανωνυμίας, ενώ τα καρναβάλια συνδέονται οικουμενικά με το ζωντανό κέφι και την άφεση στον κόσμο της φαντασίας.
Η μεταμφίεση μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά – έστω προσωρινά – στον εσωτερικό μας κόσμο, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να:

* Χτίσουμε μια ταυτότητα που βασίζεται στις επιθυμίες μας και από την οποία θα αντλήσουμε συναισθήματα που μας λείπουν, π.χ. δύναμη, αυτοπεποίθηση, κύρος, ή θα ενδυναμώσουμε τα δυνατά μας στοιχεία.

* Απελευθερωθούμε από τους επιτακτικούς κανόνες μιας κοινωνικής «κανονικότητας» και να αφεθούμε σε μη λογοκριμένους ρόλους και σκέψεις.

* Αποδράσουμε από την πραγματικότητα, ιδιαίτερα όταν εκείνη μοιάζει φορτισμένη και δυσοίωνη.

* Συναναστραφούμε μέσω της μεταμφίεσης με άλλους μεταμφιεσμένους, έτσι η επικοινωνία να γίνει αφαιρετική και πιο ελεύθερη από τον καθιερωμένο διάλογο.

* Απαλλαγούμε από το συσσωρευμένο άγχος της καθημερινότητας βγαίνοντας από καθιερωμένους ρόλους.

* Ερθουμε πιο κοντά στο παιδί που κρύβουμε μέσα μας.

* Επεξεργαστούμε τους κοινωνικούς μας φόβους και τις αναστολές που μας παρεμποδίζουν από το να είμαστε ο εαυτός μας ή κάποιος άλλος που θα θέλαμε να είμαστε.

* Ανανεωθούμε παίρνοντας μια μικρή δόση ψυχικής απόδρασης

* Αντέξουμε να ζούμε χωρίς τον απόλυτο έλεγχο.

Μπορούν οι Απόκριες να αποβούν θεραπευτικές στις οικονομικά δύσκολες ημέρες που διανύουμε;

Αν μη τι άλλο, η οικονομική κρίση δεν μπορεί να περιορίσει την επιλογή μας στη μεταμφίεση. Ενα παλιό ρούχο που θα κόψουμε και θα ράψουμε ξανά, παιδικά ζωντανά χρώματα και μπογιές, περίεργα χτενίσματα, όλα αυτά στολισμένα κυρίως με γερές δόσεις φαντασίας μπορούν να δώσουν τις πιο πρωτότυπες και απρόσμενες ιδέες στους έχοντες και μη. 

Αλλωστε οι απόλυτα στυλιζαρισμένες στολές είναι τόσο περιορισμένες ως προς τις ψυχικές τους ιδιότητες, που καταλήγουν περισσότερο να μας εγκλωβίζουν σε περιχαρακωμένους ρόλους παρά να μας απελευθερώνουν από αυτούς. 

Οι Απόκριες λοιπόν φέρνουν μαζί όλες τις κοινωνικοοικονομικές τάξεις και διώχνουν έστω προσωρινά τη θλίψη της καθημερινότητας και το άγχος της επιβίωσης, αντικαθιστώντας τα με το δικαίωμα στη χαρά και την ελευθερία χωρίς προϋποθέσεις.

Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια (PhD), email myrsini.kostopoulou@gmail.com

Πηγή: tanea.gr

Σ. Στυλιανίδης: Η έλλειψη ελπίδας οδηγεί στην κατάθλιψη

από tvxs.gr

Τις επιπτώσεις της κρίσης στην ψυχική υγεία περιγράφει ο καθηγητής κοινωνικής ψυχιατρικής Στέλιος Στυλιανίδης*. Καταθέτει τα πραγματικά στοιχεία για τις αυτοκτονίες και τις ψυχικές διαταραχές που συνδέονται με την οικονομική δυσπραγία, εξηγεί πώς αποκτούν πολιτική έκφραση τα κοινωνικά και ψυχολογικά αδιέξοδα και διατυπώνει τις απόψεις του για το πώς πρέπει να προχωρήσει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας.Της Αγγελικής Σπανού.

Είναι μύθος ή αλήθεια ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι αυτοκτονίες στη χώρα μας μετά την κρίση;

Ο τρόπος που η ψυχιατρική επιδημιολογία προσεγγίζει επιστημονικά το θέμα των αυτοκτονιών διαφέρει από τον ποσοτικό τρόπο παρουσίασης στα ΜΜΕ. Οι πρόσφατες έρευνες στη Ελλάδα (Giotakos et al., 2011, Economou et al., 2011, Madianos et al., 2011, Stuckler et al., 2009) δείχνουν ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση της ανεργίας και της αύξησης των ανθρωποκτονιών αλλά και της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Σε απόλυτους αριθμούς, που προέρχονται από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, τεκμηριώνεται ότι από το 2007 έως το 2009, περίοδο κατά την οποία η κρίση ξεκινούσε, παρουσιάστηκε 19% αύξηση των αυτοκτονιών.

Σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, και με στοιχεία του 2011, η Ελλάδα παρουσιάζει ένα ποσοστό αυτοκτονιών 4,4  ανά 100.000 κατοίκους ενώ η Ισπανία το 2012 παρουσιάζει 7,6/100.000 κατοίκους και η Πορτογαλία 8,5/100.00 κατοίκους. Στη δε Ισπανία σημειώνεται μια αύξηση 11 % από το 2011 έως το 2012. 4 επιπλέον παρατηρήσεις συμπληρώνουν την απάντηση στο ερώτημά σας:

α) Έχουμε μια εντυπωσιακή αύξηση 36% των αποπειρών αυτοκτονίας από το 2009 έως 2011 και μια στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ οικονομικής δυσπραγίας (φτώχειας, ανεργίας, αδυναμίας εύρεσης οικονομικών πόρων για επιβίωση) και αυτοκτονικότητας στο γενικό πληθυσμό.

β) Στη χώρα μας λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων και κουλτούρας της ορθοδοξίας (όπως και οι «έμμεσες» αυτοκτονίες που προκαλούνται στο πλαίσιο των τροχαίων ατυχημάτων) υπάρχει ισχυρή προκατάληψη εκ μέρους των οικογενειών να δηλώνουν την αυτοκτονία ως αίτια αιφνιδίου θανάτου ενός μέλους τους (λόγοι δυνατότητας τέλεσης θρησκευτικής τελετής)

γ) Τα αιτήματα για ψυχολογική βοήθεια που λαμβάνουν οι γραμμές τηλεφωνικής βοήθειας γα κατάθλιψη και αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο 27% (ΕΠΙΨΥ, 2010).

δ) Εξάλλου, σύμφωνα με τον Stuckler (2009), σε ευρωπαϊκό επίπεδο 1% αύξηση της ανεργίας συνδέεται με 0,79% αύξηση των αυτοκτονιών σε ηλικίες μικρότερες των 65 ετών και κάθε 3% αύξηση της ανεργίας συνδέεται με 4,45% αύξηση των αυτοκτονιών.

Αυτό αφορά συνολικά τον ευρωπαϊκό Νότο και τις χώρες της κρίσης;

Η αύξηση των αυτοκτονιών αφορά και τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου: Ισπανία και Πορτογαλία καταγράφουν μια αύξηση από το 2011 μέχρι το 2012 από 8-11% ενώ δεν υπάρχουν δυστυχώς διαθέσιμες αξιόπιστες πηγές για την Ιταλία σε εθνικό επίπεδο παρά μόνο σε επίπεδο περιφερειών, π.χ. στη Λομβαρδία, όπου αναφέρεται μια ανοδική τάση τόσο των αυτοκτονιών όσο και των αποπειρών αυτοκτονίας. Μπορούμε όμως να υποστηρίξουμε τεκμηριωμένα ότι σε όλες του χώρες του νότου υπάρχει μια αύξηση της σοβαρής βαρύτητας κατάθλιψης, η οποία συνδέεται με την ανεργία, τη φτώχεια και την οικονομική δυσπραγία.

Στην Ελλάδα για παράδειγμα, προσδιορίζεται από 3,3% το 2008 σε 8,2% το 2011. Υπολογίζουμε, με επιφύλαξη μέχρι τη διεξαγωγή της επόμενης επιδημιολογικής έρευνας σε εθνικό επίπεδο, ότι σε σχέση με τη επιδημιολογική τάση που προσδιορίζεται από τις προηγούμενες έρευνες το σημερινό ποσοστό μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής στο γενικό πληθυσμό θα μπορούσε να υπερβαίνει και το 12%.

Συμπερασματικά, οι σοβαρές ψυχικές διαταραχές και ιδιαίτερα η κατάθλιψη αποτελούν ένα μείζον θέμα δημόσιας υγείας, τη στιγμή που οι προϋπολογισμοί για την ενίσχυση των υπηρεσιών της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού κράτους μειώνονται δραματικά σε όλες τις χώρες του νότου. Τα στοιχεία σχετικά με τα παιδιά και τους εφήβους αποτελούν ένα άλλο μείζον θέμα δημόσιας υγείας και προληπτικών παρεμβάσεων: αξίζει να αναφερθεί ότι απόπειρες αυτοκτονίας των εφήβων έχουν αυξηθεί κατά 20% τα τελευταία 4 χρόνια (Αναγνωστόπουλος & Σουμάκη, 2013), οι περιπτώσεις εγκατάλειψης της σχολικής εκπαίδευσης (drop-outs) αυξήθηκαν κατά 25%, οι περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού (bullying) κατά 22% και οι περιπτώσεις σοβαρών οικογενειακών συγκρούσεων συνδεόμενων με την οικογενειακή κρίση που επηρεάζουν τα παιδιά έχουν αυξηθεί κατά 51%.

Ποιος είναι το προφίλ του ανθρώπου που καταρρέει υπό το βάρος των προβλημάτων ή αδιεξόδων που αντιμετωπίζει;

Οι παράγοντες μείωσης της ανθεκτικότητας του ατόμου συναρτώνται πρωτίστως από την προϋπάρχουσα δομή της προσωπικότητας του άρα εξατομικεύονται. Ωστόσο, οι παράγοντες κινδύνου που καθορίζουν την ευαλωτότητα και τη μείωση της ανθεκτικότητας του προφίλ του ανθρώπου εν μέσω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι το βίωμα της ταπείνωσης, της ντροπής, της ήττας ή το έλλειμμα οιασδήποτε προοπτικής και επένδυσης στην ελπίδα ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν στο ορατό μέλλον (Kendler et al., 2003).

