Όταν η κατάθλιψη χτυπά και τον αθλητισμό

απο sdna

Για εκείνους που επιμένουν πως η κατάθλιψη των αθλητών είναι πρόβλημα πολυτελείας, μάλλον ποτέ δεν αναλογίστηκαν πως μια κακή μέρα μπορεί να αποκτήσει τραγικές διαστάσεις. Ο Δημήτρης Δραγώγιας γράφει στο blog του γιατί ένας στους τρεις αθλητές που τελειώνει την καριέρα του πέφτει σε μελαγχολία…

Αβραάμ Λίνκολν, Βιρτζίνια Γουλφ, Ευγένιος Ο’ Νιλ, Λέων Τολστόι, Τένεσι Γουίλιαμς, Ισαάκ Νιούτον, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Κάρολος Ντίκενς. Τα ονόματα τους φιγουράρουν στις λαμπρότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας κι όμως κάθε γενιά που μεγαλώνει απολαμβάνοντας τον «Γέρο και τη θάλασσα», ξεφυλλίζοντας την «Άννα Καρένινα» ή ταξιδεύοντας με το «Λεωφορείο ο πόθος» σπάνια γνωρίζει πως οι συνδετικοί τους δεσμοί δεν τελειώνουν στην κοινή ύπαρξή τους στο βιβλίο των μεγάλων προσωπικοτήτων αλλά πηγαίνουν ακόμη πιο πέρα… Εκεί που συναντώνται οι σπουδαίες φυσιογνωμίες που έπασχαν από μια σοβαρή ψυχική ασθένεια και κυρίως από κατάθλιψη.

Η Παγκόσμια Ενωση Ποδοσφαιριστών σε έρευνα που πραγματοποίησε τη διετία 2013-15 σε 11 χώρες και σε παίκτες με μέσο όρο ηλικίας τα 35 έτη, διαπίστωσε πως ένα πολύ μεγάλο μέρος των παικτών, πέφτει σε μελαγχολία και σε αρκετές περιπτώσεις σε βαριά κατάθλιψη, όταν αναγκάζεται εκ των πραγμάτων και λόγω ηλικίας ή σοβαρού τραυματισμού, να αποχωρήσει από τα γήπεδα. Το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 33%, δηλαδή η έρευνα έδειξε ότι πρόκειται για το 1/3 των παλαίμαχων -πλέον- ποδοσφαιριστών. Ανάμεσα στα συμπτώματα που παρατηρούνται στους πρώην ποδοσφαιριστές που αντιμετωπίζουν κατάθλιψη, είναι η απώλεια ύπνου, ο εθισμός στο αλκοόλ και η δημιουργία εντάσεων στο περιβάλλον τους.

Πριν από τέσσερα χρόνια, η Κριστίν Άρμστρονγκ, συνεργάτης της Αμερικανικής Συμμαχίας της Ψυχικής Ασθένειας, σε άρθρο της με τίτλο «Αθλητές και διανοητική υγεία» μίλησε ανοιχτά για ένα θέμα που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού του αθλητισμού, τονίζοντας πως η κατάθλιψη δε θα μπορούσε να κάνει διακρίσεις υπέρ των αθλητών. Κι όμως στα γήπεδα, εκεί που οι πρωταθλητές αποθεώνονται ακριβώς για τις υπερφυσικές τους ικανότητες, η κάθε λογής νοητική ασθένεια κρύβεται επιμελώς. Άλλωστε, όπως λέει η Άρμστρονγκ είναι «στίγμα».

Εκείνη την εποχή η Ουαλία θρηνούσε τον άδοξο χαμό του του Γκάρι Σπιντ, όμως οι νεκρολογίες και το μελάνι για τα κατορθώματα του πρώην άσου της Πρέμιερ Λιγκ που βρισκόταν στο τιμόνι της εθνικής ποδοσφαίρου της πατρίδας, έδωσαν σύντομα τη θέση τους σε μια γενναία αρθρογραφία για τις επιπτώσεις της κατάθλιψης, αυτού του σιωπηλού δολοφόνου που έχει απλώσει τα δίχτυα του στον αθλητισμό.