Επίσης, μέσα από εμπειρικές παρατηρήσεις, στο πλαίσιο ποιοτικής έρευνας που πραγματοποιήσαμε στο κέντρο της Αθήνας (Stylianidis et al., 2011) η οικονομική δυσπραγία και το έλλειμμα επένδυσης στην ελπίδα, η κοινωνική αποσύνδεση και η χαλάρωση των κοινωνικών δεσμών ενός υποστηρικτικού δικτύου αλληλεγγύης μπορεί να μετατρέψει  μια φυσιολογική διαδικασία πένθους σε κλινική κατάθλιψη. Ο θυμός και η οργή του ατόμου για τη δραματική αλλαγή του οικονομικού και κοινωνικού στάτους του μπορεί να μετατραπεί είτε σε τυφλή οργή, καταστροφικότητα επενδυμένη με αντισυστημική ρητορική (βλ. παράδειγμα ενίσχυσης της ΧΑ και της ναζιστικής ιδεολογίας της) ή να μετασχηματισθεί σε αυτοκαταστροφική ενόρμηση, αυτοενοχοποίηση και παθητικότητα απέναντι στις εξελίξεις.

Παίζει ρόλο η ηλικία και το φύλο;

Παρατηρείται σχεδόν τριπλάσια αύξηση των αυτοκτονιών στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ οι πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι αρχίζει να υπάρχει μια εξομοίωση του ποσοστού της κατάθλιψης των ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες, το οποίο μέχρι πρότινος ήταν 1 προς 3. Οι παραγωγικές ηλικίες (18-65) είναι αυτονόητο ότι πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και την οικονομική δυσπραγία.

Aντιμετωπίζεται η ψυχολογική πίεση που φέρνει η ανεργία ή μιλάμε για κάτι αδύνατο;

Η ψυχολογική πίεση μπορεί εν μέρει να αντιμετωπιστεί με αυτό που θα αποκαλούσαμε ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου, ενίσχυση των δομών αλληλεγγύης και των κοινωνικών δεσμών. Μια καλή πρακτική, την οποία θα πρέπει να αναπτύξουμε σε μια επόμενη ευκαιρία, είναι η συγκρότηση ομάδων αυτοβοήθειας ενάντια στην κατάθλιψη και την κοινωνική οδύνη με leaders έπειτα από εκπαίδευση τα ίδια τα άτομα που έχουν βιώσει μια εμπειρία καταθλιπτικής διαταραχής ή άλλης συναισθηματικής διαταραχής.

Ωστόσο, η ενίσχυση του κοινωνικού δικτύου δεν μπορεί να υποκαταστήσει ούτε τις ισχυρές δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ψυχικής υγείας και κοινωνικής φροντίδας αλλά ούτε και να ανατρέψει το βασικό στοιχείο της κυβερνητικής προπαγάνδας που στον ευρωπαϊκό νότο χαρακτηρίζεται ως μη αναστρέψιμη πολιτική (Τ.Ι.Ν.Α.: there is no alternative). Το ζήτημα μέσα στην πολυπλοκότητα του είναι εξόχως πολιτικό, στο βαθμό που οι άνθρωποι θα πρέπει να επενδύσουν σε μια προοπτική ανατροπής της ιδεολογίας της ΤΙΝΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ισχύει ότι υπάρχει μεγάλη έξαρση στις ψυχικές διαταραχές και στην κατάθλιψη;

Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μια αύξηση της συχνότητας της σοβαρής ψυχοπαθολογίας συμπεριλαμβανομένης και της κατάθλιψης σε άτομα που έχουν συνταξιοδοτηθεί και σε ανέργους 12-14% βάσει μιας πρόσφατης εθνικής επιδημιολογικής έρευνας (Μαυρέας, 2011)

Η οικονομική δυσπραγία δεν ευνοεί την ψυχοθεραπεία. Υπάρχουν επαρκείς κρατικές δομές για να υποστηριχθούν όσοι έχουν περισσότερο ανάγκη;

Η απάντηση έχει ήδη εν μέρει δοθεί. Το έλλειμμα των κρατικών δομών είναι τεράστιο και η Ελλάδα βιώνει το μέγεθος μιας ανθρωπιστικής κρίσης με παρεμβάσεις πολύτιμες αλλά ανεπαρκείς των ΜΚΟ όπως ακριβώς συμβαίνει σε αναπτυσσόμενες χώρες μετά από μια καταστροφή (Αφρική, Ασία). Το βέβαιο είναι ότι οι διάφορες επιστημονικές εταιρείες του χώρου πρέπει να δραστηριοποιηθούν περισσότερο ώστε να προσφέρουν δωρεάν η με πολύ χαμηλό κόστος δυνατότητα πρόσβασης και σε ψυχοθεραπευτική στήριξη. Αυτό όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη συγκροτημένη παρέμβαση μέσα από ένα οργανωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Έχουν αυξηθεί και τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Προφανώς κάπου υπήρχε αυτή η αγριότητα και απλώς εκδηλώθηκε εντονότερα μετά την κρίση. Μπορεί να συμβαίνει κάτι άλλο;

Δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχειά σε επίπεδο εθνικής επιδημιολογικής μελέτης για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Εξάλλου η προκατάληψη, ο στιγματισμός και αυτοστιγματισμός των γυναικών αλλά και των κακοποιημένων παιδιών, το επώδυνο αίσθημα κοινωνικής ντροπής και εσωτερικευμένης ενοχής εμποδίζουν την οργανωμένη συλλογή μαρτυριών γύρω από αυτό το θέμα. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία γραμμής SOS 15900, η οποία στηρίζεται από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων, στα 2,5 χρόνια λειτουργίας της, η γραμμή δέχθηκε 12.313 κλήσεις: το 90% των κλήσεων αφορούσε καταγγελίες έμφυλης βίας, από αυτές το 75% αφορούσε καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία ενώ το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι τα περιστατικά αυτά των γυναικών αφορούν όλες τις κοινωνικοοικονομικές τάξεις και επομένως δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι αφορά μόνο τα πληττόμενα από την κρίση κοινωνικά στρώματα.

Το μίσος προς τους ξένους (ρατσισμός) και οι φασιστικές συμπεριφορές πώς συνδέονται με την  κρίση. Γίνεται ο φτωχός κακός ή είναι κάπως πιο σύνθετο;

Οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες δημιουργούν συνθήκες ακραίας κοινωνικής ανασφάλειας, απώλειας βασικών σημείων κοινωνικής και συμβολικής αναφοράς του ατόμου και παραβιάζουν τα βασικά δικαιώματα των πολιτών όπως αυτά έχουν θεσμοποιηθεί στις δυτικές δημοκρατίες. Οι πολιτικές λιτότητας και οι άγριες περικοπές μισθών και συντάξεων καθώς και η αποδόμηση του οικονομικού και κοινωνικού ιστού οδηγούν μοιραία στην ενίσχυση του φανατισμού, των απλουστευτικών λύσεων για τον ψυχισμό (διχοτομήσεις: καλός-κακός, ξένος-έλληνας) και των παρανοϊκών μηχανισμών του ευάλωτου ατόμου. Δηλαδή για όλα φταίει ο άλλος, ο τρίτος, ο κακός ξένος που στερεί τη δουλειά από τους έλληνες και αποτελεί ένα μίασμα ως προς την «καθαρότητα» της φυλής.

Το φαινόμενο ανάδυσης της φασιστικής-ναζιστικής ιδεολογίας και του ακραίου λαϊκισμού εθνικιστικού τύπου σε συνθήκες κρίσης είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και αποτελεί ήδη αντικείμενο μιας ερευνητικής εργασίας που διεξάγουμε στο Πάντειο για την κατανόηση του φαινομένου της ΧΑ. Συνεπώς το πρόβλημα είναι πολύ πιο σύνθετο από το να υποστηρίζουμε ότι ο φτωχός γίνεται κακός και σε καμία περίπτωση η ανάλυσή του δεν μπορεί να συρρικνωθεί με όρους ψυχιατρικούς ή ψυχαναλυτικούς αλλά ευρύτερα κοινωνικούς και πολιτικούς.

Πού βρίσκεται σήμερα το πρόγραμμα ΨΥΧΑΡΓΩΣ;

Η μεταρρύθμιση των ψυχιατρικών υπηρεσιών στην Ελλάδα θεωρείται δικαίως μία από της ευρύτερες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στη χώρα, σε σύγκριση με τις μεταρρυθμίσεις σε άλλους χώρους, όπως το εκπαιδευτικό σύστημα ή η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Παρά τις διαφορετικές και αντικρουόμενες απόψεις, δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε τη συνεχιζόμενη χρονική διάρκεια, τις νομοθετικές, θεσμικές και οργανωτικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν, την κατάργηση οργανισμών και τη δημιουργία νέων δομών και θέσεων εργασίας.    

Δημιουργήθηκαν περισσότερες από 400 κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας και το 50% των ψυχιατρικών κλινών μεταφέρθηκε από τα ψυχιατρικά νοσοκομεία στην κοινότητα. [Το 2001 το 49% των ψυχιατρικών κλινών ήταν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, από 99% που ήταν το 1982.  Πιο συγκεκριμένα, 3% βρισκόταν σε Γενικά Νοσοκομεία, 50% παρέμενε σε ψυχιατρικά νοσοκομεία και 47% βρισκόταν σε κοινοτικές δομές (οικοτροφεία ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης) (Amadeo et al., 2007: 237). Στο συνολικό αριθμό ψυχιατρικών κλινών, ανεξαρτήτως πλαισίου, ανά 10000 πληθυσμού, η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (10,2) με 8,7. Συγκεκριμένα, οι ψυχιατρικές κλίνες στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία ήταν 8486 το 1981-3, 5007 το 1996 και 3500 το 2000 (Στυλιανίδης, Γκιωνάκης, Χονδρός, 2009)]

Στα θετικά πρέπει να αναφέρουμε ακόμα την δημιουργία νησίδων καλής πρακτικής σε κοινοτικό επίπεδο με προσπάθειες εφαρμογής των αρχών της κοινωνικής ψυχιατρικής και ολοκληρωμένης κάλυψης του τοπικού πληθυσμού. Η καθημερινή εμπειρία όμως, ειδικά μέσα από τα μάτια των ασθενών και των συγγενών τους μας δείχνουν ότι υπάρχουν τεράστια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Συμπερασματικά, φαίνεται ότι η οργανωμένη πολιτική στήριξης της δημόσιας υγείας και επομένως της δημόσιας ψυχικής υγείας και της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης έχει εγκαταλειφθεί προς όφελος της εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής.