Μόλις μερικές ώρες πριν η οικογένεια του Σπιντ βρει τον 42χρονο κρεμασμένο, σαν από σατανική σύμπτωση, ο παλαίμαχος Άγγλος ποδοσφαιριστής Σταν Κόλιμορ αποκάλυπτε στους ακόλουθούς του στο Twitter για την μακρόχρονη μάχη του εναντίον της κατάθλιψης. «Πρέπει να το παλέψω αυτό που περνάω γιατί είναι πολλοί εκείνοι που αντιμετωπίζουν κάτι παρόμοιο και πρέπει να ξέρουν πως είναι μια ασθένεια, απλώς μια ασθένεια. Δεν είσαι κακός, τρελός ή αδύναμος. Απλά άρρωστος» εξομολογήθηκε ο Κόλιμορ.

Πάει καιρός που η αθλητική οικογένεια και ειδικά εκείνη του ποδοσφαίρου άρχισε να αντιμετωπίζει την κατάθλιψη με τη σοβαρότητα που της αρμόζει. «Μέχρι πρόσφατα», λέει ο αγγλικός Τύπος, «αν ένας παίκτης δεν αισθανόταν καλά ο προπονητής του έλεγε να σταματήσει τα παιδιαρίσματα και οι οπαδοί τον περιγελούσαν». Όμως, η περίπτωση του Γερμανού γκολκίπερ Ρόμπερτ Ένκε που δεν κατάφερε να αποκρούσει την κατάθλιψη και σόκαρε τον φίλαθλο κόσμο πέφτοντας στις ράγες ενός τρένου, άρχισε να αλλάζει τη βαθιά ριζωμένη αντίληψη πως τα ψυχικά νοσήματα είναι απλά μια ακόμη εκκεντρικότητα των πλούσιων, κακομαθημένων παικτών.

«Την τελευταία 20ετία, από τότε που το ποδόσφαιρο εξελίχθηκε σε χρυσοφόρα επιχείρηση η πίεση στους ώμους κάθε εμπλεκόμενου έγινε ένα δηλητηριασμένο δισκοπότηρο» έγραφε δύο 24ωρα πριν την αυτοκτονία του Σπιντ στο «Guardian», ένας ακόμη διάσημος της Πρέμιερ Λιγκ πίσω από τη μάσκα του «Μυστικού ποδοσφαιριστή». Χρησιμοποιώντας ως αφορμή την απόπειρα αυτοκτονίας του Μπαμπάκ Ραφάτι, λίγο προτού σφυρίξει αγώνα της Μπουντεσλίγκα, ο κρυφός αρθρογράφος είπε δύσκολες αλήθειες για έναν χώρο όπου ο άρρωστος με κατάθλιψη έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να χειροτερέψει παρά να γιατρευτεί, υπό το φόβο πως η αποκάλυψη θα τον οδηγήσει στη χλεύη.

Η αθλητική ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα ανθρώπων που σε κάποια στιγμή της ζωής τους αντιμετώπισαν μια περισσότερο ή λιγότερη σοβαρή ασθένεια του νου και της ψυχής. Εστω κι αν οι περιπτώσεις που βρήκαν μια θέση στις σελίδες του Τύπου είναι κάθε άλλο παρά ενδεικτικές του μεγέθους του προβλήματος. Όσο για εκείνους που επιμένουν πως η κατάθλιψη των αθλητών είναι πρόβλημα πολυτελείας, μάλλον ποτέ δεν αναλογίστηκαν πως μια κακή μέρα μπορεί να αποκτήσει τραγικές διαστάσεις κάτω από τα λαμπερά φώτα του σταδίου και στο άκουσμα χιλιάδων αποδοκιμασιών.