Τι πρέπει να γίνει για να εξελιχθεί ομαλά η αποασυλοποίηση;

Πραγματική υποστήριξη και ενίσχυση της καινοτομίας και των δράσεων για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κρίσης αντί για οριακή «συντήρηση» του δημόσιου συστήματος ψυχικής υγείας. Δημιουργία δομών στις περιοχές που δεν υπάρχουν, συντονισμός των δομών που δημιουργήθηκαν με λειτουργία των ψυχιατρικών τομέων. Ολοκλήρωση του κλεισίματος των νοσοκομείων μ’ ένα ρεαλιστικό σχέδιο.

Το σχέδιο αυτό δεν θα πρέπει να έχει γνώμονα το άδειασμα των νοσοκομείων (βία, απονοσοκομειοποίηση που δεν έχει σχέση με μια ολοκληρωμένη στρατηγική αντικατάστασης του ψυχιατρείου από ένα οργανωμένο εναλλακτικό δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας) και την εξοικονόμηση πόρων αλλά την αξιοποίηση των πόρων των νοσοκομείων για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών ψυχιατρικής φροντίδας.

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, άτομα με χρόνια εμπειρίας και τεκμηριωμένη τεχνογνωσία πρέπει να έχουν λόγο στο σχεδιασμό και στην λήψη αποφάσεων. Η μεταρρύθμιση υποβιβάζεται συστηματικά με άλλοθι την έλλειψη πόρων ή την κακοδιαχείριση σε διαχειριστικό ζήτημα χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι. Βλέπουμε ήδη ότι η «μεταφορά» ασθενών σε κοινοτικές δομές σε σύντομο διάστημα χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία εξυπηρετεί την εκπλήρωση ποσοτικών στόχων αλλά οδηγεί και σε υποτροπές, σε φυγές και στην ανάγκη για άμεση επιστροφή σε ψυχιατρείο.

Άλλωστε και όσα καταγράφηκαν στην Αγγλία με την αναφορά Francis που ακολούθησε το σκάνδαλο στο Mid Staffordshire που συντάραξε τους Βρετανούς, έδειξαν πόσο επικίνδυνο είναι η πολιτική υγείας να βασίζεται μόνο στις αναφορές και τους δείκτες των διοικήσεων και να αγνοεί τη γνώμη των ασθενών και των εργαζομένων.

* Ο Στέλιος Στυλιανίδης είναι Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής, Καθ. Κοινωνικής Ψυχιατρικής Πάντειο Πανεπιστήμιο, Επ. Διευ/ντής ΕΠΑΨΥ.

Κινητοποίηση ενάντια στο κλείσιμο του Κέντρου Παιδοψυχικής Υγιεινής (VIDEO - ΦΩΤΟ)

από 902.gr

Κινητοποίηση έξω από τοΚέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινήςστο κέντρο της Αθήνας πραγματοποίησαν το πρωί, η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Αναπήρων, ο Ενιαίος Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων ΑμΕΑ και Λαϊκές Επιτροπές του Δήμου Αθήνας. 

Διαμαρτύρονται για το κλείσιμο του Κέντρου, καθώς με έγγραφο του προέδρου του ΕΟΠΥΥ αρχίζει η διαδικασία παραλαβής και παράδοσης των δομών του Οργανισμού, ώστε να προχωρήσει η μετάβασή τους στις Υγειονομικές Περιφέρειες.

Στο πλευρό των εργαζομένων βρέθηκε ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος Δήμαρχος Αθήνας με τη Λαϊκή Συσπείρωση.

Το Κέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινής (ΚΠΥ), το μοναδικό δημόσιο στη χώρα, που λειτουργεί από το 1966. Κάθε χρόνο δέχεται 5.500 παιδιά και εφήβους των λαϊκών οικογενειών έχοντας ελάχιστο προσωπικό. Ασχολείται με περιστατικά που αφορούν μεταξύ άλλων δυσλεξία, κατάθλιψη κλπ. Επίσης κάθε χρόνο προσφέρει στήριξη και σε 6.500 παλιά περιστατικά. Τα χρόνια κατά τη διάρκεια της κρίσης αυξήθηκε η προσέλευση των περιστατικών κατά 40%, όταν πριν 15 χρόνια τα νέα περιστατικά δεν ξεπερνούσαν τα 350. 

για φωτογραφίες http://902.gr/eidisi/ygeia/37366/kinitopoiisi-enantia-sto-kleisimo-toy-kentroy-paidopsyhikis-ygieinis-video-foto#/0

Ψυχιατρική μεταρρύθμιση στον καιρό του μνημονίου

Διαβάστε στο UNFOLLOW 26, που κυκλοφορεί: Η αποσυμφόρηση των ψυχιατρικών νοσοκομείων από τους χρόνια νοσηλευόμενους και η βελτίωση των συνθηκών περίθαλψης ήταν επιταγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την ένταξη ακόμα της Ελλάδας σε αυτήν. Για να βγει όμως ένας ασθενής από το ψυχιατρείο, χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών, όπως αυτό που ξεκίνησε να δημιουργείται με την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση, αλλά διακόπηκε…

Francis Bacon, άτιτλο, 1952

Η ανάπτυξη της πρώτης φάσης (2000-2009) της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, που απέκτησε το κωδικό όνομα «Ψυχαργώς», επικεντρώθηκε στην αποσυλοποίηση των ασθενών και την καταπολέμηση του αποκλεισμού τους από την εργασία. Στο διάστημα αυτό κλείνουν σταδιακά οι ασυλικές πτέρυγες των περισσότερων ψυχιατρικών νοσοκομείων της χώρας, πριν μπει οριστικά λουκέτο σε αυτά, και οι ασθενείς αρχίζουν να μεταφέρονται στις ψυχιατρικές πτέρυγες των γενικών νοσοκομείων, οι οποίες δημιουργήθηκαν για το σκοπό αυτό. Παράλληλα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις παίρνουν τις απαραίτητες άδειες και δημιουργούν, όπως και τα ψυχιατρεία, εξωνοσοκομειακές δομές στέγασης και φροντίδας, όπου μεταφέρεται σημαντικός αριθμός ασυλικών ασθενών. [...]

Τον Απρίλιο του 2013 υπογράφεται το Νέο Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Επιτρόπου Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης της Κομισιόν Λάζλο Άντορ και του τότε υπουργού Υγείας Ανδρέα Λυκουρέντζου. Περιεχόμενο του Μνημονίου είναι η «γενική διάλυση των ψυχιατρικών νοσοκομείων της Ελλάδας». Η συμφωνία επιτάσσει ότι το λουκέτο σε Δρομοκαΐτειο, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και Αθηνών (Δαφνί) θα μπει στις 31 Δεκεμβρίου 2015.

Ποια είναι τα κενά του σχεδιασμού και της ελληνικής πραγματικότητας που εμποδίζουν την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης;

Ποια είναι η κατάσταση στα ψυχιατρεία σήμερα;

Πώς αντιμετωπίζεται ο ασθενής; Τι λένε οι ίδιοι οι ασθενείς για τους φόβους τους και τη σχέση τους με την κοινωνία;

Τι χρειάζεται για να βγει ένας ασθενής από το ψυχιατρείο;

Ποιες οι σημερινές ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φορείς που καλούνται να υλοποιήσουν την ψυχιατρική μεταρρύθμιση;

 Διαβάστε στο UNFOLLOW 26, που κυκλοφορεί: «Ψυχιατρική μεταρρύθμιση στον καιρό του μνημονίου», ρεπορτάζ της Μαρίνας Σπύρου.

Ερευνα: Ψυχοθεραπεία αντί φαρμάκων για τη σχιζοφρένεια

απο koutipandoras.gr/

Η αλλαγή του τρόπου που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τη σχιζοφρένεια μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη χορήγηση ψυχοφαρμάκων, σύμφωνα με βρετανική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet».

Όπως μεταδίδει το BBC οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Άντονι Μόρισον του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, ειδικό σε θέματα ψύχωσης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση αναφέρουν ότι η ψυχοθεραπεία και συγκεκριμένα η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει πολλούς ασθενείς με σχιζοφρένεια που δεν θέλουν να υποβληθούν σε φαρμακευτική αγωγή.

Η διαπίστωση αυτή προέκυψε έπειτα κλινικές δοκιμές που διήρκησαν επί ενάμιση χρόνο.

Σημειώνεται ότι περίπου τέσσερις στους δέκα ασθενείς με σχιζοφρένεια  ευεργετούνται από τη λήψη ψυχοφαρμάκων.

Ωστόσο επισημαίνεται ότι τα ψυχοφάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα σε μεγάλη μερίδα ασθενών, ενώ μακροπρόθεσμα μπορούν να προκαλέσουν και παρενέργειες, όπως εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, μυϊκούς σπασμούς, κίνδυνο εμφράγματος και αύξηση βάρους.

Μια διαπίστωση που τονίζει η έρευνα είναι ότι οι μισοί ασθενείς στους οποίους έχουν συνταγογραφηθεί ψυχοφάρμακα καταλήγουν να μη τα παίρνουν.

Στην έρευνα στην οποία συμμετείχαν 74 ασθενείς διαπιστώθηκε ότι η ψυχοθεραπεία είχε θετικό αποτέλεσμα σχεδόν στους μισούς ασθενείς (46%), περίπου το ίδιο ποσοστό εμφανίζει θετική αντίδραση στα ψυχοφάρμακα.

Η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία λειτουργεί με το να εντοπίζει και να απομονώνει το ιδιαίτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κάθε ασθενής,  όπως το άκουσμα ανύπαρκτων φωνών, τις παρανοϊκές σκέψεις και την ακραία αντικοινωνικότητα, και στη συνέχεια ο θεραπευτής επιχειρεί να βοηθήσει τον ασθενή να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα και να υιοθετήσει νέες νοητικές στάσεις και συμπεριφορές που θα του βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.

«Βρήκαμε ότι η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία όντως μειώνει τα συμπτώματα και επίσης βελτιώνει την προσωπική και κοινωνική λειτουργία (του ασθενούς). Δείξαμε πολύ πειστικά ότι είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία», δήλωσε ο Άντονι Μόρισον.

Υπογράμμισε όμως ότι παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια μπορούν ή θα έπρεπε να σταματήσουν τα φάρμακά τους και πως θα πρέπει να γίνει περαιτέρω έρευνα.

Ένας από τους ερευνητές, ο καθηγητής ψυχιατρικής του πανεπιστημίου Νιούκασλ Ντάγκλας Τέρκινγκτον, πρόσθεσε ότι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματά  ήταν πως όταν  δίνεται στους ασθενείς  η δυνατότητα επιλογής, οι περισσότεροι συμφωνούν να δοκιμάσουν τη γνωσιακή θεραπεία.

Επίσης τόνισε ότι ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να είναι ο πιο αποτελεσματικός συνδυασμός.

Σημειώνεται ότι από σχιζοφρένεια πάσχει περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, το οποίο εμφανίζει συμπτώματα όπως ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, παράνοια, συναισθηματικές διαταραχές, αδυναμία κοινωνικών σχέσεων και σοβαρή δυσκολία εκτέλεσης των αναγκαίων καθημερινών καθηκόντων, ενώ κυκλοφορούν περίπου 20 αντιψυχωτικά φάρμακα (όπως ρισπεριδόνη, αλοπεριδόλη, κλοζαπίνη κ.α.), που συχνά είναι αποτελεσματικά στην πρόσκαιρη μείωση των συμπτωμάτων.

Τι είναι το Ιατρείο Αλληλεγγύης Πατησίων- Αχαρνών

e-mail:  iatreioapa@gmail.com , ΤΗΛ: 698-0894951

Το «ιατρείο αλληλεγγύης Πατησίων –Αχαρνών» είναι μια συλλογικά οργανωμένη προσπάθεια αλληλεγγύης και δράσης για τα ζητήματα της υγείας και της ζωής μας. Είμαστε ανοιχτοί και καλούμε, εργαζόμενους, άνεργους, μετανάστες, επιστήμονες της υγείας, κάθε αναξιοπαθούντα και καταπιεσμένο, να αυτό οργανωθούμε και να δώσουμε μαζί την μάχη, για το δικαίωμα στην υγεία. Η λειτουργία του ιατρείου, καθορίζεται από την ανοιχτή γενική συνέλευση που γίνεται κάθε δεύτερη Πέμπτη 5.30 μ

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΛΗΛΕΓΥΗΣ ΠΛΑΙΣΙΩΝΕΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΠΟ:

●   ΠΑΘΟΛΟΓΟ  ΓΕΝΙΚΟ ΓΙΑΤΡΟ  ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟ  ΝΕΦΡΟΛΟΓΟ  ΨΥΧΙΑΤΡΟΥΣ  ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟ

●   ΒΟΗΘΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΔΙΚΤΥΟ ΙΑΤΡΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ.

 ΟΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΔΩΡΕΑΝ,ΧΩΡΙΣ ΚΑΜMΙΑ ΕΞΑΙΡΕΣΗ,ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΟΣΟΥΣ ΤΙΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ.

ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΟΥΜΕ ΟΣΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΤΙΣ ΛΑΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ,ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ, ΓΙ ΑΥΤΟ ΚΑΘΕ ΥΛΙΚΗ H ΗΘΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΟΛΩΝ ΣΑΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΤΙΜΗ.

• ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ
• ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
• ΠΑΙΡΝΟΥΝΕ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ

 

EΚΔΗΛΩΣΗ

Τι δεν πρέπει να πείτε σε έναν καταθλιπτικό

από koutipandoras.gr/

Η κατάθλιψη είναι μια κατάσταση στην οποία όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας βυθίζονται και επειδή πρόκειται για μια συνθήκη από την οποία δύσκολα βγαίνει κανείς, καλό είναι να στεκόμαστε με το σωστό τρόπο δίπλα στους φίλους και την οικογένεια που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα.

Και πρέπει να γνωρίζουμε πως ο καλύτερος τρόπος έρχεται μέσα από τη στάση μας και όχι μέσα από τις λέξεις μας, που στις περισσότερες περιπτώσεις κάνουν περισσότερο κακό, παρά καλό.

Οι λέξεις συχνά καταλήγουν σε έμμεση απόδοση ευθυνών και ανικανότητας, που είναι το τελευταίο που χρειάζεται ένα άτομο όταν νιώθει εγκλωβισμένο και την ίδια στιγμή αποκομμένο από τον ίδιο του τον εαυτό.
Παρακάτω ακολουθούν έξι φράσεις που δεν βοηθούν σε τίποτα κάποιον που βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατάθλιψη, και πιθανότερο είναι να τον ζημιώσουν παρά να τον ωφελήσουν.

"Ξέρω πως νιώθεις"
Το να μπορεί κάποιος να μπεί στη θέση ενός άλλου και να νιώσει την συναισθηματική κατάσταση στη οποία έχει περιέλθει είναι μεγάλο προσόν, αρκεί να συμβαίνει όντως και να μην είναι απλά μια στερεότυπη ατάκα. Εάν δηλαδή δεν γνωρίζετε πραγματικά τι περνάει ο άλλος, καλό είναι να μην ισχυρίζεστε κάτι τέτοιο θεωρώντας πως έτσι τον βοηθάτε, γιατί καταφέρνετε μάλλον το αντίθετο.
Ακόμα και αν έχετε περάσει ο ίδιος κατάθλιψη, αν ισχυριστείτε ότι γνωρίζετε την κατάσταση, εκτός του ότι κάνετε λάθος, αφού ο καθένας τη βιώνει διαφορετικά, ακυρώνετε -εν αγνοία σας- τα αισθήματα του άλλου που είναι σημαντικότερα στην παρούσα φάση, από τη δική σας απόδειξη συμπόνιας.
Η απλή αναγνώριση της κατάστασης, σε μια μια φράση τύπου «Δείχνεις να περνάς δύσκολα» αναγνωρίζει το βάρος που νιώθει ο άλλος, χωρίς να του προκαλεί μεγαλύτερο κακό.

"Ξεπέρασέ το"
Μπορεί να μην είναι ο αρχικός σας στόχος να μειώσετε τη σημασία των συναισθημάτων του ατόμου απέναντί σας, αλλά ατάκες τύπου «ξεπέρασε το» και «απλά πρέπει να σκέφτεσαι θετικά» καταφέρνουν αυτό ακριβώς. Αυτό που δεν είναι αντιληπτό στους περισσότερους είναι ότι η κατάθλιψη αποδυναμώνει τη δυνατότητα συγκέντρωσης και εστίασης του ατόμου και διαταρράσει ακόμα και τον ύπνο του. Η έλλειψη προορισμού και στοχοποίησης είναι σύνηθες συναίσθημα, όσων πάσχουν απο κατάθλιψη και είναι σημαντικό να μην υποτιμάται το καθεστώς στο οποίο έχουν περιέλθει.

"Χαμογέλασε λίγο"
ως και η προηγούμενη φράση, έτσι και η προτροπή για «λίγο χαμόγελο» όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά κάνει το άτομο να νιώθει και χειρότερα. Το καλύτερο που μπορεί να προσφέρει κανείς σε ένα φίλο, που νιώθει άσχημα, είναι η παρουσία του και η διάθεσή του να τον ακούσει με ειλικρίνεια.
Συμβουλές για ευδιαθεσία με το ζόρι είναι περιττές, αφού αν μπορούσε, θα το είχε κάνει ήδη εκείνος που βασανίζεται και που έχει ανάγκη περισσότερο την παρέα σας παρά τις συμβουλές ζωής που θέλετε να επιδείξετε.

"Πρέπει να φανείς δυνατός για τα παιδιά σου"
Όταν το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη έχει οικογένεια και παιδιά να φροντίσει, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν για όλους. Ακόμα και για τη δική σας θέση, που οποιοδήποτε σχόλιο ή διάθεση για βοήθεια μπορεί να εκληφθεί διαφορετικά και να νιώσει το άτομο ότι δεν είναι ικανός και επαρκής γονιός, ακόμα και αν αντιλαμβάνεται με τη λογική του ότι εσείς απλά θέλετε να βοηθήσετε.
Αν θέλετε να αποφύγετε παρεξηγήσεις, προτείνετε μια κοινή έξοδο των οικογενειών σας, με διπλωματικό τρόπο, ώστε να μην εκληφθεί με λάθος τρόπο και να παρέχεται η δυνατότητα να δεχτεί ή να απορρίψει την πρότασή σας.

"Είναι όλα στο κεφάλι σου"
Δεν είναι δύσκολο κάποιος να καταλάβει το άτοπο της πρότασης «είναι όλα στη φαντασία σου» όταν αναφερόμαστε σε μια ασθένεια που πλήττει κυρίως την αντίληψη του ατόμου για τον κόσμο και τον εαυτό του. Το να πείσει κανείς έναν καταθλιπτικό, ότι όλα όσα τον βασανίζουν είναι θέμα οπτικής είναι σα να προσπαθείς να πείσεις ένα βάτραχο ότι μπορεί να πετάξει. Ένας δοκιμασμένος τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς τις φοβίες του δεν είναι μέσω της κουβέντας, αλλά μέσω της ίδιας της φοβίας και δραστηριοτήτων που θα τον φέρει αντιμέτωπο με αυτές. Η κατάθλιψη, περιορίζει το πεδίο των επιλογών και εναλλακτικών ενός ατόμου και αυτό είναι που του κάνει το μεγαλύτερο κακό. Όσο ανοίγει το πεδίο, τόσο καλύτερα θα νιώθει ο πάσχων, μέχρι τελικά να ξεπεράσει την κατάστασή.

"Μην ξεχνάς, πως υπάρχουν άλλοι, που είναι σε χειρότερη κατάσταση από αυτή που είσαι εσύ"
Όπως συμβαίνει σε προηγούμενες φράσεις της λίστας, μπορεί ο στόχος εκείνου που τις λέει να μην είναι να υποτιμήσει την κατάσταση, αλλά αυτό συμβαίνει εν τέλει. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να αναγνωρίστεί η σοβαρότητα της κατάστασης και όχι να υποτιμηθεί. Φράσεις όπως η συγκεκριμένη, λέγονται από άτομα που συνήθως νιώθουν άβολα με την κατάσταση που έχουν να αντιμετωπίσουν απέναντί τους και θέλοντας να νιώσουν οι ίδιοι καλύτερα, θεωρούν πως έτσι θα νιώσει καλύτερα και το άτομο που πάσχει από κατάθλιψη. Και σε αυτή την περίπτωση υπενθυμίζουμε πως απλά η παρουσία ενός και η διάθεσή του να ακούσει τον άλλο είναι πολύτιμη βοήθεια. Δεν χρειάζεται να αγωνιούμε πως θα ελαφρύνουμε τον άλλο από τα βάρη του, γιατί απλά δεν μπορούμε. Τις περισσότερες φορές είναι αρκετό να γνωρίζει ο άλλος ότι δεν είναι τελείως μόνος σε αυτό που περνάει.